Oekraïne is een zeer belangrijke exporteur van graan, mais, zonnebloemolie en andere landbouwproducten. Door de Russische invasie is het aanbod uit de regio rond de Zwarte Zee sterk verminderd.

De prijs van graan liep daardoor eerder deze maand hard op. Dinsdag was sprake van de sterkste daling in meer dan een week. Dat is mede te danken aan berichten dat de tarweoogst in de Amerikaanse staat Kansas hoger zal uitvallen dan eerder werd aangenomen. Maar Australië is nagenoeg uitverkocht.

Graanhandelaren houden intussen de vredesbesprekingen in Turkije nauwlettend in de gaten. Bij een eventueel akkoord over vrede of een staakt-het-vuren zouden Oekraïense boeren het land op kunnen om alsnog zomertarwe te zaaien.

Aardgas

Intussen gaat de Europese zoektocht naar alternatieven voor Russisch gas onverminderd voort. Dinsdag werd bekend dat een project voor vloeibaar gemaakt aardgas (lng) voor de kust van de Canadese provincie Newfoundland met twee jaar zou kunnen worden vervroegd. Het bedrijf achter het project zou in 2028 kunnen beginnen met leveren, zei topman Leo Power. De exportterminal zal jaarlijks 2,6 miljoen ton vloeibaar gemaakt aardgas kunnen produceren.

Duitsland heeft nog drie jaar nodig om zonder aardgas uit Rusland te kunnen. Dat zei de topman van het Duitse energieconcern E.ON –moederbedrijf van het Nederlandse Essent– in het tv-programma Tagesthemen. Volgens Birnbaum lijdt de economie van Duitsland bij een abrupt einde aan Russische gasleveringen „gigantische schade, die zo goed en zo kwaad als het kan vermeden moet worden.” Net als in Nederland treedt er in Duitsland bij een acuut gastekort een noodplan in werking waarbij de verwarming van woningen zo lang mogelijk door moet gaan, ten koste van grootverbruikers in de industrie. Energie verslindende bedrijven zoals staalfabrikanten zullen het dus als eerste voelen als Rusland geen gas meer zou leveren, legde Birnbaum uit.

De Russische president Vladimir Poetin eiste vorige week dat klanten uit „onvriendelijke landen”, waaronder de EU-lidstaten, voortaan hun gas afrekenen in roebels. Duitsland weigert dit en bestempelt die eis als contractbreuk. De eis om in roebels te betalen kan worden gezien als dreigement om de gaskraan dicht te draaien.

De Russische politicus Ivan Abramov heeft de eis van Poetin maandag herhaald in de richting van de G7-landen, meldde het Russische persbureau RIA. Als westerse landen weigeren om voor Russische gas en olie in roebels te betalen, dan krijgen ze die fossiele brandstoffen niet meer. De energieministers van de zeven grootste geïndustrialiseerde landenhebben gezegd de eis naast zich neer te leggen.

Voldoende

Ook als Rusland stopt met de levering van gas is er in Nederland nog tot het einde van de zomer voldoende gas, aldus de twee grootste energieleveranciers Vattenfall en Essent maandag. Normaal gesproken worden de gasopslagen vanaf april gevuld. „Als we willen zorgen voor strategische reserves moeten we wel vaart gaan maken”, stelt een woordvoerster van Vattenfall. Ook is de leverancier benieuwd hoe duur het vullen wordt. „De zomerprijzen zijn nu hoger dan winterprijzen, normaal is het andersom.”

Verder weigert Vattenfall in roebels te gaan betalen. Ook energieleverancier Eneco geeft aan te verwachten gewoon gas te krijgen voor euro’s zoals in het contract met Gazprom-dochter Wingas is afgesproken.

Essent zegt ook „voorlopig” nog voldoende gasvoorraad te hebben. „Wel kan het zijn dat eerst bedrijven en erna consumenten gevraagd wordt om zuiniger om te gaan met gas indien de gaskraan wordt dichtgedraaid”, aldus een woordvoerster.