Nederland wil samen met Duitsland pantserhouwitsers verstrekken aan Oekraïne. Kiev heeft de geavanceerde artillerie hard nodig in de bloedige strijd tegen de Russen. Om hoeveel stuks het gaat, wil defensieminister Kasja Ollongren niet zeggen. „Een beperkt aantal.”

De PzH2000, een rupsvoertuig met 155 millimeterkanon, is het zwaarste geschut van de landmacht. Defensie heeft de 55 ton zware houwitser van Duitse makelij ingezet in 2007 bij de slag om Chora in Afghanistan. De PzH2000 kan met ‘domme’ granaten doelen op 40 kilometer afstand bestoken. Slimme, gps-geleide Excalibur-granaten zijn in staat doelwitten op 50 kilometer afstand op 4 meter nauwkeurig uit te schakelen.

Binnen de krijgsmacht is met „frustratie” gereageerd op het plan houwitsers aan Oekraïne te geven, zegt Niels van Woensel, voorzitter van de Nederlandse Officieren Vereniging (NOV) dinsdagochtend desgevraagd. „Er is veel ophef. Nogal wat mensen zetten hier hun vraagtekens bij.”

Nederland heeft 24 PzH2000’s in actieve dienst. In een opslagloods staan nog 29 artilleriestukken die bij introductie direct in de mottenballen zijn verdwenen omdat destijds geld en urgentie voor ingebruikname ontbraken.

Vuursteun

De afgelopen jaren constateert de NAVO echter dat Nederland over onvoldoende vuursteun beschikt. Defensie wil daarom op korte termijn twaalf opgeslagen pantserhouwitsers weer in gebruik nemen. Defensie kan hiervoor gebruik maken van de 3 miljard euro die in het Regeerakkoord is uitgetrokken voor defensie. De houwitsers moeten –na een update– instromen bij 13 Lichte Brigade en 43 Gemechaniseerde Brigade.

Het plan pantserhouwitsers aan Oekraïne te geven, doorkruist deze plannen. „Nederland kan dit geavanceerde geschut zelf niet missen”, licht Van Woensel toe. „De krijgsmacht is niet in staat z’n eigen taken goed uit te voeren: het beschermen van het eigen grondgebied en dat van bondgenoten. De krijgsmacht kampt al jaren met tekorten. We moeten zorgen dat dat snel op orde komt.”
De oud-officer begrijpt op zich de overweging van minister Ollongren om zware wapens te leveren aan Oekraïne. Het sturen van zware wapens is ook een politiek besluit, benadrukt Van Woensel „Er kunnen zwaarwegende geopolitieke argumenten zijn die het leveren van houwitsers aan Oekraïne rechtvaardigen. Dit geavanceerde materieel kan op het slagveld het verschil maken.”

Politiek besluit

Van Woensel wijst er echter op dat Nederland met de levering van artillerie, ook reservedelen, munitie en logistiek moet regelen. „Wat doen we als een houwitser stuk gaat”, vraagt hij zich af. Nog erger zou volgens hem zijn als de artillerie op de eerste dag wordt uitgeschakeld door de Russen. Of in handen valt van de bezetters.

De politiek moet zich bovendien realiseren dat het afstaan van artillerie grote consequenties heeft voor onze krijgsmacht, stelt Van Woensel. „We hebben al zo weinig artillerie. Nederland heeft tot nu toe spullen gestuurd die we niet nodig hadden. Nu gaat het om materieel dat we zelf gebruiken.”

Volgens defensieminister Ollogren is nog geen defenitief besluit genomen over de houwitsers. De minister wacht nog op een militair advies. De gesprekken met Duitsland zouden zich wel in een afrondende fase bevinden.

President Volodimir Zelenski van Oekraïne smeekt het Westen om pantserhouwitsers om de Russen op grote afstand onder vuur te nemen. De VS, het VK, Canada, Tsjechië, Estland, Polen, België, Italië en Nederland geven gehoor aan de oproep. De omslag in de wwesterse aanpak, twee weken geleden besproken binnen de NAVO, is ingegeven door de Russische gruwelijkheden in Boetsja bij Kiev.

De VS leveren 90 houwitsers met 188.000 granaten, genoeg voor drie weken intensief gebruik. Groot-Brittannië verscheept 20 exemplaren met 45.000 granaten. Frankrijk stuurt 12 stuks, Tsjechië ruim 20 en Slowakije 18. Canada levert vier M777’s met 155 millimeter kanon en geavanceerde Excalibur-granaten, die vrijwel verticaal inslaan op het meest kwetsbare deel van de tankbepantsering. De geavanceerde granaten kosten 70.000 tot 150.000 dollar, afhankelijk van het type.

Russen verslaan

Het nut van de houwitsers in de strijd tegen de Russen staat buiten kijf. „Het totaalaantal kanonnen in het gecombineerde pakket komt overeen met ongeveer vijf Amerikaanse artilleriebataljons”, stelt de Amerikaanse luitenant-generaal b.d. Mark Hertling, in 2011 en 2012 de hoogste Amerikaanse militair in Europa. „Gezien de precisie en het bereik van deze systemen, zullen ze naar mijn overtuiging de Russen in elk artillerieduel verslaan.”