De crisis in het land draait nog altijd om de presidentsverkiezingen van 21 november. De pro–Russische kandidaat en huidig premier Janoekovitsj kwam als winnaar uit de bus, maar de oppositie onder aanvoering van zijn tegenstrever Joesjtsjenko ging massaal de straat op omdat er grootschalig zou zijn gefraudeerd.

Het Oekraïense hooggerechtshof heeft intussen bevestigd dat er fraude in het spel was en dat er een nieuwe stembusronde moet komen. Die is voorzien op 26 december. Meteen na de uitspraak van het hof ontstond er evenwel verder politiek gekrakeel. Dat draait weer om aanpassingen van de grondwet die de scheidene autocratische president Koetsjma wil doorvoeren en om aanpassing van de kieswet die de oppositie weer wil.

Koetsjma is erop uit de macht van zijn opvolger in te perken door presidentiële bevoegdheden over te dragen naar parlement en premier. Volgens sommige analisten hoopt hij zo na zijn vertrek een dikke vinger in de pap te houden in de soms schimmige Oekraïense politiek. De oppositie wil pas over dergelijk aanpassingen spreken nadat de kieswet is veranderd. Een aangepaste wet moet voorkomen dat er opnieuw gefraudeerd kan worden.

De kou leek maandagavond uit de lucht na berichten over een politiek akkoord. In dit compromis zullen anders dan Koetsjma wilde, de door hem bepleite grondwetswijzigingen pas op zijn vroegst op 1 september 2005 en mogelijk pas op 1 januari 2006 in werking treden. Daardoor blijft de macht voorlopig bij de president en worden belangrijke bevoegdheden pas later overgeheveld naar het parlement en de regering (premier). De oppositie had daarentegen geëist dat de wijzigingen pas na de volgende parlementsverkiezingen, in maart 2006, zouden ingaan.

Het akkoord voorzag volgens zegslieden van beide partijen maandag ook onder meer in ontslag van de regering–Janoekovitsj en de komst van een nieuwe verkiezingscommissie. In de nacht van maandag op dinsdag kwam de eerste kink al in de kabel toen bleek dat Koetsjma niet van zins was de regering naar huis te sturen.

Dinsdagavond maakte Koetsjma weer bekend dat de taken van premier Janoekovitsj tijdelijk worden waargenomen door de nummer twee in het kabinet. Janoekovitsj kan zich dan helemaal richten op zijn poging om zelf president te worden. De beslissing van Koetsjma betekent dat hij Janoekovitsj tot en met de verkiezingen op 26 december formeel niet kan ontslaan als premier, in tegenstelling tot wat de oppositie wil.

Om de kwestie nog wat ingewikkelder te maken is intussen duidelijk dat Koetsjma eigenlijk wil dat zijn aanvankelijk gedoodverfde opvolger Janoekovitsj uit het strijdtoneel stapt. De campagneleider van de premier zei dinsdag onomwonden dat Janoekovitsj, die naar eigen zeggen kandidaat blijft, niet langer de steun geniet van Koetsjma. De Russische president Poetin,die Janoekovitsj tot voor kort door dik en dun steunde, zei maandag op zijn beurt dat hij „iedere nieuwe president van Oekraïne zal accepteren".

Het parlement zal woensdag in overleg met alle sleutelfiguren opnieuw pogen tot een voor alle partijen acceptabel compromis te komen. Een dergelijk akkoord is cruciaal voor geloofwaardige nieuwe stembusgang later deze maand.