Gewetensvrijheid wezenskenmerk SGP
In een vierdelige briefwisseling gaan Wim van Duijn, SGP-raadslid in Katwijk, en Johan van den Brink, oud-bestuurslid Wetenschappelijk Instituut SGP en ondertekenaar van de petitie-Van der Tang/Van der Fliert, in op het thema ”Vrouwen op lokale SGP-kieslijsten”. Vandaag deel 1, dinsdag deel 2.
Beste Johan,
”Jonge SGP’ers willen uitspraak bestuur tegen vrouw op kieslijst”. Verbaasd fronste ik mijn wenkbrauwen. Eerlijk gezegd dacht ik aan een ludieke actie van zichzelf ”conservatief” noemende jongeren. Bij mij doemde een beeld op van een clubje jongeren, zittend in walmende sigarenrook, glas whisky in de hand, met enige branie delibererend over hun stokpaardjes. Een sfeer waarin weinig gevoel is voor nuance, bezonnenheid en evenwicht. Met in mijn herinnering nog één uit dat clubje die vorig jaar, geïnterviewd over de rol van de vrouw in de SGP, een mislukte parodie deed op een SGP’er. Althans, dat dacht ik.
Ik zeg dit met een knipoog, wat lichtvoetig, maar wil er ook serieuzer op ingaan (alhoewel ik aarzelde om hieraan aandacht te geven met de waanzin van oorlog op ons continent). Deze jongeren noemen zichzelf conservatief, hoewel onduidelijk is wat dat conservatieve bij hen precies inhoudt. Conservatisme is immers een breed begrip en kent verschillende betekenissen. Toch bespeur ik een trend bij een deel van de jongeren en de partij waarbij er een verschuiving optreedt van de SGP als christelijke partij naar meer een conservatieve partij. Sommigen noemen zich ”christelijk-conservatief”. Maar dat is gewoon conservatief met een christelijk sausje. Het conservatieve gedachtegoed is dan leidend. Een ander noemt zich ”conservatief christen”. Maar kan dat? Hebben christenen onderscheidende aanduidingen nodig? Is het niet beter een ”christen” te zijn, buigend voor dat ene Woord?
Wat je merkt bij deze groep is een andere toon, een andere houding. De toon is meer zelfbewust met een soort van gezochte stoerheid, soms zelfs wat activistisch, een enkele keer bijna militant. Ja, je proeft wel eens een conservatieve branie met het gevaar van doorslaan naar brallend rechts. Uit eigen observatie lijkt het dat er makkelijker populistisch meegedeind wordt op bepaalde sentimenten in de bevolking. Dit lijkt allemaal subtiel, maar kan wel eens een uiting zijn van een principiële verandering, die zich onderhuids voltrekt.
Een christelijke partij daarentegen zal niet primair het oor te luisteren leggen bij het conservatieve gedachtegoed, nog minder bij het progressieve denken, maar eerst en vooral eerbiedig luisteren naar Gods Woord. Dat is het hart van het politieke denken. Christelijke politiek kan zo denksystemen overstijgen, onafhankelijk daarvan zijn. De uitwerking kan zeker lijken op een aantal conservatieve standpunten, maar zal ook doortrokken zijn met het opkomen voor het zwakke en kwetsbare (schild der zwakken) en denken vanuit naastenliefde. In het besef dat naastenliefde ook liefde tot God kan zijn.
Deze club conservatieve jongeren spreekt in zijn petitie het hoofdbestuur van de SGP aan op het beginselprogramma. Maar mijns inziens gaat Gods Woord boven het beginselprogramma. Gods Woord is de absolute waarheid, onze interpretatie daarvan echter niet! In het beginselprogramma staat één bepaalde interpretatie. Maar op Bijbelse gronden zijn zeker ook andere wegingen te maken rond de positie van de vrouw. Rond 2005 werd de discussie meer gevoerd vanuit Bijbelse overwegingen, meer dan in die roerige jaren negentig. Dat bracht meer begrip en ruimte voor de opvatting dat de Bijbel een actieve rol van de vrouw in de politiek niet verbiedt. Deze opvatting kreeg ook een legitieme plek, beide opvattingen mochten naast elkaar bestaan. Dat was gewetensvrijheid.
Deze petitie is echter een oproep tot het wederom heersen over het geweten van een ander, die ander willen persen in het korset van jouw opvattingen, jouw interpretatie. Juist gewetensvrijheid is een wezenskenmerk van de SGP. Zal dan nu dat conservatieve deel van de partij, dat immers zo prat gaat op bepaalde grondwettelijke vrijheden, deze gewetensvrijheid aan een substantieel deel van de partij willen ontnemen? Dat kan de partij oneindig veel schade opleveren.
De conservatieve sigarenpeuk ligt te smeulen. Er hoeft maar één lontje in de buurt te komen (en de lontjes zijn kort tegenwoordig) en de boel kan ontploffen. Geen whisky die kan blussen, want dat glas is inmiddels wel leeg. Daarom, keer terug naar het hart, wees weer voluit een christelijke partij. Terug „tot de Wet en tot de Getuigenis”. Dan zal er ook gewetensvrijheid zijn!
Wim van Duijn