Ds. Van Dijke wilde een engel op de toren
De kerk van ds. L. Boone in Sint Philipsland zal niet zo snel op een monumentenlijst komen te staan. Maar de geschiedenis van de gemeente vertelt van rijke zegeningen. Daar verbleekt hout en steen bij.
Het is stil in de Voorstraat van Sint Philipsland. De weg loopt vanaf de historische hervormde kerk recht naar de stevige dijk die het Zeeuwse dorp half omarmt. Ouderling P. Kunst weet bij verschillende panden een verhaal te vertellen. Hij wijst op de oude pastorie van de bekende ds. Boone en het huis ernaast: de huidige pastorie van de oud gereformeerde gemeente in Nederland (oggiN) te Sint Philipsland, de gemeente waar Kunst ambtsdrager is. Ook het kerkgebouw van de gereformeerde gemeente staat aan de Voorstraat. Iets verder richting de dijk staat de woning van ds. Pieter van Dijke (1812-1883), de grondlegger van de oggiN in het dorp. „Hij moet op nummer 40 of anders 42 hebben gewoond”, vertelt Kunst. Twee deuren ernaast zit de ingang van de zaal van de oggiN.
De hoofdingang van de kerk bevindt zich een straat verderop, in de Achterstraat. Daar valt de lichte, bakstenen gevel op. De kerk oogt oud. Al sinds 1871 klinkt hier de bevindelijke prediking. „Het kerkgebouw is echter niet historisch. Vrijwel alles is vervangen, vernieuwd.” Kunst somt een aantal verbouwingen op. Het enige spoor uit de begintijd dat Kunst kon ontdekken, is een oud Psalmboek in de berijming van Datheen. „Het was waarschijnlijk van de voorzanger. Voorin hebben ds. David Janse en ds. Boone hun naam geschreven”, laat Kunst zien in de oude consistoriekamer.
Wie Sint Philipsland zegt, zegt ds. Boone. Hij nam een grote plaats in in de dorpsgemeenschap, maar ook binnen het geheel van de afgescheidenen, vertelt Kunst. De predikant deed in 1904 intrede in „Flupland”, zoals de Zeeuwen zeggen. Ds. Boone kon in 1907 niet meegaan in de samensmelting van gemeenten in de Gereformeerde Gemeenten onder leiding van ds. G. H. Kersten. „Dat is voor ds. Kersten meer een item geweest dan voor ds. Boone. Het was niet zozeer een tegenstelling tussen personen, maar het draaide om het verschil in achtergrond en cultuur. Op het dorp is het ook geen groot onderwerp geweest”, zegt Kunst.
En dat de kerk misschien niet de mooiste van Nederland was, deerde ds. Boone ook niet. Want toen in 1925 de commissaris van de Koningin in Zeeland, jhr. J. W. Quarles van Ufford, de kerk bezocht en tegen ds. Boone zoiets zei als: „U hebt een grote gemeente, zij mocht u weleens een nieuwe kerk cadeau doen. Aan deze is niet veel sieraad”, antwoordde ds. Boone: „Dan ziet u het niet goed. Het sieraad aan deze kerk zijn verbroken harten en verslagen zielen.” Met die les kan de gemeente nog steeds verder. Elke zondag. Ook in 2022.
