Onderzoekers troffen het virus aan bij 35 inwoners van de Oost-Chinese provincies Shandong en Henan. Zij waren tussen 2018 en 2021 in het ziekenhuis opgenomen vanwege klachten als hoge koorts, longontsteking en ernstige vermoeidheid. Veel patiënten hadden bovendien last van spierpijn, verlies van eetlust en hoesten.

Tot nu toe overleed niemand aan het virus. Er is daarom geen reden tot paniek, stelt prof. Lin-Fa Wang. Hij publiceerde vorige week in het gerenommeerde vakblad The New England Journal of Medicine een artikel over het virus, dat is gedoopt tot het Langya henipavirus (LayV).

Ook prof. Ron Fouchier, viroloog bij het Erasmus Medisch Centrum, vindt het vooralsnog niet nodig om alarm te slaan. „Er is nog geen enkel bewijs voor overdracht van mens op mens. Zolang dat uitblijft, zullen we het virus in Nederland niet zien.”

Wel vindt hij dat het virus serieus genomen moet worden. „De patiënten zijn allemaal in het ziekenhuis getest. De infectie was niet dodelijk, maar blijkbaar wel zo ernstig dat mensen erdoor in het ziekenhuis belandden. Dan gaat het niet over een gewone verkoudheid.”

Spitsmuizen

De Chinese onderzoekers vermoeden dat het virus afkomstig is van spitsmuizen en op de mens is overgesprongen. Ze vonden het virus namelijk bij een kwart van 262 onderzochte muizen. Fouchier sluit niet uit dat het virus in vervolgonderzoek bij meer diersoorten wordt aangetroffen.

De dieren kunnen het virus via ontlasting of speeksel op de mens overdragen, verklaart Fouchier. „Het ligt niet voor de hand dat Chinezen spitsmuizen eten. Wel weten we uit eerder onderzoek dat mensen virussen kunnen oplopen via urine, poep of speeksel van knaagdieren. Als je een beetje vies huishouden hebt en de muizen bijvoorbeeld tussen de koffiekopjes door lopen, kan het zomaar misgaan.”

Het Taiwanese infectieziektecentrum CDC meldt in reactie op de berichten het nieuwe virus nauwlettend in de gaten te houden. Het centrum is onder meer bezig met het ontwikkelen van een methode voor het detecteren van het virus, waarmee laboratoria aan de slag kunnen.

Fouchier vindt het wat voorbarig dat Taiwan maatregelen neemt, terwijl het virus alleen nog maar lokaal in delen van China is gevonden. „Vermoedelijk is de Taiwanese bevolking bang voor een nieuwe pandemie en wil het CDC haar geruststellen.” Taiwan, een eiland ten oosten van China, ligt geïsoleerd van de gebieden waar het virus is aangetroffen. De Rotterdamse viroloog acht de kans daarom klein dat LayV daar aanwezig is.

Hersenvliesontsteking

Het nieuwe virus behoort tot de zogenaamde Paramyxoviridae, een grote groep virussen die veelvuldig in spitsmuizen, knaagdieren en vleermuizen wordt aangetroffen en waartoe onder meer mazelen behoort. Twee leden uit deze familie zijn berucht: het Hendra- en het Nipah-virus, die beide hersenvliesontsteking kunnen veroorzaken, met in 40 procent van de gevallen een dodelijke afloop.

Het overgrote deel van de virussen die in mensen circuleren, is van dieren afkomstig, stelt Fouchier. „Ze komen niet van Mars of Venus.” Hij vindt het daarom een goede zaak dat wetenschappers in de regio het virus in de gaten houden, zodat de overheid op tijd kan ingrijpen – door bijvoorbeeld muizen te bestrijden of aan te dringen op het verbeteren van de hygiëne. „We willen niet dat dit het volgende virus is dat onder mensen rondgaat. Om dat te voorkomen, moeten we alert zijn.”