Ieder jaar herdenkt Bulgarije op 3 maart, de nationale Dag van de Vrijheid, de ondertekening van een vredesakkoord in 1878: het Verdrag van San Stefano. Het werd gesloten tussen het Russische en het Ottomaanse rijk en voorzag in de oprichting van een autonome Bulgaarse staat na bijna 500 jaar Turkse overheersing.

Dit jaar dachten de Bulgaren op 3 maart met gemengde gevoelens terug aan de gebeurtenissen die tot het verdrag hebben geleid. De oorlog in Oekraïne wierp een donkere schaduw over de vieringen. Intussen wordt steeds vaker voorgesteld dat Bulgarije zijn traditionele kijk op Rusland als ”bevrijder” herziet. Historicus Plamen Pavlov stelde voor om op de Dag van de Vrijheid eer te bewijzen aan álle mensen die hun leven gaven voor de vrijheid van Bulgarije en niet alleen aan de Russische soldaten. Tijdens de vrijheidsoorlog van 1877-1878 vielen er duizenden slachtoffers, onder wie Oekraïners, Finnen, Roemenen, Serviërs en Montenegrijnen.

„We vieren onze Dag van de Vrijheid nu als nooit tevoren: vol afschuw, verbijsterd en verontwaardigd”, schreef journalist Svetoslav Terziev aan de vooravond van 3 maart. „Tegen de achtergrond van Poetins oorlog in Oekraïne is ons land in een unieke positie terechtgekomen: Rusland bedanken voor zijn verleden en veroordelen voor zijn heden.” Van oudsher staan de Bulgaren over het algemeen welwillend tegenover de Russen, maar door de huidige oorlog is de welwillendheid sterk bekoeld.

Hulpvaardig

De Bulgaren reageerden onmiddellijk toen Oekraïne werd aangevallen. Solidariteitsbetuigingen met de Oekraïense vlag overheersten al snel de sociale media. Lang voordat de regering een crisis-
eenheid instelde, organiseerden duizenden mensen al verschillende vormen van steun. Er werd gezorgd voor vervoer, woonruimte, dekens en voedsel. Bedrijven boden tijdelijke banen aan. Particuliere scholen kondigden aan Oekraïense kinderen te willen opnemen. Hoteleigenaars aan de kust stelden gratis accommodatie beschikbaar. Tandartsen en advocaten boden gratis diensten aan. Het Rode Kruis en andere sociale instellingen organiseerden hulpinzameling.

Kerken van alle gezindten boden onderdak aan vluchtelingen, zorgden voor kleding, voedsel en medische voorraden en stuurden zendingsteams naar de grenzen. Via een gebedsinitiatief werd elke avond online opgeroepen tot voorbede voor de Oekraïners. Verschillende gemeenten gingen vasten en zetten gebedsketens op. Sommige kerkgenootschappen, waaronder de baptisten en de pinkstergemeenten, regelden financiële noodhulp. De Evangelische Alliantie, die sinds 1908 de Bulgaarse protestanten vertegenwoordigt, haalde omgerekend 68.000 euro op voor humanitaire hulp aan Oekraïense evangelische christenen.

Bijbelse waarden

Op het moment van schrijven zijn ongeveer 50.000 vluchtelingen Bulgarije binnengekomen. Op de kwetsbaarste dag van hun leven worden velen van hen opgewacht met een glimlach en een omhelzing, een warm drankje, een wachtende auto en woonruimte. Al zijn de meeste Bulgaren geen belijdend christen, hun cultuur is al vele generaties doordrongen van Bijbelse waarden, zoals de kern-
overtuiging dat ieder mens ertoe doet. Door deze overtuiging hebben velen gehoor gegeven aan de oproep om een ”hand van genade” te reiken. Door oog te hebben voor de mensen en hun verhalen, door vluchtelingen bij gezinnen onder te brengen, door relaties op te bouwen, door te bidden voor gebroken gezinnen, verweesde kinderen en verwoeste levens. Zo geven zij blijk van de diepe waarheid dat Gods hart meer voor ons bloedt dan wij ooit zullen weten.

De auteur is predikant, vertaler, radiopresentator en voorzitter van de Bulgaarse Evangelische Vereniging. De volledige versie van dit artikel verscheen eerder in het Engels op CNE.news.