Als zijn klanten in de showroom komen kijken naar een houtkachel, drukt Dirk Boels, eigenaar van Boels Verwarming in het Groningse Onstwedde, ze op het hart dat ze er niet op moeten rekenen dit jaar nog te kunnen stoken. „Als ik nu een haard bestel, kan het zijn dat die pas maart volgend jaar geleverd wordt. Steeds meer mensen willen een alternatief voor gas als verwarmingsbron, maar een fabriek kan niet zomaar de productie opschalen. Daarom neemt de leveringstijd toe.”

Ook Gerben Hop, verkoper bij haardenspecialist Warmtestore in Kampen, merkt dat de vraag naar houtkachels flink is gegroeid, vooral sinds begin 2022. Zijn klanten kopen ook steeds vaker een elektrische kachel. De gashaard is echter nog meer gewild. In de toekomst zal dat veranderen, verwacht Hop, omdat nieuwbouwhuizen tegenwoordig standaard niet op gas zijn aangesloten.

Rookkanaal

Volgens de verkoper bij Warmtestore is het overigens niet goedkoper om op hout te stoken dan op gas. „Wie gekloofd en gedroogd hout koopt, is veel duurder uit dan wie op gas stookt. Hout is per kuub prijziger en gashaarden zijn ook nog eens energiezuiniger. Klanten komen weleens in de winkel en zeggen dan dat ze van het gas af willen omdat dat goedkoper zou zijn. Maar dat moet ik dan ontkrachten.”

Jan Baan, eigenaar van Haardenstore in Rijssen, merkt dat de vraag naar houtkachels „skyhigh” is. „Mensen in deze omgeving kunnen hier makkelijk goedkoop of gratis aan hout komen, dus als je dan een variabel gascontract hebt, worden alternatieven wel erg interessant. Al ligt het ook aan de investering die je moet doen. Wie een rookkanaal moet laten aanleggen, doet er een stuk langer over om zijn ingelegde geld terug te verdienen.”

Dat de vraag naar haarden stijgt, heeft niet alleen te maken met de gaskraan die Rusland mogelijk steeds verder gaat dichtdraaien, zegt Hop. „Wij merken al sinds het begin van de coronatijd dat steeds meer mensen een kachel willen. Sinds 2020 draaien we in de zomer op volle kracht. Daarvoor was dat niet het geval. Ik denk dat mensen meer investeren in hun huis en minder op vakantie gaan.”

Hop durft er niet vanuit te gaan dat mensen massaal houtkachels blijven kopen. „Ik merkte in het verleden al dat we minder houtkachels verkochten als in het nieuws kwam dat stoken slecht is. De verkoop golft soms heen en weer tussen gas en hout.”

De toenemende houtstook is geen gunstige ontwikkeling, vindt Paulien van der Geest, expert duurzaam consumeren van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. „Het is een inefficiënte manier van verwarmen. Een houtkachel zet 60 tot 80 procent van de energie om in warmte, een hr-ketel 92 procent en een warmtepomp verdubbelt soms de energie die je erin stopt. Wie toch maatregelen wil nemen kan beter isoleren of een warmtepomp en zonnepanelen nemen.”

Fijnstof

Bovendien is het stoken van hout slecht voor mens en milieu, betoogt Van der Geest. „Er komen allerlei schadelijke stoffen door in de lucht, zoals fijnstof en bepaalde koolwaterstoffen (PAK’s) die kankerverwekkend zijn. Wie long- en ademhalingsproblemen heeft, ondervindt overlast van die uitstoot, zeker als het mistig of windstil is.”