Onleefbaar land

”Dagen van zand” van Aimee de Jongh gaat over een periode van grote droogte tussen 1930 en 1940 in de ”Dust Bowl”, in het hart van de Verenigde Staten. ”No Man’s Land” werd de streek genoemd: daar kon haast niemand meer wonen. Inwoners kregen voortdurend stofstormen over zich heen; hun longen werden aangetast door fijnstof. Vanuit historische feiten vertelt tekenaar Aimée de Jongh het verzonnen verhaal van de 22-jarige fotograaf John Clark. Hij krijgt de opdracht het leven van de plattelanders in dit gebied vast te leggen en daarbij de werkelijkheid wat naar zijn hand te zetten. Dat leidt tot conflicten. ”Dagen van zand” is een beeldroman, een getekend verhaal oftewel een graphic novel. Dit prachtig getekende boek neemt je mee naar een andere tijd, maar het conflict en het thema zijn zeer actueel. Een land is omgeploegd, uitgebuit en het gras houdt de aarde niet langer vast. Het regent niet. Er komt honger. Wat is werkelijkheid? Wie is waarvoor verantwoordelijk? Welke keuzes maak je zelf? (Clasina van den Heuvel)

Dagen van zand, Aimée de Jongh; uitg. Scratch; 288 blz.; € 29,90

Tijdreis

Na een rondleiding door een kasteel of landhuis kan zich de vraag opdringen: Hoe leefden de mensen die hier woonden eigenlijk? Hoe rook het bij hen binnen? Ileen Montijn schetst in ”Leven op stand” op grond van talloze bronnen een levendig en gedetailleerd beeld van het dagelijks leven van de hoogste stand in Nederland, tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Energie was een eeuw geleden (ook) schaars, dus werd er zo min mogelijk gestookt. Vijftien graden was een prima kamertemperatuur. De (olie)lamp ging pas aan als het echt donker was. Elke dag in bad en schone kleren aan: dat was ook voor de elite geen prioriteit. Iedereen rook naar zweet, denkt Montijn. Alhoewel deftige dames wel sous-bras (wasbare okselstukjes van met stof bekleed rubber) in hun japon bevestigden om luchtjes te bestrijden. Een heerlijk boek om een tijdreis naar een recent verleden te maken. (Geertje Bikker-Otten)

Leven op stand 1890-1940, Ileen Montijn; uitg. De Bezige Bij; 254 blz.; tweedehands nog verkrijgbaar

Armoede

Hij is vooral bekend van de klassieker ”1984”. Maar de Britse schrijver en journalist George Orwell schreef nog heel wat andere boeken, waaronder ”Aan de grond in Londen en Parijs”. In dit boek –zijn allereerste– documenteert hij het moeizame begin van zijn carrière als schrijver in de jaren dertig. Om rond te komen werkt Orwell als afwasser in Parijs, verzamelt hij sigaretten op straat, slaapt hij met andere zwervers in speciale opvanghuizen en is hij geschokt over de verhalen van de mensen die hij op straat tegenkomt – vaak mensen die vroeger een heel ander leven leidden. Het verhaal leest weg als een trein en geeft een confronterend inkijkje in een wereld van armoede waar de geschiedenisboeken het vaak niet over hebben. (Aline de Bruin)

Aan de grond in Londen en Parijs, George Orwell; uitg. De Arbeiderspers; 232 blz.; € 20,99

Psychologische roman

Hangend op de bank, op een campingstoeltje aan het water, en zelfs in een opblaaskano. Lastig te omschrijven waarom ik ”Niets ontgaat ons” van Janke Reitsma gewoon niet weg kon leggen. Is het het thema –dealen met een moeder met psychische problemen, een zusje dat ernstig gehandicapt is en een vader die wegvlucht– of het prachtige taalgebruik, dat goed wegleest maar ook veel te genieten geeft. Of is het toch het plot, waardoor je langzaam maar zeker toeleeft naar het moment waarop Koen zijn zusje zijn geliefde wad laat zien. Duidelijk is dat dit boek onder je huid gaat zitten. Misschien juist nog wel meer als je het uit hebt. Want dan komen de vragen. Wat vind ik nou eigenlijk van wat hier gebeurt? Daarom is dit boek meer dan alleen een lekker leesboek. Ik zou zeggen: uitermate geschikt om met andere lezers over door te praten. (Mariska Dijkstra)

Niets ontgaat ons, Janke Reitsma; uitg. Mozaïek; 272 blz.; € 22,99

M’Cheyne

Een lijstje boekentips voor in de zomer, daarin mag een werk van Robert Murray M’Cheyne wat mij betreft niet ontbreken. De zuivere Evangelieklanken die deze Schotse predikant bijna 200 jaar geleden liet horen, zijn goed voor elke dag. De grote liefde tot zijn Meester, de diepe bewogenheid met medemensen en zijn goed ontwikkelde talenten stempelen zijn preken en andere geschriften. Boeken van M’Cheyne, die slechts 29 jaar oud werd, zijn er niet veel. Maar wát hij aan het papier toevertrouwde, is goud. Zo ook ”De blijdschap van de gelovige”, een erg dun boekje – het past nog prima in een propvolle koffer. De tien hoofdstukjes verschillen sterk in lengte, van amper tien zinnen tot bijna tien bladzijdes. M’Cheyne roept de lezer op om de ware blijdschap te zoeken bij de enige Bron van vreugd, en alle ruis en rommel schade en drek te achten. In dit slanke boekje staat echt meer dan in veel vuistdikke pillen. Het is tweedehands (nog) verkrijgbaar. (Chris Klaasse)

De blijdschap van de gelovige, Robert Murray M’Cheyne; uitg. Den Hertog; 73 blz.