Onverzettelijk staat de kerk op het Kerkplein. Het topje van de torenspits wordt gevormd door een vergulde windwijzer, een zeemeermin met een trompet aan de mond. Rond het plein zijn nogal wat kroegjes en cafeetjes neergestreken. De Grote Kerk is een gebouw dat van geen wijken weten wil. Het is één klomp religie, maar de religie is verdwenen en het geloof lijkt verwaaid te zijn. Na een interne verbouwing van ruim drie jaar is het gebouw in gebruik genomen als Heavens Hotel en The Saint Restaurant.

De buitenkant van de kerk is gebleven wat hij was. Vanbinnen is er veel veranderd. Er zijn drie verdiepingen aangebracht. Op de bovenste twee verdiepingen bevinden zich 43 luxe hotelkamers en suites in allerlei soorten en afmetingen. Beneden, in het oorspronkelijke middenschip, staat de bar, 6 meter lang, met de gebruikelijke biertap, kratjes cola en glazen aan een rek. De oude pilaren houden aan weerszijden nog steeds het gebouw omhoog. De preekstoel is verdwenen. Links van de plek waar de kansel stond, is een ruimte afgeschut waar gefeest of vergaderd kan worden. Rechts van de plek van de kansel zit nu de keuken van het restaurant. Het Bätz-Witte-orgel dat boven de preekstoel stond, is al lang geleden verkocht aan de Plechelmusbasiliek in Oldenzaal.

Kerkverlating

Willy Wiggelaar, historicus en gids van de stad Hoorn, kent het verleden van de kerk: „Hoorn was van oudsher een kerkelijke plaats. Vrijwel iedereen ging op zondag wel ergens naar de kerk. Men was katholiek, luthers, remonstrants, hervormd of doopsgezind. Maar de kerkelijke neergang heeft ook hier, net als overal, toegeslagen. Mensen haakten af. Kerken gingen samen. Kerkelijke gebouwen stonden opeens leeg. In 1969 werd in de Grote Kerk de laatste kerkdienst gehouden.”

Nadat de laatste kerkgangers verdwenen waren, stond de Grote Kerk lange tijd leeg. Het gebouw moest maar gesloopt worden, dachten sommigen, maar dat kon ook weer niet, want de kerk is een rijksmonument. Vervolgens bedachten twee Hoornse dames het plan om onder het dak, helemaal boven, 32 appartementen te realiseren. Die bevinden zich daar nog steeds. In de kerkzaal werd een babywinkel gerealiseerd, later kwam de plaatselijke HEMA, vervolgens kwam er een foodmarket en een winkel in zeilbenodigdheden. En toen stond het gebouw weer leeg.

Hotelconcept

In 2019 bedacht Hylkema Erfgoed uit Utrecht –deskundig in de omgang met monumentaal vastgoed– dit hotel- en restaurantconcept. Sinds deze maand kunnen gasten binnen de oorspronkelijke contouren van het historische gebouw eten en drinken en overnachten tussen de kerkelijke zuilen, hier en daar met uitzicht op de oorspronkelijke glas-in-loodramen.

Wat is de formule van Heavens Hotel? Hotelmanager Lianne van Leeuwen: „Dit is een viersterren hotel met vijfsterrenservice. En daar is in Noord-Holland een markt voor. We verwachten zomers vooral toeristen, ook uit Duitsland, en ’s winters meer zakelijke gasten. Amsterdam is dichtbij.”Het gebouw is met respect behandeld, vindt hotelmanager Lianne van Leeuwen: „De buitenzijde is ongewijzigd. Veel kerkelijke details zijn behouden gebleven. Het houten kerkdak is er nog., de pilaren staan er nog. Veel togen, boogjes en originele deuren zijn gebleven en de authentieke kerkramen zitten er nog steeds in. Er is vloerbedekking gelegd in de vorm van oude vloertegels. Het kerkgevoel is er nog volop. Daar hebben we bewust voor gekozen.”

Je zou het ook jammer kunnen vinden dat een kerk wordt omgebouwd tot hotel. Van Leeuwen: „Dat snap ik. Maar als dit niet was gebeurd, was het gebouw nog verder in verval geraakt. Dan waren we de Grote Kerk in Hoorn een keer definitief kwijt geweest.”

Wiggelaar: „Sloop zou veel goedkoper zijn geweest, maar dan was de kerk verdwenen. Als je nu Hoorn komt binnenrijden, zie je nog steeds de Grote Kerk in de verte.”