De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, stelt dit voor om de bevoorrechte relatie van de ACP-landen ten opzichte van Europa meer in lijn te brengen met de bepalingen van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).

De vijftien EU-lidstaten krijgen de uiteindelijke zeggenschap over de nieuwe handelsakkoorden. De Europese commissarissen Nielson (Ontwikkelingshulp) en Lamy (Buitenlandse Handel) hebben gisteren in Straatsburg wel een onderhandelingsstrategie voor de nieuwe akkoorden gepresenteerd. Deze blijft uitgaan van een goede toegang tot de Europese markt voor de ex-kolonies, met daarnaast meer samenwerking tussen de ACP-landen onderling. Momenteel geschiedt 93 procent van de export vanuit ACP-landen naar de EU al zonder handelsbeperkingen in de vorm van tarieven of quota.

Lamy zegt dat de nieuwe aanpak niet alleen nodig is vanwege de WTO. Hij geeft toe dat de huidige overeenkomsten met de ACP-landen de ex-kolonies nauwelijks voordelen bezorgen. „We moeten toegeven dat het geen groot succes is geweest”, aldus de Franse eurocommissaris gisteren in een toelichting in Straatsburg. „De investeringen in de 76 betrokken landen stagneren. Slechts 2 procent van de investeringen in de ACP-staten is afkomstig uit de EU. Dat is veel te weinig.”

De twee commissarissen zeggen verder dat de overeenkomsten aanpassingen nodig hebben, omdat milieu nu nauwelijks aandacht krijgt. De Deen Nielson vindt dat de EU ook op dit terrein hogere ambities moet hebben.

Nielson noemt een goed regionaal beleid op milieugebied en andere terreinen noodzakelijk. „Regionaal beleid is de sleutel tot alle succes. Niemand investeert bijvoorbeeld in een zeepfabriek in Uganda, als je vanwege oorlog of andere gevaren niet naar buurlanden kunt exporteren.” Anderzijds is er behoefte aan meer onderlinge handelsbanden tussen Afrikaanse landen. Hij noemt de omvangrijke smokkelpraktijken in Afrika als bewijs dat er behoefte is aan handel tussen staten.

De onderhandelingen met de 76 landen moeten september dit jaar van start gaan. Uiterlijk in 2008 dienen de gesprekken te zijn afgerond. Zuid-Afrika en Cuba zijn niet opgenomen in de voorstellen. Met Zuid-Afrika heeft de EU al een apart handelsakkoord. Cuba wilde eerder vanwege bepalingen over mensenrechten de ACP-overeenkomst niet tekenen.