Ben van Ooijen (67), oprichter en eigenaar van ”de showroom van de tuinbranche” leert na bijna veertig jaar nog bij. „De basisregels zijn eenvoudig, maar je moet ze goed toepassen.” Hij maakt het niet moeilijker dan nodig. ,In een duurzame tuin moet je niet meer dan een derde steen willen: een pad naar de deur en ruimte voor een zitje.’’ Zo kan regenwater worden opgevangen en als de bodem de juiste samenstelling heeft, houdt die het vocht zo goed vast dat drogere periodes geen probleem zijn.

Dat idee werkte de eigenaar van De Tuinen in Appeltern uit op verzoek van woningbouwcorporatie De Kernen en de gemeente Zaltbommel. Die wilden duurzame tuintjes bij energieneutrale huizen in Zuilichem, een dijkdorp aan de Waal. Van Ooijen begon zo’n veertig jaar geleden een hoveniersbedrijf en legde wat modeltuintjes aan zodat mensen zich konden voorstellen hoe hun tuin er uit zou gaan zien.

Met dertig procent bestrating is Van Ooijen strenger dan Milieucentraal, dat veertig procent aanhoudt. „Zij benaderen het wetenschappelijk, maar mensen gaan altijd over grenzen heen’’, grijnst hij. „Steen houdt ’s zomers de hitte vast, groen houdt een tuin koeler.’’ Een pad hoger dan de borders voorkomt natte voeten.

Ruggengraat

Van Ooijen kijkt graag samen met Steenbreek en NL Greenlabel „hoe we de wereld mooier en diverser kunnen maken.” Vorig najaar richtten ze de aandacht op het najaar als ”Het vergeten Plantseizoen”. De komende tijd vragen ze aandacht voor „De Week van de Groene Tuin”. Samenwerking vormt de ruggengraat van zijn bedrijf. De partners leveren hun nieuwste vindingen en producten aan en De Tuinen presenteert die aan het publiek.

Voor de inrichting van het eigen paradijsje hanteert Van Ooijen een aantal vuistregels. „Van het groen moet de helft hoger zijn dan negentig centimeter, zo ontstaat ruimtelijkheid.’’ Het derde uitgangspunt: ,Bescherm de privacy!’’ Het gaat er niet alleen om dat je onbespied kunt luieren, maar ook dat storende elementen worden buitengesloten. ,Een pergola of leilinde, doet wonderen. De boom van de buren is ook een verrijking voor jouw tuin.” Wie krap in de tijd zit, moet geen bewerkelijke tuin kiezen. ,Een gazon moet je elke week maaien, neem een haag die je slechts eens per jaar hoeft te snoeien”, adviseert hij.

Vaantje

Van Ooijen laat zien hoe hem dat zelf is vergaan. Toen de toestroom van touringcars door de pandemie tot stilstand kwam, was er tijd om de al zes jaar afgesloten en met bramen overwoekerde Oude Tuin op te knappen. ,De helft van deze rododendron is weggehaald’’, wijst hij enthousiast. ,Kijk, dit pad was niet meer begaanbaar.’’ Van de drie soorten planten die de lekke vijver hebben overgenomen, haalt hij er twee weg zodat het een perk wordt met lisdodden. Een knalrood vaantje waarschuwt voor een overhangende tak. Van Ooijen pakt hem beet. ,Als mensen dit doen, ervaren ze de tuin.’’

De Oude Tuin blijkt duurzamer dan verwacht. Ondanks drie droge zomers zijn er geen bomen of struiken gesneuveld. Het afgevallen blad heeft de bodem verbeterd. ,De natuur komt er wel uit, daar hoef je geen zorgen over te hebben. Ik leer nog steeds bij. We waren gewend bladafval weg te halen, nu laten we het liggen.’’

Samenspel

In het park met zo’n tweehonderd modeltuinen herstellen tuinlieden de paden. Er wordt gesnoeid en er komen nieuwe borders en terrassen. Elke tuin heeft een eigen karakter, bij de één gaat het om het reliëf, bij de andere om dieptewerking, ronde of juist hoekige borders. Via een QR-code is alle informatie oproepbaar. Nóg een basisregel: Van Ooijen: ,Zorg dat de elementen elkaar niet storen.’’ In elke woonwijk zie je wat hij bedoelt: buren houden bij hun keuze voor planten en erfafscheidingen zelden rekening met wat er al is en dat levert niet altijd een mooi samenspel op.

De vuistregels zijn een goed begin, maar wie zonminnende planten in de schaduw zet of geen rekening houdt met de wind doet het niet goed. Blind vertrouwen op het tuincentrum is evenmin verstandig. ,Die bieden soorten lavendel aan die niet allemaal winterhard zijn. Zonde!’’ Wat een tuin duurzaam maakt, is nog niet zo gemakkelijk te zeggen. Van Ooijen glimlacht: ,De fabrikant kan tegels duurzaam produceren, maar moet er wel bij zeggen dat je er niet de hele tuin mee vol moet leggen.’’