Derde keer in vijf jaar dat Russische spionnen worden uitgezet
Voor de derde keer in vijf jaar tijd worden Russische spionnen Nederland uitgezet. Minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) bracht dinsdag naar buiten dat zeventien Russische inlichtingenofficieren moeten vertrekken. Ze krijgen twee weken de tijd om te gaan.
De Russen zijn naar verluidt niet op heterdaad betrapt. Het uitzetten van zoveel diplomaten door Den Haag is uitzonderlijk. Volgens een bron liep het onderzoek naar de zeventien al „geruime tijd”. Ook andere landen hebben Russen uitgezet. Zo zet België 21 Russen uit op verdenking van spionage.
De stap heeft te maken met de opgelopen spanningen sinds de Russische invasie in buurland Oekraïne vorige maand. De mogelijk toenemende interesse van de Russische inlichtingenofficieren in de politieke en militaire besluitvorming in Den Haag, EU en NAVO was een reden om ze uit te zetten, aldus een bron. Het risico werd te groot.
„Nederland heeft dit besluit genomen vanwege de dreiging voor de nationale veiligheid die uitgaat van deze groep”, laat Hoekstra weten aan de Tweede Kamer. Volgens hem is de inlichtingendreiging tegen Nederland „onverminderd hoog”. Voor welke inlichtingendiensten de Russen werkten, is niet bekendgemaakt.
In december 2020 kregen twee Russische diplomaten, die werkzaam waren voor de Russische buitenlandse inlichtingendienst SVR, te horen dat ze tot persona non grata waren verklaard. Ze waren betrokken bij economische spionage in de hightechsector, meldde de inlichtingendienst AIVD toen.
Het tweetal had in meer dan tien gevallen redelijk intensieve contacten met informanten. Door hun spionage hebben ze „zeer waarschijnlijk schade” toegebracht aan de organisaties waar hun informanten actief waren, aldus de AIVD. De Russen toonden belangstelling voor kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie.
Rusland liet een maand later weten als vergelding twee Nederlandse diplomaten werkzaam op de ambassade in Moskou weg te sturen. Hoekstra noemde noemde dinsdag de kans „aannemelijk” dat er een Russische tegenreactie zal komen op het uitzetten van de zeventien. In Moskou werken nu 25 Nederlandse diplomaten.
Vier jaar geleden betrapte de militaire inlichtingendienst MIVD vier Russen op heterdaad toen ze wilden spioneren bij de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag. De vier werkten voor de Russische militaire inlichtingendienst, de GROe. Ze waren kort voor de verijdelde operatie met diplomatieke paspoorten in Nederland aangekomen.