Wouter van der Fliert is directeur van NEM en vertelt over de reden om de vluchtelingen in Nijkerk op te vangen: „Jezus leert ons om broeders en zusters in nood te helpen. Daar moeten we ons van bewust zijn. Nu staan de Oekraïners aan de poort en ze zijn in nood.”

Een deel van deze vluchtelingen is van Joodse afkomst. Voor Joden speelt bij de vlucht uit de Oekraïne mee dat ze naar Israël mogen reizen, legt de directeur uit. „Veel vluchtelingen zijn vrouwen en kinderen. Voorgoed naar Israël vertrekken wil je in overleg doen. Vaak is de man opgeroepen in de oorlog en willen vrouwen niet eenzijdig een beslissing nemen. Heel veel Oekraïense Joden gaan uiteindelijk naar Israël, maar trekken eerst naar Europa, totdat het gezin compleet is.”

De opvang is van tijdelijke aard. „Wij praten met de vluchtelingen over de keuze die ze gaan maken. Wat moet je in de toekomst in Oekraïne? Marioepol, waar deze groep vandaan komt, is volledig vernietigd. Zij hebben daar generaties gewoond, nu is niets meer van over. Deze groep gemeenteleden van de Messiaanse gemeente van Marioepol kwam in contact met de stichting Israël en de Bijbel. Die belden mij op met de vraag of we op ons landgoed voor opvang konden zorgen. De volgende dag stonden ze hier.”

Hulpverlening

De groep bestaat uit een ouder echtpaar, Leoniid en Alla, en moeder Nina met haar dochter, die tijdelijk een medische behandeling ondergaat. Dan is er een gezin, vader Oleksii en moeder Svitlana met hun kinderen Ivan (19), Sofia (18), Viktor (10) en Michail (5). De oudste zoon is nog onderweg naar Nederland.

„Met de komst van de groep is er veel hulpverlening op gang gekomen”, aldus Van der Fliert. „Er zijn vrijwilligers voor de praktische zaken. Iemand uit Nijkerk die fietsen voor vluchtelingen verzamelde, bracht er hier voor iedereen een. De kinderen kunnen buiten spelen en fietsen naar het dorp. Gelukkig is Zaur hier ook. Hij is een Joodse Armeniër en spreekt Russisch en Oekraïens. Hij treedt op als vertaler, ook voor de diensten in de kerk. Bovendien legt hij uit hoe alles er aan toegaat in Nederland.”

Huisvesting

Momenteel onderzoekt de directeur de mogelijkheid om op het terrein portacabins neer te zetten voor betere huisvesting. „Het zou mooi zijn als dat voor een jaar mogelijk is. Dan kunnen de kinderen hier naar school. We zijn afhankelijk van giften. We noemen dat manna voor elke dag. En tot nu toe was er iedere dag genoeg.”

In de grote zaal van Groot Dennenlust vertellen de vluchtelingen, elkaar aanvullend, over de ingrijpende tijd die ze meemaken en hoe ze voorzichtig vooruit kijken. „We hebben gewacht met vertrekken uit Marioepol tot na het actieve militaire ingrijpen. We hadden geen keus; in Marioepol is het leven heel moeilijk, daar is geen toekomst voor ons en onze kinderen”, stelt Svitlana. Alla vult aan: „Onze huizen zijn verwoest door de Russische bombardementen. De scholen en de fabrieken, alles is kapot gebombardeerd. We zijn met de kleren die we aan hadden op de vlucht gegaan.”

De impact van de bombardementen is groot. Naast dat de vluchtelingen alles kwijt zijn, liep Svitlana gehoorschade op. Zoon Micha kreeg een terugval in zijn ontwikkeling. De gezinnen, die elkaar kenden uit de kerk, vertrokken gezamenlijk uit het oorlogsgebied. Oleksii: „We zijn gevlucht via Rusland. Normaal is dat anderhalf uur reizen. Wij zijn anderhalve dag onderweg geweest. Tot aan de Russische grens ging het heel moeizaam. Bij de grens zijn we geregistreerd. Daarna werd het gemakkelijker. We konden vrij reizen door Rusland, Litouwen, Estland en Polen.”

Synagoge

Joods leven in Oekraïne werd steeds moeilijker, stelt Oleksii. „Sinds 2014 konden we als Joden in vrede leven. Er was geen vervolging. Nu is dat heel anders. Joden worden door de Russen gediscrimineerd. De militairen hebben de synagoge verwoest. Ook ontstaan er kerkelijke spanningen tussen Russen en Oekraïners die eerder gezamenlijk in vrede leefden.”

Dat de oorlog lang gaat duren, staat voor de vluchtelingen als een paal boven water. Alla: „Vier tot vijf jaar zeker.” Svitlana knikt instemmend. „De Russen hebben veel soldaten en veel wapens. Ze brengen die wapens naar Marioepol en omgeving. Daarmee bedreigen ze omringende plaatsen om zich over te geven, anders wacht hun hetzelfde lot als Marioepol. De metaalindustrie en bakkerijen nemen de Russen in voor zichzelf.”

De sancties tegen Russen kunnen daarom niet zwaar genoeg zijn, vindt Alla. „Zij gebruiken Oekraïne om de eigen economie te bevorderen. En daarbij: het kwaad moet bestraft worden.”

De Europese Unie kan helpen met wapens, stelt Svitlana. „Als wij goede wapens krijgen, dan winnen we.” Oleksii hoopt dat de Russen ook eenmaal zullen opstaan tegen Poetin. „Maar de gewone Rus durft dat nu niet. Het is levensgevaarlijk, kijk maar naar Navalny.”

Dankbaar

Voorzichtig kijken de vluchtelingen vooruit. Ze zullen een keuze moeten maken. Terug naar Oekraïne, blijven in Nederland, of doorreizen naar Israël. Nina: „We bidden of God bij ons wil zijn en wil leiden, hoe het ook gaat.” Alla: „We zijn dankbaar dat God bij ons is. Hij zorgde ervoor dat we hier nu zijn. We bidden voor de gastvrije Nederlanders, voor alle mensen die ons hier zo liefdevol opvangen. Wij zijn dankbaar voor het onderdak en voor Wouter en Margot van der Fliert die ons hebben ontvangen als familie. Ze zorgen voor ons als voor hun eigen kinderen. Zo wordt ons verdriet omgebogen tot vreugde.”