RvS: Nederland beschouwt EU te vaak als à-la-carterestaurant
De Raad van State heeft kritiek op de wijze waarop Nederland met Europese regels en afspraken omgaat. Nederland beschouwt de Europese Unie vaak als een à-la-carterestaurant. „Wat bevalt wordt geconsumeerd, wat niet bevalt ontkend, genegeerd of betwist.” Dit schaadt het draagvlak, zeker onder burgers, waarschuwt de Raad van State.
De Raad van State heeft er moeite mee dat afspraken en verdragen die Nederland vrijwillig heeft gesloten, „soms in twijfel” worden getrokken, schrijft hij in zijn jaarverslag over 2021. „Brussel” moet ook niet altijd de schuld krijgen als iets niet kan of als juist iets moet.
Als voorbeeld noemt de Raad de pulsvisserij. Toen deze werd verboden door de Europese Unie, was de verontwaardiging in Nederland groot, terwijl het Nederlandse kabinet te creatief was omgegaan met de EU-regels.
Het belang voor Nederland om Europees en internationaal samen te werken is groot, benadrukt de Raad, in zowel tijden van vrede als oorlog. De oorlog in Oekraïne laat zien dat een „robuuste internationale rechtsorde” belangrijk is. „Deze oorlogsagressie maakt ons eens te meer duidelijk dat een internationale rechtsorde die burgers garanties biedt voor vrede, veiligheid, vrijheid en welvaart, niet vanzelfsprekend is”, schrijft de Raad.
In zowel oorlogs- als in vredestijd hebben burgers baat bij een sterke internationale rechtsorde, betoogt de Raad van State. Onder meer klimaatverandering, vluchtelingenstromen, terrorismedreigingen en pandemische ontwikkelingen zoals corona vragen om een internationale aanpak. Hiermee wordt de vrijheid van Nederland en zijn burgers volgens de Raad niet beknot. „Door internationale samenwerking kunnen de belangen van burgers doorgaans beter worden behartigd dan zonder samenwerking.”
De voordelen van grensoverschrijdende samenwerking moeten wel beter worden uitgelegd en de nadelen en kritiek erop moeten niet worden genegeerd, vindt de Raad.
Internationale verdragen bieden Nederlanders bescherming, zoals het Internationaal verdrag inzake de rechten van het Kind of het internationale milieuverdrag, stelt de Raad van State. Er zijn ook nadelen, erkent de Raad. Groepen mensen kunnen zich bedreigd voelen, omdat de grenzen bijvoorbeeld openstaan voor werknemers uit andere landen.
Het belang van de internationale rechtsorde moet worden uitgedragen, „zeker omdat veel burgers een afstand ervaren”, stelt de Raad van State. Hier ligt wat de Raad betreft een taak voor regering, parlement en opiniemakers.
