Boerenbelangenvereniging LTO Nederland keurt het af dat demonstrerende boeren opnieuw naar het woonhuis van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) zijn gegaan. Het is de tweede keer dat boeren bij de Gelderse woning van de minister protesteren. Zij zijn het niet eens met het stikstofbeleid van het kabinet. Toen deze plannen ruim twee weken geleden werden gepresenteerd trokken boeren ook al naar het huis van Van der Wal.

„LTO is niet betrokken bij de acties. Ze laten zien hoe hard de kabinetsplannen inslaan. Boeren worden geconfronteerd met onhaalbare doelen, zonder toekomstperspectief. De situatie zorgt voor een gevoel van ‘einde oefening’. Ook onze bestuurders en ledencontactcentra worden platgebeld door bezorgde leden, de emotie is groot. We roepen iedereen op om dat passend en waardig te uiten en het draagvlak in de samenleving te behouden. Dat betekent ook, zoals eerder gezegd: niet bij politici thuis”, aldus een verklaring van LTO Nederland.

Een groepje protesterende boeren heeft zich maandagavond kortstondig verzameld bij het woonhuis van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof). De bewindsvrouw was zelf niet thuis, laat een woordvoerder van de minister weten.

Het is de tweede keer dat boeren bij de Gelderse woning van de minister protesteerden. Zij zijn het niet eens met het stikstofbeleid van het kabinet. Toen deze plannen ruim twee weken geleden werden gepresenteerd trokken ze ook al naar het huis van Van der Wal.

In de politiek is de actie destijds scherp veroordeeld. Het kabinet noemde betogen bij het woonhuis van een bewindspersoon onacceptabel. Maar er is niets tegen te doen zolang er niets strafbaars gebeurd. De politie heeft maandag een bewakingspost bij het woonhuis geplaatst.

„Wanneer zelfs een preventieve politiepost voor de deur van de minister en haar gezin ze niet meer tegenhoudt… Diep, diep triest. En ondermijnend voor onze democratische samenleving”, twitterde D66-fractieleider Jan Paternotte naar aanleiding van het nieuwe protest.

Van der Wal deed vrijdag nog aangifte van een doodsbedreiging en van opruiing tegen de eigenaar van een vrachtauto. Op de achterzijde van de vrachtwagen staan de namen van Pim Fortuyn en Theo van Gogh met hun sterfdatum. Daaronder staat de naam van de minister, een kruis en een vraagteken.

De truck-eigenaar liet een dag later via zijn advocaat weten dat hij is geschrokken van alle media-aandacht. Hij wil in een gesprek graag zijn excuses aanbieden omdat het nooit zijn bedoeling is geweest om te bedreigen of intimiderend over te komen of om de minister iets aan te doen.

Het is nu eerst aan het Openbaar Ministerie, laat de woordvoerder van de minister weten. Er wordt geen gesprek aangegaan met de eigenaar van de vrachtwagen.

Een groep van enkele tientallen boeren heeft maandagavond rond 20.15 uur een verrassingsactie gehouden op het Mediapark in Hilversum, meldt de politie.

De boeren zijn met ongeveer veertig tractoren het terrein opgegaan. Waarom de boeren in Hilversum demonstreren is nog niet duidelijk. De actie hindert het verkeer vooralsnog niet. Het Mediapark is nog bereikbaar voor bezoekers.

De NOS heeft de ingangen van het gebouw waar de nieuwsuitzendingen worden verzorgd op het Mediapark maandag afgesloten vanwege de komst van zeker veertig boeren op tractoren. Dat laat een woordvoerder van de NOS aan het ANP weten. „We volgen het protocol van voorzorgsmaatregelen”, stelt hij.

Er vindt op dit moment overleg plaats over de situatie, meldt hij. Het is onduidelijk wat de boeren precies van plan zijn. Hun getoeter was in elk geval te horen in de live-uitzending op NPO Radio 5 die vanaf het Mediapark wordt verzorgd.

Vooralsnog hebben de demonstrerende boeren geen gevolgen voor de uitzendingen van de NOS. Meer details over het protocol geeft de woordvoerder niet: „Het is niet voor het eerst dat er op het Mediapark wordt gedemonstreerd.”

Eerder deze week werd bekend dat NPO-voorzitter Frederieke Leeflang wordt beveiligd. Zij ontvangt bedreigingen vanwege een kritisch rapport van de ombudsman over Ongehoord Nederland. De afgelopen weken zijn meer NPO-presentatoren bedreigd en werden diverse gasten afgezegd vanwege bedreigingen. Zo kon viroloog Marion Koopmans niet naar een uitzending op Oerol omdat haar veiligheid niet gegarandeerd kon worden.

Boeren zijn maandag aan het eind van de middag nieuwe acties begonnen op drie snelwegen. De meeste files losten na 18.30 uur snel op. Alleen op de A28 ging het protest vooralsnog door. De afrit Zwolle-Zuid is afgesloten. Vanuit beide richtingen staan files op de A28 richting het knooppunt Hattemerbroek. Ook op de aansluitende A50 staat een file met een kwartier vertraging. De vertraging op de A28 ligt tussen dertig en negentig minuten.

Op de A12 tussen Utrecht en Arnhem reden boeren tussen Utrecht en Veenendaal. Daar liep de vertraging op tot ruim een half uur, aldus de ANWB. In de andere richting was de file korter. Door de acties op de A12 liepen ook daarbuiten de wegen vol. Zo was er ook vertraging op de nabijgelegen N224.

In het noorden van het land was de A7 in beide richtingen enige tijd dicht. Tussen Groningen en Heerenveen was de weg enige tijd versperd door hooibalen op de weg, aldus Rijkswaterstaat. Die zijn iets na 17.30 uur weer opgeruimd, waarna de weg in beide richtingen weer werd vrijgegeven.

Boeren gaan mogelijk dinsdag weer actievoeren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Dat zegt maandagavond voorman Bart Kemp van boerenactiegroep Agractie Nederland. Hij zegt dat het niet om door Agractie georganiseerde acties gaat. Waar en hoe groot die acties zijn is onduidelijk.

Dinsdag wordt in Den Haag gestemd over moties die zijn ingediend tijdens het stikstofdebat vorige week in de Tweede Kamer. Daar kwamen toen tientallen boeren op af, die met Kamerleden in gesprek gingen over het aangekondigde stikstofbeleid door het kabinet. Dat zegt, ondanks de boerenacties van de afgelopen dagen, steeds vast te houden aan de plannen. Provincies moeten het beleid met „maatwerk” uitvoeren.

Vorige week was een grote manifestatie in Stroe tegen het beleid. Maandag gingen boeren ook op meerdere plaatsten de weg op en wierpen ze blokkades op uit protest. Kemp zegt dat de acties een duidelijk signaal geven, en maandagochtend vroeg hij de verantwoordelijk minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) opnieuw haar plannen niet door te zetten. „Ga niet door op de ingeslagen weg. Laat een vreedzame actie niet escaleren in een boerenopstand”, zei hij toen.

Hij stelt dat boeren niet veel meer kunnen doen. „We zitten nooit op een lijn van escalatie, we zijn op zoek naar oplossingen, maar staan nu met de rug tegen de muur. We kunnen niets meer als sector.”

De ammoniakuitstoot van de landbouw moet wat het kabinet betreft gemiddeld met 40 procent omlaag, zodat de natuur niet langer wordt overbelast. In beschermde natuurgebieden zelf mag volgens de plannen vrijwel geen uitstoot meer plaatsvinden, direct daaromheen is volgens de minister een vermindering van 70 procent noodzakelijk. Alleen dan gaat het volgens haar lukken om de stikstofbelasting op de natuur genoeg te verminderen.

De boeren hebben aan het einde van maandagmiddag nieuwe acties gestart op drie snelwegen. Op de A12 tussen Arnhem en Utrecht rijden boeren in beide richtingen rondom Veenendaal, waardoor de vertraging daar flink oploopt, zo laat een ANWB-woordvoerder weten. In het noorden van het land is de A7 in beide richtingen dicht en de A28 bij de afrit Zwolle-Zuid is eveneens gesloten.

Tussen Groningen en Heerenveen (A7) is de weg versperd doordat er hooibalen op de weg liggen, meldt Rijkswaterstaat. Daarnaast zou bij Boerakker en Leek „het één en ander op de weg liggen”, aldus Rijkswaterstaat. Verkeer wordt omgeleid.

De A28 vanuit Amersfoort naar Zwolle is dicht bij de afrit Zwolle-Zuid. Daar staat het helemaal stil en loopt het aantal kilometers file snel op, aldus de ANWB-woordvoerder. Hij verwacht dat door deze boerenactie ook een file ontstaat op de A50, aangezien mensen die de A28 op willen moeten doorrijden en het daar drukker wordt.

Het verkeer op de A12 rijdt ondanks de demonstratie van een stoet tractoren nog wel door. Ook daarbuiten loopt het vol. Door het boerenverkeer is er ook vertraging op de nabijgelegen N224.

Meerdere snelwegen zijn maandagmiddag even na 15.30 uur vrij van blokkades door boeren. Rijkswaterstaat meldt dat de boeren zijn vertrokken op de A28 tussen Fluitenberg en Ruinen. Ook de A67 is weer vrijgegeven bij Liessel. „Op de A67 gaat de boerenblokkade van de weg af. Er is nog wel flinke vertraging, het geeft nog een uur oponthoud. Daarom is omrijden nog steeds het advies”, aldus een woordvoerder van de ANWB.

De boeren zijn eveneens van de A2 vertrokken, waar zij de weg van Eindhoven richting Den Bosch blokkeerden ter hoogte van Best. De weg is sinds 16.00 uur weer open, melden de twee verkeersdiensten.

Even na 16.00 uur is er op de A30, tussen Scherpenzeel en Industriegebied Ede, en op de A7 bij Boerakker nog hinder door de acties.

Boeren blokkeerden maandag op meerdere plaatsen de snelweg uit protest tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Vorige week hielden boeren een grote manifestatie in Stroe. Maar volgens sommigen heeft dat niets uitgehaald.

Demonstrerende boeren kiezen maandag niet alleen snelwegen, maar ook andere plaatsen, zoals gemeentehuizen, uit voor hun acties. Zo heeft een groep actievoerders strobalen en een stapel pallets aangestoken voor de deur van het gemeentehuis in Apeldoorn. Ook stortten zij mest op het Marktplein bij het gemeentehuis.

De brandweer heeft het brandje in Apeldoorn geblust, waarna de demonstranten weer zijn vertrokken, aldus een woordvoerder van de gemeente. Apeldoorn heeft nog niet besloten of er aangifte van brandstichting wordt gedaan. Hetzelfde geldt voor de Veluwse gemeente Epe, waar ook een brand werd aangestoken voor de deur van het gemeentehuis. De gemeentelijke reinigingsdienst ruimt maandagmiddag achtergelaten as, stro en hooi op.

In Raalte in Overijssel hadden actievoerders een gesprek met collegeleden over hun frustratie. In Rijssen-Holten, ook in Overijssel, lag in het gemeentehuis een verklaring voor demonstrerende boeren klaar, waarin de gemeente „het gevoel onderkent dat de agrarische sector eenzijdig het stikstofprobleem moet oplossen. Het college is tegen de huidige plannen”, aldus de verklaring.

Bij alle acties was snel politie aanwezig. Voor zover bekend zijn de demonstraties vriendelijk verlopen.

De politie deelt bij Hoogeveen boetes uit aan boeren die ondanks een verbod de snelweg op zijn gegaan. Zo’n dertig tot zestig tractoren zouden volgens een politiewoordvoerster de A28 in de richting van Assen zijn opgereden. De politie probeerde dit met een blokkade te voorkomen, maar de boeren reden daar met hun voertuigen omheen, onder andere via het talud.

Daarna zijn de boeren alsnog geblokkeerd. Alle boeren die op de snelweg staan, krijgen nu een bekeuring, aldus de woordvoerster. „Daarna proberen we hen te bewegen de snelweg te verlaten.” Iets voor 15.00 uur is dit gelukt, zo ziet een ANP-verslaggeefster. De boeren zijn bij het Drentse dorp Spier de afrit afgeleid.

Bij het dorp stonden uiteindelijk zo’n 150 tractoren, een samenvoeging met boeren die zich verzameld hadden op een parallelweg van de snelweg. Een boer die namens de groep het woord voert, zegt dat „een deel van de groep zich baldadig heeft gedragen” door de snelweg op te gegaan. Of dat wel of niet had gemoeten, daarover verschillen de actievoerders van mening. Idee was volgens de boer om een tour te organiseren, maar dat liep anders. Desondanks is de woordvoerder in het algemeen tevreden over de actie, „dat wij ons als boeren hebben kunnen laten zien”.

Ook op andere plekken in het land protesteren boeren met blokkades op de snelwegen.

Op de A67 bij Liessel en de A2 ter hoogte van Best zijn hooibalen gelegd. De politie haalt deze van de weg en is met de boeren in gesprek. „De volgende stap is verbaliseren”, zo zei een woordvoerster eerder op de dag al. In het uiterste geval zullen de tractoren worden weggesleept. „Het recht van protesteren ondersteunen wij, maar veiligheid staat echt voorop”, aldus de politie Oost-Brabant. „We blijven in gesprek met de boeren om de wegen zo snel mogelijk weer vrij te krijgen.”

Volgens de ANWB demonstreren boeren ook op de A7 van Groningen naar Heerenveen rondom Boerakker, en op de A50 van Arnhem naar Eindhoven tussen knooppunt Bankhoef en knooppunt Paalgraven. Op beide wegen ontstaan files.

Boeren hebben zich aan de wet te houden, stellen ministers Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) en Henk Staghouwer (Landbouw). Dat doen ze niet door met trekkers op de snelweg te rijden. „Wij veroordelen dat”, zo laat een woordvoerder namens beide ministers weten.

Boeren mogen hun zorgen uiten en protesteren, maar dat moeten ze wel binnen de grenzen van de wet doen, benadrukken beide ministers. De acties van maandag vinden zij „niet gepast. Hou je alsjeblieft binnen de kaders van de wet”, roepen zij de protesterende boeren op.

„Meerdere snelwegen worden op dit moment geblokkeerd door boeren. Je punt maken doe je niet door weggebruikers in gevaar te brengen. Dit kan ernstige gevolgen hebben. Dan heeft de politie geen keuze dan waar mogelijk in te grijpen, desnoods achteraf. Laat het niet zo ver komen”, waarschuwt justitieminister Dilan Yeşilgöz in een tweet.

https://twitter.com/DilanYesilgoz/status/1541414638407061504

Op verschillende plekken in het land voeren boeren actie tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Op onder meer de A67, de A28 en de A2 staan of rijden tractoren en kan het verkeer niet doorrijden. Een afrit op de N36 bij Ommen wordt door boeren bezet.

Ook Kamerleden veroordelen de blokkades van snelwegen. „Demonstreren mag. Maar snelwegen blokkeren en balen hooi dumpen is verboden en bovendien gevaarlijk. Laat de minister aangeven wat de politie nodig heeft om hier wél tegen op te kunnen treden”, aldus Jan Paternotte (D66).

PvdA-leider Attje Kuiken roept op te stoppen met deze vorm van actievoeren. „Demonstreren is een grondrecht. Maar het blokkeren van snelwegen is levensgevaarlijk. Er zijn genoeg andere aanvaardbare manieren om je ongenoegen te uiten. Stop hiermee!”

Op de A67 gaat een van de door boeren geblokkeerde rijstroken bij Liessel weer open, zo meldt de ANWB. Volgens een woordvoerder is dat het resultaat van gesprekken tussen de politie en de boeren ter plekke.

In Brabant zijn op dit moment op drie plaatsen acties gaande van boeren tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Op de A67 bij Liessel, de A2 ter hoogte van Best en op de N324 tussen Oss en Schaijk. De politie twittert met de boeren in gesprek te zijn.

Volgens de ANWB houdt de politie op de N324 de boeren tegen die bij Schaijk de snelweg op willen gaan. Volgens de woordvoerder proberen boeren nu via een andere weg de snelweg te bereiken.

Maandagmiddag is een groep boeren het natuurgebied Korenburgerveen in de buurt van Winterswijk ingereden. De tractoren waarmee zij het terrein op zijn gekomen, trekken giertanks en dragen mest. Dat blijkt uit interne communicatie van de protesterende boeren.

Volgens de boeren was het gebied rondom het natuurgebied in de Achterhoek twintig jaar geleden landbouwgrond. Tegenwoordig is het een bufferzone, waarmee de natte veengrond en het droge boerenland van elkaar worden gescheiden.

Boeren voeren maandagmiddag op meerdere plekken in het land actie tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Op meerdere snelwegen, zoals de A67, de A28 en de A2, staan tractoren en kan het verkeer niet doorrijden. Ook bezetten boeren een afrit op de N35 bij Ommen.

Boeren verzamelen zich ook bij Winterswijk (Gelderland). Wat ze precies gaan doen en waar ze naar op weg zijn, is nog niet bekend. Ook in het Noord-Brabantse Schaijk verzamelen boeren zich.

Rijkswaterstaat verwacht dat op verschillende plekken „kleine plukjes boeren de weg op gaan”. Woensdag ging het nog om een grote groep en ging het om massale hinder, aldus een woordvoerster. „Dat zie je beter aankomen.” Omdat het nu om kleine groepen gaat, raadt zij weggebruikers aan de snelheid aan te passen. „Als jij 100 kilometer per uur rijdt en een boer 40, is het verstandig je snelheid aan te passen.”

Op de A67 is de politie ter plaatse. In eerste instantie zal de boeren gevraagd worden te vertrekken, aldus een woordvoerder van de politie. In het uiterste geval zullen de tractoren worden weggesleept.

Zondag werd via verschillende video’s opgeroepen om in protest te komen tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Om wat voor acties het ging, waar en hoe groot, was onduidelijk. Voorzitter van Farmers Defence Force (FDF) Mark van den Oever zei dat het initiatief en de organisatie daarvoor niet van FDF kwam, maar hij wist wel dat vanaf 12.00 uur „alles wat wielen heeft, gaat rollen”. Ook Agractie zei de protesten niet te initiëren, maar zei ook dat er zeker acties zouden komen.

Afgelopen woensdag hielden boeren een landelijke actiedag in het Gelderse Stroe als protest tegen de stikstofplannen van het kabinet.