Docent Jan den Ouden creëerde een vrijplaats voor creatievelingen
Na 39 „roerige jaren” nam Jan den Ouden woensdag afscheid als docent beeldende vorming van het Van Lodensteincollege in Amersfoort.
Omdat hij een regulier afscheid niet zo zag zitten, stelde hij een afscheidsboekje samen met verhalen en herinneringen uit zijn lange loopbaan. Uiteraard staan zijn ervaringen met de vele honderden leerlingen die hij op het creatieve pad begeleidde centraal. „Dankzij al die enthousiaste leerlingen was het dikwijls een feest”, tekent Den Ouden op.
Den Ouden begon in 1978 zonder ervaring en zonder bevoegdheid als tekenleraar op de Van Lodensteinscholengemeenschap, zoals de school toen nog heette. Via de dependance aan de Heerenstraat („met de licht vrijgevochten jeugd”) en het voormalige kloostergebouw aan de Utrechtseweg belandde Den Ouden in het huidige gebouw uit 1987. Lokaal 125 was in de keurige school decennialang een vrijplaats voor creatievelingen. Voor oud-leerling Jan Pieter Foppen, die zich altijd wat ontheemd voelde op de school, was Den Oudens lokaal een vluchtheuvel. „Dat lokaal 125 is denk ik mijn redding wel een beetje geweest”, citeert Den Ouden hem. „Daar gebeurde het… ongelofelijk, dat was een waar kunstlaboratorium in de goede zin des woords. Het kookte, stampte, bruiste en kolkte.”
Daarin heeft Den Ouden een stimulerende rol gespeeld, al blijft hij bescheiden over zijn invloed. Als iemand een compliment maakte over het werk van zijn leerlingen zei hij: „De groep loopt over van talent, ik hoef alleen de emmer er maar onder te houden.”
Intussen zorgde hij er wel voor dat tekenen een serieus vak werd op de Van Lodenstein. „Zodra jij je papieren hebt, wordt tekenen examenvak”, had het bestuur al beloofd bij de aanstelling van Den Ouden. En dat gebeurde; al meteen had de docent twee groepen leerlingen die tekenen in hun vakkenpakket kozen. Later effende hij voor verschillende talentvolle leerlingen de weg naar de kunstacademie – een studierichting die voor veel ouders helemaal niet vanzelfsprekend was.
Dat er talent zat in de klassen van Den Ouden blijkt uit verschillende verhalen in de bundel. In 1995 won Adriaan uit havo 5 de eerste prijs met een poster voor de Vermeertentoonstelling van het Mauritshuis in Den Haag: een geheel verzorgde reis voor twee personen naar Amerika en een vipontvangst in de National Gallery of Art in Washington. Den Ouden mocht mee.
Mooi is ook het verhaal over Marianne Schipaanboord, die doof was en nauwelijks kon praten. Hoewel ze niet op het Van Lodensteincollege zat volgde ze jarenlang tekenlessen in de klas van Den Ouden; haar nichtje uit havo 4 had gevraagd of dat kon. Met haar outsiderkunst werd ze later internationaal bekend.
De bundel bevat humoristische, ontroerende en serieuze verhalen. Het belangrijkste laat de docent niet onbenoemd: „Talloze dagopeningen en kerst- en paasoverdenkingen gehouden. Terugkijkend dacht ik: „Wat zou dat uitgewerkt hebben?” Bij de leerlingen en wat deed het met mij?”
De bundel is voor geïnteresseerde oud-leerlingen aan te vragen via afscheid@artworx.nl (zo lang de voorraad strekt).