De Rotterdamse wijk Hilligersberg beleefde in de plaatselijke XL-winkel de primeur van AH Verpakkingsvrij. Later dit jaar volgen zo’n vijftig winkels door het hele land.

Een week na de lancering loopt het nog niet storm in de Rotterdamse winkel. Ergens in het midden van de ruime supermarkt is 6 meter gangpad ingeruimd voor zeventig dispensers.

Je kunt diverse pasta- en rijstsoorten tappen. Maar ook allerlei noten, zaden en pitten. Verder zijn er ontbijtgranen en luxe broodbeleg, zoals ”strooifeest mango- en passiesmaak”. De prijs per kilogram verschilt sterk. Het goedkoopste is de snelkookrijst: 1,19 euro. Voor de zachtzoete jasmijnthee „met een klein bittertje in de afdronk” moet je maar liefst 59,90 euro neertellen. Maar daarvan zal niemand snel een kilo kopen.

Zo’n 80 procent van het assortiment blijkt biologisch, waaronder een aantal bijzondere producten zoals fonio, een Afrikaanse graansoort.

Boven het schap staat het motto van het nieuwe concept: ”Samen hergebruiken en minder verspillen”. Het winkelend publiek kan herbruikbare plastic potten en katoenen zakjes kopen, maar wordt gestimuleerd eigen potten en zakken meenemen. ”Je eigen verpakking is de duurzaamste verpakking”, zo luidt de slogan op een poster.

Rustig

Medewerker Ayoub verontschuldigt zich ervoor dat zich nog geen klanten melden. „Het is nu echt rustig. Gisteren liep het rond het middaguur veel meer door.” Ayoub staat paraat voor als er vragen zijn van geïnteresseerden of als er technische storingen zijn. Hij werkt bij SUPzero, een bedrijf dat Albert Heijn helpt bij het verduurzamen van verpakkingen.

Met verve legt hij uit hoe het systeem werkt. „Eerst moet je de eigen pot wegen. Dan maak je op het aanraakscherm een keuze voor het product dat je wilt aanschaffen. Vervolgens vul je de pot. Tot slot weeg je opnieuw af. Klaar is Kees.” Het systeem werkt zo slim dat je maar één product tegelijk kunt tappen en niet kunt sjoemelen door zaken te mengen. „Een groen lampje geeft aan welke dispenser geopend is. De lichten van de andere dispensers uit het schap kleuren dan rood.” Om te zorgen dat klanten niet op elkaar hoeven te wachten is er per twaalf dispensers een weegschaal. Zes in totaal dus.

Interesse

Het meeste winkelend publiek blijft wel even nieuwsgierig staan kijken bij het bijzondere supermarktschap. Een studente met koptelefoon bestudeert een aantal dispensers, maar loopt uiteindelijk toch weer door. Monica, grijs haar en knalrood vestje aan, pakt een informatiebrochure uit het schap. Ze komt uit interesse voor AH Verpakkingsvrij naar deze winkel. „Ik ga meestal naar een kleine buurtsuper verderop, maar ik las in de krant van het nieuwe concept. Heel goed, want het scheelt verpakkingen.” Ze verwacht mee te gaan doen met het vullen van eigen potten. „Ik kijk nu wat er van mijn gading bij zit, maar het zal wel even wennen zijn.”

Een buurtbewoner met baard loopt wat gehaast langs met een potje sambal in zijn hand. Hij wil even kwijt dat hij het een goede zaak vindt dat verpakkingsvrij winkelen wordt gelanceerd. „Ik ben voor en doe mee. We moeten plastic tegengaan. Uit onderzoek is onlangs gebleken dat er al kleine plasticdeeltjes in ons bloed zitten.”

Dispenser leeg

Opeens is daar toch de eerste klant. Een vrouw parkeert haar winkelwagen even aan de kant en weegt een eigen pot af. Ze klikt de pandanrijst aan en wil gaan tappen. Maar de rijst komt niet. Ayoub: „Die is helaas op, mevrouw.” „Ach, ik had eerst omhoog moeten kijken”, wijst de vrouw op het rode lampje dat aangeeft dat de dispenser leeg is. Ook bij de muesli multigranen, de fusilli en de zilvervliesrijst branden de bijvulsignalen.

Al loopt het niet elk moment storm bij het schap, aan interesse en nieuwsgierigheid is er geen gebrek. Dat merkte Ayoub de afgelopen dagen ook. „Ik kreeg veel vragen over hoe het werkt. En kinderen vinden de lampjes erg leuk. Die willen graag dat er iets wordt getapt. Als ik de interesse zag, verwacht ik dat er veel mensen gaan terugkomen. De eerste keer hebben ze hun eigen potten nog niet mee.”

Ouderwets

Klant Ben, woonachtig in Hillegersberg, verwacht ook dat het concept aanslaat. „In onze buurt hebben mensen net wat meer te spenderen. Ook denk ik dat de mensen vanwege het milieu de keuze voor verpakkingsvrije boodschappen gaan maken. Zelf ben ik niet roomser dan de paus op dit gebied, maar ik doe mijn best. Een beetje minderen met vlees en zo.”

Een bejaard stel –Karel duwt Riet in een rolstoel– komt bij het schap. Riet steekt haar mening over de voedseltaps niet onder stoelen of banken. „Afschuwelijk, zeer modern!” Karel, met een grote grijns: „Nee hoor, het is juist heel ouderwets. Vroeger ging je ook naar de kruidenier voor een pond koffie. Alleen, toen werd het nog wel voor je afgewogen. Nu moet je het zelf doen.”