Hof: Nederland hoeft twee fixers Afghanistan niet over te brengen
De Staat hoeft twee mannen die in Afghanistan als zogenoemde fixer voor een Nederlandse journalist werkten niet over te brengen naar Nederland. Dat heeft het gerechtshof in Den Haag dinsdag in hoger beroep bepaald. In maart kwam de rechtbank al tot een gelijkluidend oordeel. Het tweetal tekende beroep aan tegen dat vonnis.
Een fixer is een lokaal contactpersoon die buitenlandse correspondenten ondersteunt bij hun werk, zoals het regelen van afspraken, vervoer en vertalers. De twee fixers beriepen zich op een motie van D66-Kamerlid Salima Belhaj, waarin de regering werd verzocht bepaalde groepen uit Afghanistan te evacueren, onder wie fixers. Der regering zegde toe de motie te zullen uitvoeren. In augustus 2021 namen de Taliban in Afghanistan de macht over, waardoor onder anderen fixers van westerse journalisten gevaar liepen.
De twee fixers meldden zich tijdig voor evacuatie uit Afghanistan aan, maar kregen om onduidelijke redenen nooit een oproep daarvoor. De evacuaties uit Afghanistan stopten op 26 augustus 2021 om veiligheidsredenen. De fixers in kwestie vluchtten naar Pakistan.
Volgens het hof zijn de toezeggingen van de regering naar aanleiding van de motie-Belhaj „niet tot de fixers gericht” en kunnen zij daar „geen rechten aan ontlenen”. De motie had slechts betrekking op de periode tot het staken van de evacuaties op 26 augustus, stelt het hof. Daarna heeft Nederland nog aanvullend toegezegd te proberen fixers die vóór die datum al een oproep voor evacuatie hadden ontvangen, maar niet tijdig opgehaald konden worden, naar Nederland over te brengen. Het hof noemt het „wrang” voor het betrokken tweetal dat zij buiten de boot zijn gevallen omdat zij „om min of meer toevallige redenen” geen oproep hebben gekregen. Die beslissing valt binnen de beleidsruimte van de Staat, stelt het hof, „en kan slechts zeer beperkt door de rechter worden getoetst”.