„Waar een moskee is, moet ook een kerk zijn. Zelfs als de te bouwen kerk door maar honderd mensen wordt bezocht, moet ze hoe dan ook worden gebouwd.” Aan het woord is de president van Egypte, al-Sisi.

Hij deed zijn uitspraak begin deze maand tijdens openingsplechtigheid van een aantal bouwprojecten, aldus persbureau Fides. De Egyptische leider benadrukte dat in alle nieuw te bouwen wijken en steden niet alleen plaats ingeruimd moet worden voor moskeeën, maar ook voor kerken. Zelfs als het aantal christenen maar klein is.

De Portugese tak van Kerk in Nood noemde het een „historisch” besluit. Volgens de rooms-katholieke hulporganisatie heeft al-Sisi hiermee „een zeer belangrijke beslissing genomen voor de christelijke gemeenschap” in het land.

Vergeleken met twintig jaar geleden is het zeker opmerkelijk dat een Egyptische president zoiets verklaart, zegt Willem-Jan de Wit. Hij is via de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) werkzaam als docent aan het Evangelical Theological Seminary in Cairo. Maar echt historisch wil de Nederlander de woorden niet noemen. „Deze uitspraak past binnen het beleid dat de president al wat jaren voert.”

Sinds zijn aantreden in 2014 heeft voormalig militaire bevelhebber al-Sisi de regels rondom kerkbouw versoepeld. Zo zijn er in het verleden veel christelijke gebedshuizen gebouwd zonder vergunning, omdat het zo moeilijk was die te krijgen. Door nieuwe wetgeving hebben veel van die kerken inmiddels de papieren op orde.

Erkenning

De Wit beaamt dat zo’n uitspraak van al-Sisi een opsteker is voor Egyptische christenen, die zo’n 10 procent van de bevolking vormen en van wie het merendeel koptisch-orthodox is. Als religieuze minderheid worden ze vaak op allerlei vlakken achtergesteld in het islamitische land. Dat de hoogste leider deze toezegging doet, geeft een gevoel van publieke erkenning, aldus de Nederlander.

Kerkelijke vertegenwoordigers in Egypte reageren positief op de presidentiële uitspraak. Andrea Zaki, voorzitter van de raad van protestantse kerken, merkte op dat „de bouw van gebedshuizen tijdens het tijdperk van president al-Sisi een nationale betekenis heeft gekregen.”

Aangrijpen

Betekent het nu dat kerken overal als paddenstoelen uit de grond zullen schieten? Nee, dat niet. Zo gaat het in de plannen van al-Sisi om gebedshuizen in nieuw te bebouwen gebieden. Hoewel de Egyptische bevolking flink groeit en er veel wordt bijgebouwd, zal het effect op bestaande bewoning klein zijn.

De Wit wijst op nog een andere drempel: bekostiging. De grond kan wel toegewezen worden, maar hoe krijgt een kleine gemeenschap de bouw van een kerk financieel rond? De overheid stelt aan het gebouw de nodige eisen. „Dat kan een moeilijkheid zijn.”

En hoe welwillend de landelijke overheid ook is, lokaal kunnen zich nog altijd veel problemen voordoen, aldus De Wit. „Soms is het de buurt die de kerkbouw tegenwerkt. En dan krijg je het toch niet rond. Ga je toch door, dan kan de situatie zomaar uit de hand lopen.”

Desondanks grijpen christenen de mogelijkheden met beide handen aan, hoort De Wit in zijn omgeving. „Een Egyptische collega merkte op dat deze tijd dé kans biedt om kerken te bouwen. Het volgende regime kan zomaar weer een heel ander beleid voeren.”

In deze tweewekelijkse rubriek brengt de redacteur godsdienstvrijheid verdrukte en vervolgde christenen voor het voetlicht