Bij de verkeersleiding van het spoorbedrijf werken meer dan 1200 mensen, van wie 785 een online enquête invulden en ruim 200 deelnamen aan een kwalitatief onderzoek. Daaruit bleek dat de meerderheid (63 procent) tevreden of zeer tevreden is over hun werkbeleving. 22 procent is ‘neutraal’ en 15 procent ontevreden of zeer ontevreden.

In het rapport wordt verwezen naar de splitsing met NS in 2005, waarna de prestaties van het spoorbedrijf sterk zijn verbeterd. Maar dat heeft ook een prijs gekend, zo stellen de onderzoekers. Zo is de menselijke maat onderbelicht geraakt, waardoor nu een deel van de organisatie ontevredenheid en een ongelijkwaardige positie met NS ervaart.

In delen van de organisatie is sprake van angst en onveiligheid. Zo heerst er een sterke familiecultuur en hebben sommige medewerkers het gevoel er onvoldoende toe te doen. „Dit leidt tot afzetten tegen iedereen buiten de groep door onder meer schelden, intimideren, discrimineren en pesten. Hierop ingrijpen wordt niet gedaan om de rust te bewaren, wat weer leidt tot verder excessief gedrag.” Andere thema’s die in het onderzoek naar voren komen zijn gebrek aan erkenning, verschillende leefwerelden en het missen van rechtvaardigheid en eerlijkheid.

De onderzoekers raden onder meer aan te investeren in het verbeteren van onderlinge verhoudingen en het opschonen van relaties. Ook moeten er zaken verbeterd worden op het gebied van werkomgeving, arbeidsvoorwaarden, de manier van communiceren en gedragskaders.

Volgens Michiel de Boer, bestuurder FNV Spoor, betekent het rapport een einde aan „jarenlange discussies, ontkennen van problemen, wegkijken en wegwuiven”. Directeur Verkeersleiding bij ProRail, Hans Smits, zegt te herkennen wat het rapport weergeeft. „Er is passie, trots, vakmanschap en overwegend tevredenheid. (…) Ik schrik tegelijkertijd van de schaduwkant waar gevoelens van angst, onmacht, onrechtvaardigheid en buiten spel staan heersen. Ik vind het noodzakelijk dat te verbeteren.”