Elke zomer beklimt hij een berg. De Mont Blanc, de hoogste top van de Alpen, zou het dit jaar zijn, maar wegens de aanhoudende warmte is die nu voor klimmers gesloten. Het gevaar van steenslag en stukken gletsjer die afbreken is eenvoudig te groot. De Groningse klimtoren is een bescheiden alternatief voor Bart Broucke uit de Belgische stad Brugge. Met twee vrienden doet hij een weekje Nederland. Excalibur is hun eerste bestemming. „Hij stond op mijn to-do-lijstje. Een van de hoogste vrijstaande klimtorens. Die wil je een keer beklommen hebben.”

Excalibur staat in het sport- en recreatiegebied Kardinge naast de klimhal Bjoeks, die Groninger Gert van der Veen (57) in 1996 met een klimvriend opende. In de loop der jaren heeft Bjoeks veel vaste bezoekers gekregen, die vaak een paar keer per week komen klimmen. Ook veel schoolgroepen gaan er onder begeleiding aan de slag.

beeld Guus Desloovere

De hal was al vrij snel een succes, vertelt Van der Veen. „En ja, wat ga je dan doen? Echte ondernemers zouden een tweede, een derde en een vierde hal beginnen, maar daar had ik eenmaal geen zin in. Ik wilde ook niet weg uit mijn geboortestad. Mij stond iets voor ogen dat spannender en avontuurlijker was dan een volgende klimhal. Dat is gelukt. Op Excalibur kun je lekker buiten klimmen, net als in de bergen, en het is bepaald geen flutrotsje.”

Verwend

Van der Veen is een ervaren alpinist. Hij klimt sinds zijn zeventiende jaar. „Klimmen was in mijn jeugd een sport voor verwende middenklassekindjes die iets te beschermd groot zijn geworden en op zoek zijn naar spanning en avontuur”, zegt hij met enige zelfspot. Na zijn rechtenstudie zat hij een jaar op kantoor. „Ik ontdekte echter dat ik net iets te veel in dat klimwereldje had rondgehangen. Ik was gewend om mijn eigen doelen te stellen, mijn eigen dingen te doen, en liefst zonder prikklok.”

Samen met zijn klimvriend maakte hij van zijn hobby zijn werk. „We hadden klimhallen in België in oude fabriekspanden als voorbeeld. In Groningen waren toen nog maar weinig klimmers. Daarom hebben we een klimhal neergezet waarmee we verschillende doelgroepen konden bedienen, met name ook beginnende klimmers, met veel ruimte om met groepen te werken. Om er een zakelijk succes van te maken, boden we klimmen voor ‘gewone’ mensen aan als een soort persoonlijke fitness. Dat is het in feite ook. Klimmend ben je fysiek in de weer en het is niet zo saai als aan een apparaat sjorren. Samen met je klimpartner probeer je een puzzeltje op te lossen met je lichaam om hogerop te komen.”

Vertrouwen

Klimmen is geen individuele sport, benadrukt Van der Veen. „Dat wordt vaak wel gedacht. Klimmen kan op je eigen niveau, je klimmaatje hoeft niet hetzelfde niveau te hebben. Je bent met je eigen beperkingen en het oplossen van je eigen puzzels bezig. Maar dat doe je wel samen met je klimpartner, die het touw vasthoudt. Je zekert elkaar, je vertrouwt op elkaar, je coacht elkaar.”

Zelf is de Groninger „eerder van het bangige type”, zegt hij. „Ik heb een soort haat-liefdeverhouding met angst. Angst is niet leuk, wel reëel. Het komt uit jezelf, je moet ermee leren omgaan, door confrontatie, door technische vaardigheden, door ervaring vooral. Ook al zit je gezekerd aan een touw, je lichaam voelt soms toch angst, terwijl je kunt beredeneren dat het touw je houdt en de zekering werkt.”

De lol van het klimmen zit volgens Van der Veen niet in het lijden, in het afzien. „De lol is dat je jezelf kan verleiden om een volgende stap te zetten. Ik heb veel sympathie voor een vrouw van dertig die voorzichtig is, bij het klimmen veel voelt en langzaamaan met kleine stapjes haar grenzen verschuift omdat „er meer moet zijn.” Jongens met bravoure, die het wel eventjes zullen doen, vind ik maar niks, die weten niet wat ze voelen. Klimmen is in mijn ogen veel interessanter als je weet wat je voelt en daar verantwoord mee omgaat.”

De klimhal en de klimtoren hebben vele moeilijkheidsgraden. Van der Veen vindt makkelijk en moeilijk maar relatieve begrippen. „Voor iemand die niet veel geklommen heeft of best een beetje hoogtevrees heeft en het toch waagt en omhoog klautert, heb ik minstens zoveel respect als voor een ervaren klimmer. Als je beter in klimmen wilt worden, moet je dat gewoon veel doen en niet bang zijn om je grenzen op te zoeken. Want vallen aan het touw hoort in de hal bij de klimsport. Klimmen is bij uitstek een sport om je eigen grenzen te verleggen, om jezelf een doel te stellen, iets wat je graag wilt, en daar naartoe te werken.”

Overwinning

Niet alleen de hoogte maakt Excalibur bijzonder voor Bruggeling Bart Broucke, die kliminstructeur is en aankomende collega’s opleidt. „De vorm is uitdagend. Muren in klimhallen zijn altijd redelijk recht. Deze gemaakte constructie zorgt voor een aparte ervaring. De moeilijkheden moet je zeker niet overschatten. Aan de voorzijde kom je op sommige klimroutes halverwege op een schuin vlak. Je moet dan je lichaam wat draaien en zeker bij enige wind heb je het gevoel dat je dreigt te vallen. Dat gebeurt niet, maar het voelt wel zo aan. De overhang aan de achterzijde is niet per se moeilijker, maar vooral lastiger omdat je meer op de kracht van je armen moet klimmen en er niet echt een moment is om te rusten. Aan de voorzijde kun je nog wat op de rots gaan liggen.”

Klimmen op de Groningse toren voelt wel anders aan dan klimmen in de vrije natuur, zegt Broucke. „Op de toren zie je de grepen, dus weet je waar je naar moet grijpen. Op de rotsen is het veel meer zoeken en kijken, maar de rotsen zijn ruwer, waardoor je op veel kleinere uitstekende puntjes kunt blijven staan.”

Een “overwinning op jezelf behalen” is voor de Belg het mooie van klimmen. „De prestatie die je levert. Als wij in onze klimclub een berg beklommen hebben, is de leuze op de top ”Berg vrij”. We hebben een berg ‘bevrijd’. Dat is een overwinning op de natuur, op jezelf, op je omgeving. Weg van de platgetreden paden heb je iets gedaan dat een uitdaging was en daarin ben je geslaagd. Klimmen in een klimhal is meer trainen voor het echte werk, het klimmen buiten. En daar valt wat mij betreft ook deze klimtoren onder.”

Twister

Excalibur trekt meer buitenlanders. „Foto’s doen het goed op internet”, heeft Van der Veen ervaren. „Zo verkoopt de toren als het ware zichzelf.” Holger Uhlig (40) en Janina Thoss (33) uit Berlijn kenden de klimattractie echter nog niet. Op hun vakantieadres bij Coevorden hoorden ze ervan. „Nederland is een land zonder bergen. Dus hebben Nederlanders maar zelf een berg gebouwd”, grapt Holger. Hij heeft vijf jaar klimervaring, zijn vriendin een kleine drie jaar. Ze klimmen veel in hallen in hun woonplaats, maar ook buiten in de Sächsische Schweiz, een gebergtegebied in het oosten van Duitsland.

Klimmen geeft hem innerlijke rust, zegt Holger. „Je concentreert je om je angst te overwinnen. Die angst is er, die gaat ook niet weg. Je vecht er niet tegen, maar je schuift de angst opzij. Dat is het verschil. Klimmen daagt ook uit om verder te gaan. Je zoekt een manier om er doorheen te komen. En je vertrouwt op degene beneden aan het touw. Die leidt je bij het klimmen, zodat je jezelf vrijuit kunt overwinnen. Ik merk dat ik stressvolle momenten in het echte leven sinds ik klim veel ontspannener benader en verwerk.”

Janina: „Het vermogen dat we hebben ontwikkeld om naar elkaar te kijken en te begrijpen wat de ander nodig heeft, nemen we ook mee in het dagelijks leven. Dat is een karaktereigenschap geworden. Het klimmen heeft mij ook een goed gevoel voor balans gegeven. Op maar vier punten heb je contact met de klimmuur of de berg: met je twee handen en met je twee voeten. Die moet je goed op elkaar afstemmen bij het belasten en draaien van je lichaam.” Holger: „Kent u het spel Twister? Dat winnen wij vrijwel altijd.”

serie​ Hoogzomer
Het Reformatorisch Dagblad zoekt het hogerop deze zomer.
Aflevering 8 (slot): klimtoren Excalibur in Groningen