Zorgen Raad van State: kabinet zoekt grens overheidsfinanciën op
Het kabinet heeft de grens van een acceptabele hoeveelheid uitgaven bereikt met de miljardeninvesteringen die het heeft aangekondigd in de Voorjaarsnota, zegt de Raad van State (RvS). Dat kan tot problemen leiden, gezien de „aanzienlijke economische en budgettaire risico’s van dit moment”. Daardoor is „zeker niet uitgesloten” dat de overheidsuitgaven verder achteruitgaan.
Verslechtering van het huishoudboekje van de overheid zou ook de Europese begrotingsnormen verder uit zicht brengen. De Voorjaarsnota voldoet al „grotendeels” niet aan de Europese regels. Dat is nu nog zonder gevolg omdat de Europese Commissie zich vanwege de nasleep van de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne coulant opstelt. Maar die begrotingsregels zijn er om te voorkomen dat de staatsschuld onbetaalbaar wordt, aldus de Raad van State.
De miljardenuitgaven die in de Voorjaarsnota zijn opgenomen (onder meer voor Defensie en verhoging van de AOW) worden deels vergoed uit fondsen die bestemd waren om de stikstof- en klimaatcrisis tegen te gaan en het verdienvermogen van Nederland te versterken. Doordat het kabinet dit geld gebruikt voor urgente problemen, „komen uitgaven voor uitdagingen voor de lange termijn in het gedrang”, waarschuwt de Raad van State.
Het kabinet zal in de Miljoenennota, die op Prinsjesdag wordt gepresenteerd, moeten uitleggen wat de gevolgen van verschillende economische scenario’s zouden zijn voor de schatkist, én moeten ingaan „op de houdbaarheid van de overheidsfinanciën voor toekomstige generaties”, aldus de RvS.
De Raad is overigens wel gematigd positief over de manier waarop het kabinet voorzichtig een nieuw begrotingsproces vormgeeft. Dat begrotingsproces legt minder de nadruk op Prinsjesdag, onder meer zodat de Kamer langer de tijd heeft aanpassingen goed te behandelen.