De Belastingdienst gebruikte een omstreden systeem om fraudeurs op te sporen. Uit onderzoek van PwC bleek dat mensen met een „niet-westers voorkomen” strenger gecontroleerd werden. Ook nationaliteit, leeftijd en bijvoorbeeld donaties aan moskeeën speelden mee. Van Rij heeft al erkend dat die bevindingen ernstig zijn, en noemde de criteria „verwerpelijk” en „discriminatoir”. Toch spreekt hij vooralsnog niet van institutioneel racisme.

De Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme Rabin Baldewsingh uitte dit weekend in Trouw kritiek op die houding van Van Rij. Hij vindt dat de staatssecretaris te „zuinig” is in zijn taalgebruik. „Als je je als bewindspersoon niet uitdrukt, is dat gevaarlijk. Je loopt het gevaar dat je mensen niet serieus neemt. Je geeft mensen het gevoel dat zij er niet toe doen. Je moet hun pijn erkennen en herkennen.” Volgens Baldewsingh „was hier per definitie sprake van institutioneel racisme”.

Het kabinet kwam er volgens ingewijden bij de vorige ministerraad niet uit omdat het benoemen van racisme juridische, financiële en andere consequenties kan hebben. Het zou ook ideologisch gevoelig liggen. Of men er woensdag wel uitkomt, is nog maar de vraag. De staatssecretaris zou er voor willen waken dat niet de indruk wordt gewekt dat de hele Belastingdienst zich aan racisme schuldig heeft gemaakt.