Wendeline Flores, conservator Caribisch gebied en koloniale geschiedenis bij het museum in Amsterdam, hoopt dat de expositie leidt tot meer begrip en bewustwording over het koloniale verleden. „Maar vooral ook over de doorwerking van het systeem erachter in de huidige tijd. Dat iedere bezoeker ergens in de tentoonstelling denkt: hé, dat wist ik nog niet en dit speelt ook een rol in mijn leven.”

Volgens tentoonstellingsmaker Rik Herder is de slavernij weliswaar in de tweede helft van de negentiende eeuw afgeschaft, maar werken veel machtsstructuren nog door. De expositie gaat daar op in, maar ook op het verzet tegen de koloniale machthebbers. Zo toont het museum verhalen van mensen die hebben gezorgd voor verandering. „Die vochten voor een beter bestaan en hun eigen vrijheid, die creatief verzet hebben getoond.” Dat verandering mogelijk is, stemt volgens Herder hoopvol. „Al is er nog een lange weg te gaan.”

Het Tropenmuseum speelde zelf als voormalig koloniaal instituut ook een rol in dit verleden, als etalage voor de Nederlandse koloniale bezittingen. Volgens Herder stond kolonialisme in die tijd nog in een positief daglicht. „Nu kijken we daar heel anders naar en zien we kolonialisme als een systeem van ongelijkheid, gewelddadigheid en uitbuiting.” Het museum is volgens de makers dan ook bij uitstek de plek om stil te staan bij deze geschiedenis.

De makers hebben vanaf het begin diverse klankbordgroepen betrokken bij het samenstellen van de tentoonstelling. „We spraken erover waarom het zo belangrijk is te leren over deze geschiedenis”, aldus Herder. „En dat is omdat het voor veel mensen een onvoltooid verleden is, zij worden er nog dagelijks mee geconfronteerd.” Het doel was dan ook de tentoonstelling zo inclusief en toegankelijk mogelijk te maken. „We zijn een voormalig koloniaal instituut, het kan niet zo zijn dat wij wel even vertellen hoe het zit met het koloniaal verleden”, vertelt de tentoonstellingsmaker.

De expositie is ingedeeld in tien thema’s en vertelt aan de hand van zo’n vijfhonderd (kunst)objecten van vroeger en nu over de doorwerking van de Nederlandse koloniale geschiedenis in onder meer Indonesië, Suriname en het Caraïbisch gebied.