Alsof je in een Britse detective stapt. Bij een roodstenen kerkgebouw omgeven door groen heet de voorganger in lang gewaad zijn gelovigen welkom. Alleen is dit hartje Den Haag, en de kerkgangers zijn chique diplomaten van allerlei windstreken en geloven. Gehuld in pak, kilt of sari. Het Britse Gemenebest verzamelde zich donderdag rondom hun overleden majesteit, in de Kerk van Engeland.

„Wij zijn een soort lijmgemeenschap”, grapt de voorganger, kanunnik Michael Roden. „Vandaag balanceren we als gastheer tussen de diplomatieke gemeenschap en de alledaagse gelovigen die in deze kerk komen bidden”, vertelt assistent-voorganger Chris Nicholls. Het is een kenmerk van wat de Anglicaanse Kerk wil zijn, een breed georiënteerde gemeenschap die schommelt tussen de Rooms-Katholieke Kerk en de protestantse kerken. Zo heeft het interieur en de liturgie van de kerk wel iets van de rooms-katholieke weg, maar mogen de voorgangers al sinds de zestiende eeuw trouwen en worden er ook vrouwen gewijd tot diaken, priester en bisschop.

Grootste diplomate ooit

Tijdens de dienst wisselen orgel, vioolspel en zang zich af met gebeden en lezingen, gehouden om respect te betonen aan koningin Elizabeth II. De ambassadeurs van Groot-Brittannië, Pakistan en Australië halen herinneringen op. Britse ambassadeur Joanna Roper roemt haar levenslange toewijding, haar continue aanwezigheid in een veranderende wereld. De „grootste diplomate ooit” ook nog. De ambassadeur van Pakistan hoopt dat de Britse toewijding aan alle landen van het Gemenebest wordt voortgezet. Zeker nu zijn land zo lijdt onder de vreselijke overstromingen.

De Australische ambassadeur vertelt tenslotte met genegenheid over zijn persoonlijke samenwerking met Elizabeth: „Zij was de beste werkgever ooit en meer betrokken bij de zaak dan mijn eigen minister van Buitenlandse Zaken.” Hij werkte lange tijd met haar in Afrika samen. „Daarbij heeft ze door haar persoonlijke betrokkenheid veel ‘rommel’ opgeruimd die was achtergelaten door het Grote Britse Rijk”, herinnert hij zich. Hij sluit af met een Bijbelcitaat: „Goed gedaan, dienstbare knecht.”

Veel Afrikanen kwaad

Voor de ‘alledaagse’ bezoekers van de kerk is zij gewoon ‘hun koningin’. „Zij was dé koningin. Zij beloofde haar leven aan haar volk te wijden, en dat heeft ze meer dan zeventig jaar gedaan. Ze was ook een vredestichter. En ze heeft veel veranderingen meegemaakt”, vertelt Carola Emerald. „Ik heb groot respect voor haar.”

Parochiaan Rosette Morrison: „Mijn mans familie heeft een bijzondere connectie met het Britse koningshuis. Zijn grootvader was nog aanwezig bij de kroning. Zij hebben nog veel voorwerpen die herinneren aan die band. Ik zelf kom uit Oeganda. Ik ben er opgevoed met de koningin, wij zijn daar dol op haar. Op school zongen we regelmatig ”God save the queen.” Ik koester die herinneringen. Ik weet dat veel Afrikanen kwaad zijn, vanwege het kolonialisme. Maar ik wil vooral de positieve kanten zien van wat we daaraan over hebben gehouden, zoals onderwijs.”

Symbolisch hoofd

Het lijkt een beetje een vreemde strekbeweging om de verschillende diplomatieke en gelovige intenties samen te brengen in één viering. In de Anglicaanse Kerk zijn ze dat wel gewend, de scheiding tussen kerk en staat is er complex. Elizabeth was zowel hoofd van de Britse staat als van de Kerk van Engeland. „Ik zie het vooral als een symbolische rol”, vertelt voorganger Nicholls. „Zoals een priester van een parochie waakt over iedereen die bij zijn grondgebied hoort, zo zag ik dat bij de koningin. De hele natie was onder haar hoede. Ook de geestelijke zorg voor hen.”

Nicholls: „Tijdens deze dienst hebben we ook geprobeerd ieders geloof of geen geloof een plek te bieden. We hopen dat zij in de dienst iets vinden wat tot hen spreekt en hen goed doet. Het is Gods zaak of zij daarbij ook God vinden. Gelukkig hoef ik me niet overal mee te bemoeien.”