Kabinet aan zet voor huishoudens in de knel
De tegenvallende economische nieuwsberichten voor huishoudens buitelden de afgelopen dagen weer over elkaar heen. Vorige week lieten Essent en Vattenfall weten per 1 juli hun energietarieven te verhogen. Voor Essentklanten betekent dat een gemiddelde stijging van bijna 50 euro per maand; Vattenfallklanten zien gemiddeld het maandbedrag met 20 euro stijgen.
Deze week braken de prijzen aan de pomp opnieuw records; de accijnsverlaging van 1 april is daarmee teniet gedaan. Inflatiecijfers blijven hoog, zo lieten de nieuwste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) deze donderdag zien. Ook daaruit bleek dat met name de energie- en brandstofprijzen flink bijdragen aan de hoge inflatie. Ter illustratie: in mei was energie ruim twee keer zo duur als een jaar eerder.
Budgetinstituut Nibud luidde donderdag de noodklok: het is zeer aannemelijk dat 2,5 miljoen huishoudens de komende tijd last krijgen van de hoge energierekening, voor sommigen omdat ze betalingsproblemen krijgen, voor anderen omdat ze moeten interen op hun spaargeld. Vooral de lage inkomens en bijstandsgerechtigden komen direct in de problemen, aldus Nibud-directeur Arjan Vliegenthart tegenover BNR. Maar ook middeninkomens komen voor het eerst niet meer goed rond. Nibud ziet dat aantal richting het najaar verder toenemen, omdat dan meer wordt gestookt en oudere, goedkopere energiecontracten zullen aflopen.
Het is goed dat de overheid de kop niet in het zand stak toen energiearmoede zich vorig jaar begon voor te doen. Verschillende maatregelen hielpen tot nu toe weliswaar iets, maar blijken inmiddels niet meer afdoende. Zo kregen de laagste inkomens een energietoeslag van 800 euro, is de accijns op brandstof verlaagd en gaat de btw op energie per 1 juli van 21 naar 9 procent. Deze voordelen verdampen bij de alsmaar stijgende prijzen.
Het is de hoogste tijd dat er een akkoord wordt gesloten tussen kabinet, werkgevers en werknemers. Dat moet niet een enkele maatregel bevatten, maar een samenhangend geheel worden, waarin het niet alleen over incidentele compensatiemaatregelen gaat, maar ook over loonstijging, over belastingen, over koopkracht en over de arbeidsmarkt. Tot nu toe wees het kabinet zo’n plan af, meldde De Telegraaf deze donderdag. Helaas, want juist op een moment dat de financieel meest kwetsbaren in de knel komen, heeft de overheid als schild voor de zwakken de taak om een vangnet te vormen.
Echter, ook werkgevers kunnen een duit in het zakje doen – letterlijk. Veel bedrijven boeken door het gunstige economische tij stevige winst, terwijl werknemers de druk op hun portemonnee zien toenemen. Werkgevers zouden ruimhartig de reiskostenvergoeding kunnen verhogen of op andere manieren het toch al schaarse personeel kunnen tegemoetkomen en zo binden aan het bedrijf.
