Kerk & religie

„We kunnen leren van evangelische beweging”

„We kunnen leren van de evangelische beweging.” Daarover waren prof. dr. W. van ’t Spijker en prof. dr. C. van der Kooi het maandag in Nijkerk eens. Van ’t Spijker, emeritus hoogleraar kerkgeschiedenis en kerkrecht aan de Theologische Universiteit Apeldoorn, en Van der Kooi, hoogleraar theologie van de charismatische vernieuwing aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, spraken op een studiedag voor studenten theologie die was belegd door de Gereformeerde Bond.

Van een medewerker
21 December 2004 10:32Gewijzigd op 14 November 2020 02:01

Beide hoogleraren zijn het niet eens over de vraag hoe dat leren zou moeten. Prof. Van der Kooi is voor experimenteren. „Ik pleit voor experimenteerruimtes voor de jeugd en voor andere vormen van geloof, misschien samen met andere kerken waarvan de kleur je bevalt.”

Prof. Van ’t Spijker: „Niet te veel experimenteren. Het kerkelijk leven moet gestructureerd zijn. Alles wat over charisma en ambt wordt gezegd, kun je bij de Reformatie terugvinden.”

Beide hoogleraren waren uitgenodigd door het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond om voor hervormde theologiestudenten te spreken over het thema ”Gereformeerd en evangelisch”. Prof. Van ’t Spijker zoekt de wortels van de evangelische beweging in het puritanisme en het piëtisme. Hij noemde hierbij de Nadere Reformatie en meende dat de genealogie van de evangelischen niet bij de dopersen gezocht moet worden. „Het geheim van hun aantrekkingskracht is de gevulde ervaring.”

Hiermee noemde hij een punt van kritiek: die ervaring is te oppervlakkig, speelt zich te veel af in de sfeer van het gevoel. „Andere kritiekpunten zijn het gevaar van biblicisme, waarbij de teksten uit het verband gehaald worden, en fundamentalisme, waarbij sprake is van een versmalling van de bijbelse openbaring. Ook is er verschil in kerkopvatting tussen gereformeerden en evangelischen”, aldus prof. Van ’t Spijker. Verder noemde hij als verschilpunten onder meer de visie op ambten, sacramenten en verbond. „We dienen te zeggen dat de zuiver bijbelse en gereformeerde notie van het verbond van God bij de evangelischen vrijwel geheel ontbreekt.”

Dit verklaart volgens de emeritus hoogleraar ook voor een deel de lauwheid bij sommige evangelicalen ten aanzien van de sacramenten, die wezenlijke tekenen en zegelen van Gods trouw zijn. Toch meent hij dat er wat betreft het punt van de geloofservaring veel van de evangelischen kan worden geleerd.

„Door het gesprek kunnen elementen uit de gereformeerde traditie worden gerevitaliseerd”, aldus prof. Van der Kooi. „Evangelischen en gereformeerden hebben elkaar nodig. Historisch en theologisch delen ze te veel om zich tegenover elkaar op te stellen. Evangelischen horen thuis binnen het stroomgebied van de Reformatie.”

Hij erkent dat het leven bij de evangelischen belangrijk is. „De evangelische traditie leeft niet in haar belijdenissen, maar veeleer in haar liederenschat en in haar verhalen. Wanneer ergens een aantal jongeren een jeugdkerk organiseert en daarvoor hulp vraagt van de kerkenraad, hoe reageert men dan? Moet eerst aan de jongeren duidelijk gemaakt worden dat er wellicht een aantal liederen is dat niet geheel door de beugel kan omdat ze te zeer ”jesuologie” bevatten, te weinig verbondstheologie en te zeer nadruk leggen op eigen keuze? Wanneer men in de gereformeerde wereld meer het verschil tussen het niveau van het geleefde geloof en het niveau van de theologie in het oog zou houden, zou er heel wat kortsluiting kunnen worden voorkomen.”

Prof. Van der Kooi erkent dat het individualisme een gevaar betekent voor de evangelische beweging, omdat de kerk wel degelijk een gemeenschap is. Hij meent een kentering te zien in „een wending naar de gemeenschap.” „De plek waar de Bijbel als Woord van God haar plaats heeft, is de gelovende, vierende en belijdende gemeenschap. Als ik het wel heb, wordt de gemeenschap ook ontdekt als theologisch thema.”

De discussie na de referaten spitste zich onder meer toe op de Schrift en de doop. Het is volgens prof. Van der Kooi nodig om de Bijbel opnieuw te leren lezen. „De boodschap van het Evangelie is niet op één noemer te brengen. De boodschap van Matthéüs is soms niet in een kader te brengen met wat Paulus zegt. Ik wil er geen systeem van maken.”

Prof. Van ’t Spijker: „De Geest doet ons de dingen in de Schrift opnieuw verstaan.”

Over de doop zei prof. Van der Kooi: „Moeten we blijven reageren met een dooptheologie zoals die nu wordt gepraktiseerd? Ik weet niet of de kinderzegening de secularisatie bevordert. Is het onbijbels als gezinnen de doop voor een ander moment bewaren?”

Prof. Van ’t Spijker: „Er ligt een grote rijkdom in de verbondstheologie. God is de eerste, het kind hoort erbij.”

Prof. dr. W. Verboom, hoogleraar vanwege de Gereformeerde Bond: „Ik vrees dat er een generatie opgroeit die niet meer gedoopt is. Moeten we niet alles op alles zetten om gedoopte mensen bij de doop te leren leven?”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer