Oorlog zit Oekraïense Liza Merzlikina achterna
Wereldleiders bespreken de situatie rond Oekraïne om oorlog te voorkomen. Maar Oekraïne is al acht jaar in de greep van de oorlog. Dat breekt levens, zegt Liza Merzlikina.
Merzlikina volgt het nieuws niet. Ook niet het bezoek dat de Duitse bondskanselier Olaf Scholz dinsdag brengt aan de Russische president Vladimir Poetin om te praten over de situatie rond Merzlikina’s Oekraïne. Ze is 18 en vertrouwt het nieuws niet. Allemaal fake, zegt ze in de kelder van de Nationale Technische Universiteit van Donetsk in het Oost-Oekraïense stadje Pokrovsk. Er is zoveel verschillende informatie dat je niet weet je moet geloven.
Oorlog dwong Merzlikina in 2016 te verhuizen. Elke nacht hoorde ze in haar bed het schieten in haar woonplaats Makijivka. Ze zag militaire voertuigen voorbijtrekken. Ze verliet met haar ouders Makijivka in het Oost-Oekraïense rebellengebied, waar sinds 2014 om wordt gevochten tussen pro-Russische separatisten en het Oekraïense leger, en vertrok voor een veilig leven naar Pokrovsk, een provinciestad onder Oekraïense controle. Hier kan ik een toekomst opbouwen, dacht Merzlikina toen.
Vrede
Maar nu wil ze toch weg uit Pokrovsk. De oorlog zit haar achterna. Ze is bang voor een grote oorlog met Rusland dat ruim 100.000 soldaten heeft verzameld bij de Oekraïense grens. En dan bevindt het rebellengebied zich ook nog eens ruim 50 kilometer verderop. Moskou steunt de separatisten. Merzlikina vertrekt graag naar een gebied waar vrede heerst. Het liefst naar Lviv, die fraaie stad in West-Oekraïne.
Merzlikina heeft er geen behoefte aan om te analyseren wat er zich momenteel afspeelt in Oekraïne. Liever steekt ze haar tijd en energie in het opbouwen van haar toekomst. Maar ze weet ook dat haar lot in handen is van wereldleiders die de toekomst van Oekraïne en van haar bepalen. Ze droomt ervan zelf politicus te worden om haar land beter te maken. In plaats van oorlog voeren, moeten politici hun land te verbeteren, meent ze.
Vertederd legt Merzlikina haar hoofd op de schouder van Lisa Bagno (18) die naast haar zit in de kelder van de Nationale Technische Universiteit van Donetsk. Acht jaar geluiden verhuisde de universiteit van Donetsk, dat in handen was gevallen van de rebellen, naar mijnwerkersstad Pokrovsk waar ze al een filiaal had. Dat was om veiligheidsredenen en omdat de behaalde diploma’s in rebellengebied niet geldig meer waren. De naam bleef behouden. Nog altijd wordt de universiteit gerenoveerd om haar klaar te maken voor het grotere aantal studenten. Twee vrouwen op een steiger nemen even pauze tijdens hun schilderwerk.
De opgeknapte kelder waar Merzlikina en Bagno samen met Lejla Bejliagova (19) zitten, is de plek waar de studenten kunnen relaxen. Met zijn drieën studeren ze aan de faculteit economie en management. Merzlikina ambieert een carrière als politica. Bejliagova wil reizen en vertaler worden. Bagno journalist. Zij voelt zich sterk verbonden met de universiteit in Pokrovsk, waar ze zich zo thuis voelt dat ze zich niet een leven zonder kan voorstellen.
De drie studentes snappen dat ze hun doelen wellicht niet kunnen bereiken. Wanneer Bejliagova alleen thuiszit, peinst ze over oorlog en haar toekomst. Als het tegenzit en de oorlog bereikt Pokrovsk, moeten ze op de vlucht.
Grootouders
Bagno wil daar niet aan denken. Deze oorlog duurt al acht jaar, langer dan de Tweede Wereldoorlog, roept ze gefrustreerd uit. De oorlog in Oost-Oekraïne heeft aan 14.000 menen het leven kost; burgers vluchten voor het geweld.
Merzlikina wil heel graag haar grootouders weer eens zien. Die wonen in rebellengebied. Dat was vanuit Pokrovsk twee uur reizen langs controleposten en door oorlogsgebied. De rebellen hebben het gebied afgesloten. Merzlikina kan nu alleen via een omweg door Rusland haar grootouders bezoeken. Een reis van twee dagen.
Dit conflict breekt levens, zegt ze terneergeslagen.