Hoewel in beide gevallen vooralsnog zelfmoord de meest aannemelijke doodsoorzaak lijkt, hield de politie er dinsdag nadrukkelijk rekening mee dat er sprake was van grote druk door of zelfs nauwe betrokkenheid van derden.

De invloedrijke transportminister Georgi Kirpa werd maandagavond dood in zijn buitenhuis aangetroffen. Volgens een anonieme woordvoerder van de Oekraïense geheime dienst kreeg Kirpa kort voor zijn vermeende zelfmoord onverwachts bezoek van een onbekende man die in het bezit was van voor Kirpa hoogst compromitterende documenten.

Nogal wat waarnemers zien een verband met de nauwe betrokkenheid van de minister bij de grootschalige transporten van pro-Janoekovitsj-mijnwerkers vanuit oostelijk Oekraïne naar de hoofdstad Kiev tijdens de massale pro-Joesjtsjenko-demonstraties van de afgelopen maand. De mijnwerkers hadden als demonstratiebrekers moeten optreden, maar zover is het uiteindelijk niet gekomen.

Andere waarnemers wijzen op zijn directe betrokkenheid bij de geplande dubieuze privatisering van het nationale telecombedrijf Oekrtelecom. De plannen zijn onder druk van de oppositie op de valreep afgeblazen. Kirpa voerde hiervoor geheime onderhandelingen met invloedrijke oligarchen uit het pro-Russische oosten van het land, in een poging zich van hun steun aan Janoekovitsj te verzekeren.

De andere mysterieuze zelfmoord betreft Joeri Lyach, eigenaar van de Oekraïense Kredietbank. Het gaat om een van de belangrijkste banken van het land, die is gelieerd aan pro-Janoekovitsj-oligarchen. Lyach werd eerder deze week onder „verdachte omstandigheden” dood in zijn kantoor aangetroffen.

De mysterieuze zelfmoorden komen op een moment dat er in Kiev druk wordt gespeculeerd over de manier waarop de winnaar van de presidentsverkiezingen, Viktor Joesjtsjenko, concreet zijn beloofde strijd met de oligarchenmacht en de huidige zwaar gecorrumpeerde autoriteiten zal voeren.

Janoekovitsj-aanhangers zijn vooral bang dat de gematigde Joesjtsjenko zijn radicale bondgenote Julia Timosjenko tot premier benoemt. Die heeft er nooit een geheim van gemaakt grondige zuiveringen te willen doorvoeren onder de huidige Oekraïense politieke en economische elite. „Het zou onjuist zijn hen ongestraft te laten gaan”, zo zei ze maandag nog.

De huidige machthebbers en oligarchen zijn op grote schaal betrokken geweest bij hoogst dubieuze zakentransacties en privatiseringen. Bovendien zijn ze verantwoordelijk voor de systematische tegenwerking van tegenstanders, waarbij ze geen enkel middel uit de weg gingen. Het bekendste voorbeeld is de mysterieuze vergiftiging van Joesjtsjenko, die onder meer tot de verminking van zijn gezicht leidde.

Overigens is de pro-westerse oppositieleider ook na het tellen van alle stemmen de absolute winnaar van de presidentsverkiezingen van zondag gebleken. Volgens de centrale kiescommissie kreeg hij 52 procent van de stemmen. Tegenkandidaat Janoekovitsj bleef op 44 procent steken. De laatste blijft echter weigeren zijn verlies te erkennen. Wel is hij dinsdag weer aan het werk gegaan als premier.