Zomerse regenbuien in noordpoolgebied versnellen opwarming aarde
Extreme zomerse regenbuien in het noordpoolgebied kunnen ervoor zorgen dat de aarde sneller en meer opwarmt. Ook minstens twee jaar na zo’n natte zomer is er meer dooi in het gebied dan op andere plekken waar minder regen viel. Deze dooi kan zorgen voor meer broeikasgassen in de atmosfeer. Dat zag de Nederlandse wetenschapper Rúna Magnússon van de Wageningen Universiteit in haar onderzoek naar permafrost in Noordoost-Siberië.
Permafrost, permanent bevroren grond, houdt koolstof vast, dat vrij kan komen als een broeikasgas op het moment dat permafrost ontdooit. Het leidt tot een zichzelf versterkend proces: een warmere aarde, die de permafrost doet dooien, waardoor meer broeikasgassen in de lucht komen en de aarde weer warmer wordt. Door de hoge temperaturen neemt de hoeveelheid neerslag in het noordpoolgebied ook toe, maar het effect daarvan is nog onduidelijk.
In 2018 bootste het onderzoeksteam daarom op verschillende meetlocaties een extreem natte zomer na. Andere plekken werden juist niet beregend. „Vooralsnog is zo’n natte zomer nog maar één keer voorgekomen in de afgelopen tachtig jaar, maar de kans hierop neemt toe”, vertelt Magnússon. De permafrost werd vervolgens gemonitord. Op geïrrigeerde locaties dooide de bevroren grond 35 procent sneller dan andere gebieden. „Wat opviel, was dat het beregende gebied twee jaar later nog steeds sneller dooide dan de rest.”
In hoeverre de permafrost nu nog steeds sneller dooit, weet Magnússon niet. Door corona konden de onderzoekers niet meer naar Noordoost-Siberië reizen. De oorlog in Oekraïne heeft het nu onmogelijk gemaakt om nog naar het Russische Siberië te gaan. De onderzoeker moet zich nu baseren op onder meer luchtfoto’s van het gebied. Een weerstation dicht in de buurt laat zien dat de neerslag steeds wisselender wordt en dat de algehele temperaturen omhooggaan.
Uiteindelijk hoopt Magnússon dat in klimaatmodellen meer rekening wordt gehouden met extreme incidenten, zoals zomerse regenbuien en natuurbranden, en het effect daarvan op permafrost. „Dit zijn nu onzekerheden, maar ik hoop dat wereldleiders niet wachten op een verbetering van de modellen. Actie is nodig. Ik zie dit soort onzekerheidsmarges eerder als een reden om uit te gaan van pessimistische scenario’s en daarbij hoort ambitieus klimaatbeleid.”
Haar onderzoek, waarvoor ze samenwerkte met andere Nederlandse, Zweedse en Russische wetenschappers, verschijnt woensdag in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications.