Acht dagen lang duurde de bijeenkomst in het Duitse Karlsruhe, die bezocht werd door 655 afgevaardigden uit 352 kerken in 120 landen. Vanuit Nederland reisden zo’n 30 mensen af naar Karlsruhe, onder wie vertegenwoordigers van onder meer de Protestantse Kerk in Nederland, de Remonstrantse Broederschap, het Leger des Heils en de Raad van Kerken in Nederland. En dan waren er nog enkele duizenden andere bezoekers op de zevenjaarlijkse assemblee, die donderdag werd afgesloten.

Op de assemblee ligt de nadruk al lang niet meer op het zoeken naar institutionele eenheid tussen kerken, al ligt er wel altijd een slotdocument over dit thema op tafel. Dit keer worden de lidkerken opgeroepen tot „oecumene van het hart.”

Het zoeken naar een ware eenheid is altijd gebaseerd op liefde, aldus het document. Dat is „de liefde van God, geopenbaard in Christus en geleefd in de Heilige Geest, een liefde die ons beweegt, en de wereld beweegt, naar verzoening en eenheid.”

Tegelijk blijft het „ware doel van Jezus Christus, en met hem alle christenen, het bereiken van een zichtbare gemeenschap, één in heilige eenheid.”

Het accent op de bijeenkomst van de Wereldraad van Kerken lag vooral op ontmoeting en samen optrekken. Daarbij viel herhaaldelijk het woord pelgrimage. In het document ”A Call to Act Together” (Een oproep om samen te werken) spreken de afgevaardigden uit dat de liefde van Christus mensen kracht geeft om met elkaar „een pelgrimstocht van gerechtigheid, verzoening en eenheid” te ondernemen.

Oekraïne

De besprekingen die leidden tot een verklaring over de oorlog in Oekraïne had wat meer voeten in aarde, al laat de tekst niets aan duidelijkheid te wensen over: „Deze vergadering bevestigt krachtig het standpunt van het centraal comité en verwerpt de illegale en ongerechtvaardigde oorlog. Als christenen uit verschillende delen van de wereld hernieuwen we de oproep voor een onmiddellijk staakt-het-vuren om dood en verderf een halt toe te roepen, en voor dialoog en onderhandelingen om een duurzame vrede te bewerkstelligen.” Om de uitspraak nog wat kracht bij te zetten, zijn woorden als ”verwerpt” en ”oproep” vetgedrukt.

Het centraal comité –het bestuursorgaan van de Wereldraad van Kerken– nam eerder dit jaar al in felle bewoordingen afstand van de Russische inval in Oekraïne, maar hij wilde niet zo ver gaan om de Russisch-Orthodoxe Kerk uit het ledenbestand te schrappen. Op de assemblee waren dan ook afgevaardigden uit Rusland aanwezig.

De Duitse president Frank-Walter Steinmeier gooide vorige week op de assemblee nog wat olie op het vuur door kritiek uit te oefenen op de houding van de Wereldraad en door rechtstreeks de Russische delegatie aan te spreken. „De leiding van de kerk heeft zich aangesloten bij de misdaden van de oorlog tegen Oekraïne”, zei hij tegen de Russen. „Zij leidt momenteel de hele kerk op een gevaarlijk en zelfs godslasterlijk pad dat indruist tegen alles wat ze geloven. Deze totalitaire ideologie, vermomd als theologie, heeft geleid tot de volledige of gedeeltelijke vernietiging van zo veel religieuze plaatsen op Oekraïens grondgebied.”

Apartheid

Het slotdocument over een rechtvaardige vrede in het Midden-Oosten leverde ook discussie op. Het grootste pijnpunt was de vraag of de politiek van Israël jegens de Palestijnen volgens het internationaal recht „apartheid” genoemd moet worden. De Wereldraad krijgt regelmatig het verwijt dat hij op de hand van de Palestijnen is.

In de verklaring spreekt de Wereldraad onomwonden uit het onderling „niet eens over deze kwestie” te zijn. „Sommige kerken en afgevaardigden steunen sterk het gebruik van deze term als een nauwkeurige beschrijving van de realiteit van de mensen in Palestina/Israël en de positie onder internationaal recht, terwijl anderen het ongepast, nutteloos en pijnlijk vinden.”

De lidkerken worden wél opgeroepen „te blijven worstelen” met de verhouding tussen Israël en de Palestijnen en samen te werken „op de reis van gerechtigheid en vrede.”

Dr. Heinrich Bedford-Strohm, voormalig raadsvoorzitter van de Evangelische Kerk in Duitsland, werd donderdag gekozen tot moderator (voorzitter) van het centraal comité van de Wereldraad van Kerken. „De kerk is altijd universeel”, zei hij na zijn benoeming. „Ze kan alleen getuigen van Jezus Christus als we dit zichtbaar maken: dat we één kerk zijn in deze mondiale wereld.”