Dat blijkt uit overheidsdocumenten, die deze week zijn vrijgegeven als gevolg van een beroep op de Wet openbaarheid bestuur (wob).

Vanuit de politie –de verzender van het bericht is geanonimiseerd– is op 21 mei 2020 een verzoek verstuurd aan een van de leden van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO). Daarin schrijft de politie dat het „voorstelbaar en realistisch” zou zijn om geestelijken als contactberoep uit te zonderen van de 1,5 meternorm in de nieuwe coronawetgeving, „net zoals dat geldt voor andere contactberoepen zoals kappers en paramedische dienstverlening.”

Doop

Dit is van belang, schrijft de politie, voor liturgische handelingen in de kerk: „Zonder uitzonderingsbepaling voor de geestelijke in de kerk, zou dit betekenen dat hij vanwege de dan geldende wettelijke 1,5 meternorm diverse rituelen zoals communie, doop en biecht niet kan uitvoeren.” Wanneer zo’n uitzondering wel zou gelden, „zal de 1,5 meternorm wel van toepassing zijn op kerkgangers maar niet op de geestelijken, die daardoor hun taken kunnen blijven vervullen zonder dat zij daarmee een verbodsbepaling schenden.”

De politie schrijft „hier al vragen over te hebben gekregen in de huidige situatie. We willen echter absoluut voorkomen dat deze situatie ”uitgebuit” gaat worden door andersdenkenden en wij gedwongen worden keuzen te maken in ons optreden.”

Op het moment van schrijven waren de coronabeperkingen vastgelegd in noodverordeningen. Die kunnen echter binnen kerkgebouwen geen beperkingen opleggen, aldus de politie. „Maar een wet doet dat straks wel.” De auteur doelt daarmee op de coronawet, die op dat moment in ontwikkeling was. Met het oog daarop dringt de schrijver er bij het CIO op aan „dit advies mee te geven in de wetsconsultatie die spoedig en met haast uitgevoerd zal worden.”

Het politieverzoek is door het CIO-lid inderdaad doorgespeeld aan het ministerie van Justitie, enkele dagen later, met daarbij aangetekend dat de auteur de „verwoorde lijn van de Nationale Politie helemaal kan ondersteunen vanuit het CIO.”

Terecht

Het standpunt van de politie is een „terecht punt van zorg”, schrijft het CIO bij het doorsturen van het verzoek, „dat wij in onze protocollen veel aandacht geven.” De zorgvuldigheid rond maatregelen in de kerk hoeft niet minder te worden als een geestelijke als contactberoep wordt aangemerkt, bepleit de overlegkoepel. „Het maakt wel de positie van de bedienaar duidelijker en doet recht aan de rol die zo iemand heeft in de erediensten. Ook biedt het ruimte voor rituelen op gepaste wijze.”

De mailschrijver zegt dit advies ook bij een „formele consultatie” over de wetgeving te zullen geven, maar dringt er vast informeel op aan bij het ministerie om hiermee rekening te houden bij het opstellen van de coronawet. „Zelf heb ik geen contacten met de wetgevingsjuristen, maar jij mogelijk wel. Gegeven de snelheid waarmee zaken lijken te gaan, kun je misschien dit signaal al afgeven.”

De coronawet werd uiteindelijk in december 2020 van kracht. Daarin is onder meer vastgelegd dat de regel om anderhalve meter afstand te houden ook binnen de kerkmuren als verplichting zou gelden. Inderdaad is in deze wet ook een uitzonderingsbepaling opgenomen voor „geestelijke bedienaren” als zij bij het uitoefenen van hun godsdienst geen afstand kunnen houden. Dat is bijvoorbeeld het geval bij „doopplechtigheden of inzegeningen”, schrijft de wet.