K. stond vrijdag samen met Wouter R. (51) en Hans de M. (57) terecht voor de rechtbank in Den Haag. Onder meer opruiing en bedreiging van RIVM-baas Jaap van Dissel, premier Rutte en minister Hugo de Jonge werd hen ten laste gelegd. De drie zijn leidende figuren in de Bodegravengroep.

De verdachten verspreidden op internet ongefundeerde verhalen over een satanisch pedonetwerk in Bodegraven. Joost K. beweerde op grond van hervonden herinneringen dat Jaap van Dissel en een huisarts deel uitmaakten van dat netwerk. K. zegt tot op de dag van vandaag dat hij zelf ook slachtoffer is van het netwerk.

Nekschot

Joost K. vindt niet dat hij lijdt aan een waanstoornis. Wel zegt hij een posttraumatische stressstoornis te hebben. „Op mijn achtste wilde ik niet meer leven. Dat is niet normaal voor een jongetje.” K. ging in het verleden in zijn omgeving een verhaal over misbruik vertellen. In zijn puberteit werd hij op vrijwillige basis behandeld in verband een antisociale persoonlijkheidsstoornis, driftbuien en cannabisgebruik. K., vroeger hovenier, is meermalen veroordeeld, onder meer voor drugsgerelateerde delicten en geweldpleging.

In de rechtbank werd vrijdag een in 2021 op internet geplaatst filmpje vertoond waarin Joost K. min of meer oproept premier Rutte een „nekschot” te geven. K., zijn filmpje becommentariërend: „Ik had dat beter niet kunnen zeggen. Hier zie ik een getraumatiseerd persoon die aan het doordraaien is.”

Joost K. en Wouter R. wezen er vrijdag voortdurend op dat justitie in hun optiek hun verhalen over een satanisch pedonetwerk in Bodegraven nooit serieus onderzocht. Beiden beloofden dat ze hun theorieën niet meer zullen verspreiden. Wouter R.: „Ik wilde het voor Joost K. opnemen. Maar ik kan niet anders dan dit helemaal loslaten. Ik loop tegen een betonnen muur. Joost werd van het kastje naar de muur gestuurd. Ik zit te huilen vanbinnen.”

Officier van justitie Wieger Veldhuis bestreed dat justitie de aangiftes van Joost K. over vermeend kindermisbruik niet serieus heeft bekeken. „Er is geen doofpotcultuur bij justitie. Punt is alleen dat de uitkomst van ons onderzoek Wouter K. niet bevalt.”

De rechtbankvoorzitter benadrukte dat Wouter R. en zijn kompanen geen enkel bewijs hebben geleverd voor hun theorie dat er zo’n 35 jaar geleden een satanisch pedonetwerk actief was, waarin bijvoorbeeld Jaap van Dissel actief was. De rechter wees erop dat een vader het „verschrikkelijk” vindt dat zijn overleden zoon door de Bodegravengroep is bestempeld als slachtoffer van het zogenaamde pedonetwerk. Wouter R. betitelde de opmerking van de vader weer als „hemeltergend.”

Gedragskundigen bespeuren bij de „verbaal begaafde” Wouter R. –die net als Joost K. onderzocht is in het Pieter Baan Centrum– een „narcistische persoonlijkheidsstoornis” en „hooghartigheid.” R. zelf wijst die diagnose van de hand. „Een narcist heeft geen geweten, ik heb juist veel te veel geweten.” De conclusie van gedragskundigen dat R. „gemiddeld intelligent” is, kan de man evenmin bekoren. Hij vindt zichzelf eerder hoogbegaafd, bijvoorbeeld omdat hij naar eigen zeggen vier talen „vloeiend” spreekt.

Burenruzie

Hans de M., die voorheen online Bijbelstudies verzorgde, zou volgens gedragskundigen mogelijk adhd hebben en met impulsiviteit kampen. Ook is de internetondernemer „als kind verwaarloosd en kan hij slecht tegen onrecht.” In 2017 werd hij veroordeeld tot geweldpleging tijdens een burenruzie.

Hans de M. kan volledig verantwoordelijk gehouden worden voor zijn daden, zijn kompanen Joost K. en Wouter R. zijn verminderd toerekeningsvatbaar, zeggen deskundigen.

Dat de Bodegravengroep mensen als Jaap van Dissel en een huisarts met ongefundeerde verhalen „aan de schandpaal nagelde” (woorden van de rechtbankvoorzitter) hakte er bij de gedupeerden hard in. Voor Van Dissel hebben de „vuilspuiterij en zieke verhalen” van de verdachten „desastreuze” gevolgen, zei vrijdag een zegsman van de RIVM-baas vrijdag. „Jaap van Dissel is voor het leven getekend.” Het OM formuleert donderdag een eis.

Lijfwachten

In een vaak door de Bodegravengroep verspreid filmpje werd een op straat fietsende Van Dissel in het geniep gefilmd door Wouter R. „Dit is de man die een groot deel van de westerse wereld in gijzeling houdt”, spreekt R. in het filmpje. De beelden joegen Van Dissel en diens gezin angst aan. De RIVM-topman kreeg permanent beveiliging van bewapende lijfwachten.

Wouter R. beweerde vrijdag dat hij Van Dissel „toevallig” tegenkwam toen hij de fietsende RIVM’er filmde. „Ik kwam net terug van het strand.”

De aanklager: „Ik noem dit een observatie. Hebt u meer mensen geobserveerd?”

Wouter R.: „Nee.”

De officier van justitie: „Van Dissel werd bang van dat filmpje. Wat zegt u tegen hem?”

Wouter R. (doelend op Joost K.): „Er zit iemand in de zaal die slachtoffer is van Van Dissel.” Maar ook zei R.: „Dat ik Van Dissel filmde en die beelden op internet zette was oerstom.”

Kakkerlakken

De rechter las een verklaring voor van de huisarts die door de Bodegravengroep werd beticht van deelname aan een satanische pedonetwerk. De arts kreeg onder meer dreigbrieven en „kakkerlakken door de brievenbus.” De huisarts verwijst het verhaal dat hij samen met Van Dissel deelnam aan een pedonetwerk naar het rijk der fabelen. „Ik heb nooit op Joost K. gepast, hij is nooit bij mij thuis geweest. En ik ken Van Dissel alleen uit de publiciteit.” Intussen is het gezin van de door het slijk gehaalde huisarts „getraumatiseerd en geterroriseerd.”

De moeder van Joost K. heeft verklaard dat ze nooit iets gemerkt heeft van misbruik van haar zoon. Joost K.: „Mijn moeder heeft iets te verbergen.”

De rechter: „Uw moeder zegt dat ze u geblokkeerd heeft, omdat ze uw theorieën niet meer wilde horen.”

Schadelijke gevolgen

Aanklager Wieger Veldhuis wees er vrijdag op dat de wilde verhalen die de Bodegravengroep verspreidde nog lange tijd schadelijke gevolgen kunnen hebben. De officier van justitie wees erop dat de verdachten duizenden sympathisanten achter zich wisten te krijgen. Sommige van die fans van de Bodegravengroep kunnen waarde blijven hechten aan de complotverhalen en bijvoorbeeld onschuldige mensen blijven bedreigen. „De geest is uit de fles”, zei Veldhuis.