Alkema (1978) won in 2018 de schrijfwedstrijd van het Nederlands Dagblad en uitgeverij Royal Jongbloed; de roman ”Avé” is daaruit voortgekomen.

Avé is slechts één jaar bezig met haar studie psychologie als haar moeder ernstig ziek wordt. Ze stopt met studeren en verzorgt haar moeder tot haar overlijden. Het enige wat haar nog rest, is het huis – en ergens op de wereld moet haar vader nog zijn. Avé ontdekt dat hij op een afgelegen eiland bij IJsland woont en gaat hem opzoeken.

Maar eenmaal in IJsland wordt ze telkens teleurgesteld. Ook haar vader geeft geen antwoorden op al haar vragen. Want waarom heeft hij haar achtergelaten bij haar verbitterde, stille moeder? Waarom is hij bij hen weggegaan zonder ooit meer naar haar om te kijken?

In IJsland ontmoet Avé Jónar, die er een hostel heeft. Jónar zoekt toenadering, maar telkens als hij dichterbij komt, loopt Avé weg – weg van hem, maar ook weg van zichzelf. Ze torst een enorme berg boosheid met zich mee. Jónar laat haar zien hoe hij zelf met moeilijke dingen omgaat. Hij schrijft ze allemaal op een blaadje, vouwt dat om een steen, maakt het met een touwtje vast en gooit de steen in een waterval. Loslaten en overgeven aan God, dat helpt hem. „Het kost namelijk enorm veel energie om je boosheid en verdriet te blijven meezeulen. Ik denk dat dat uiteindelijk je hart afstompt. Het mooie kan dan niet meer binnenkomen. Daar lijd je zelf het meeste onder”, zegt hij.

Uiteindelijk vlucht Avé bij Jónar vandaan en leert ze de oude weduwnaar Gotinski kennen. Ze ontdekt dan dat je altijd een keus hebt hoe je met verlies omgaat. En ook al ervaar je het niet, bij God kun je altijd met je moeilijkheden terecht. Hij heeft een plan met je leven, dwars door alle pijn en rouw heen, leert ze van hem.

Desillusie

Avés zoektocht is intussen een grote desillusie geworden. Haar vader wijst haar af, waardoor Avé zich moederziel alleen voelt. Wat is de waarde nog van haar leven, voor wie telt ze mee en wie kijkt er naar haar om, in een leven zonder familie? Hoe verder het verhaal gaat, hoe meer de ontwikkeling zichtbaar wordt die zich bij Avé voltrekt. In eerste instantie voert boosheid de boventoon. Avé mag dan begin twintig zijn, ze vertoont behoorlijk puberaal gedrag: ze loopt weg uit gesprekken wanneer die te moeilijk worden, gooit met schoenen of zet haar telefoon uit wanneer ze geen zin heeft om bereikbaar te zijn.

Maar gaandeweg blijft ze stilstaan bij haar pijn, wanneer die zich aandient. Ze erkent dat ze verwaarloosd is en dat ze een grote hunkering naar erkenning en waardering heeft. Niet alleen Jónar helpt haar hierbij, maar vooral de oude Gotinski is een grote hulpbron, evenals Holga, de pastoor. Zij legt aan de hand van de Bijbelse geschiedenis van het sterven van Lazarus uit dat iedereen anders reageert op verlies. „Ik vind het juist knap van Maria en Martha dat ze, ondanks hun vragen en worstelingen, bij Jezus bleven. Ze sloten hun hart niet voor Hem af. Je hebt altijd een keuze hoe je met verlies omgaat. Sluit je je hart af, of blijf je wankelend naast Hem lopen, ook al begrijp je Hem niet?” zegt Holga.

Verlies en rouw hebben tijd nodig. En stukje bij beetje ontdekt Avé waar ze in dat proces zit en dat ze mild naar zichzelf toe mag zijn. Ook na het sterven van een geliefde gaat het gewone leven door. Van dag tot dag, met vallen en opstaan, zoals bij de oude Gotinski, die zijn vrouw verloor. De schrijfster geeft Avé een uitweg uit de boosheid door het advies van Gotinski om ondanks alles te blijven praten met anderen, met God, en met zichzelf. „In verbinding blijven, niet vluchten.”

Prachtig land

Alkema heeft met ”Avé” een boeiend verhaal neergezet. Niet alleen de psychologische kant van de hoofdpersoon krijgt veel aandacht, ook de plaats waar het grootste gedeelte van het verhaal zich afspeelt, geeft het geheel kleur en charme. IJsland is een prachtig land met een indrukwekkende natuur, vol afwisseling en variatie. Je proeft de liefde van de schrijfster voor het land. Het verhaal bevat wel erg veel details en wetenswaardigheden; soms lijkt het boek bijna op een reisgids vol achtergrondinformatie en feiten, waardoor er voor de lezer nauwelijks ruimte meer is om zijn eigen verbeelding te laten spreken. De schrijfster wil de lezer inwinnen voor het schitterende land waar Avé de zoektocht naar haar vader hoopt te voltooien.

”Avé” is een mooie debuutroman geworden, geschreven in de ik-vorm met verschillende 
diepere lagen en een open einde. Boosheid 
richting God mag er wel zijn, maar je moet er niet in blijven hangen. De verbinding aangaan met anderen en met God kan spannend zijn, maar is wel de oplossing om verder te kunnen gaan met het leven. Dat is wat Avé zal moeten leren.

Boekgegevens

”Avé”, Elise Alkema; uitg. Sestra; 239 blz.; € 20,-