Amazone op kritiek kantelpunt
Het Amazoneregenwoud is de afgelopen twee decennia snel aan herstellend vermogen verloren. Wetenschappers tonen met een grote data-analyse aan dat het bos een gevaarlijk omslagpunt nadert.
Zeker driekwart van het Amazonewoud verliest sinds begin 2000 aan vermogen om water en CO2 op te slaan en het klimaat zo te reguleren. Het regenwoud vertoont nu verschillende signalen dat een kritiek omslagpunt nadert.
Dit is de conclusie van een analyse van satellietgegevens, uitgevoerd door wetenschappers van de Exeter University in het Verenigd Koninkrijk, de Duitse Technische Universiteit van München en het Potsdam Instituut voor Klimaatonderzoek (PIK). De bevindingen zijn deze week gepubliceerd in Nature Climate Change.
De bevindingen onderstrepen de noodzaak om het menselijk landgebruik in het Amazonegebied te minimaliseren en de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd te beperken.
Het Amazone-regenwoud vertegenwoordigt meer dan de helft van al het tropische regenwoud van de wereld en herbergt een ongeëvenaarde biodiversiteit. Het regenwoud speelt een zeer belangrijke rol in ons klimaatsysteem als CO2-opslagput.
Vertragend herstel
Het onderzoek analyseert meer dan 30 jaar aan satellietgegevens en toont een duidelijk verlies van herstellend vermogen sinds de eeuwwisseling. Vooral in drogere gebieden en in gebieden die dichter bij bijvoorbeeld steden en landbouwgrond liggen, zijn uitgesproken verliezen te zien.
Dit betekent dat het woud het risico loopt af te sterven, met ingrijpende gevolgen voor de biodiversiteit, koolstofopslag en klimaatverandering op wereldschaal, zo concluderen de auteurs van de studie.
Als het Amazone-regenwoud of delen ervan zulke abrupte overgangen ondergaan, is de verwachting dat het bos een savanne-achtig leefgebied wordt. Er lijkt echter nog tijd te zijn om in actie te komen, zegt Niklas Boers van het PIK in Potsdam. „Ons onderzoek laat zien dat de Amazone een kantelpunt nadert, maar ook dat het woud dit waarschijnlijk nog niet is gepasseerd.”
De nieuwste simulaties van klimaatmodellen vertonen echter ook voor de nabije toekomst minder regenval in de Amazone als gevolg van klimaatverandering. En de resultaten van dit onderzoek laten zien dat dit bijzonder slecht nieuws is voor de Amazone, omdat droogte het verlies aan herstellend vermogen verder zal vergroten.
