Waarom wil Kuipers opnieuw uitstel?

Twee weken terug verscheen een onderzoek van de TU Delft over de effectiviteit van 2G. Naar aanleiding daarvan organiseerde de Kamer een schriftelijke vragenronde. Dinsdag maakte Kuipers met zoveel woorden duidelijk dat die vragen dermate gedetailleerd zijn dat ze zonder aanvullend onderzoek niet goed zijn te beantwoorden, vandaar zijn voorstel.

De minister neemt de conclusie van de onderzoekers over dat de inzet van een 2G-coronatoegangsbewijs (alleen toegang na te zijn gevaccineerd of genezen) momenteel geen enkele meerwaarde heeft, vanwege de hoge besmettingsaantallen. Tegelijkertijd wil hij nog een keer grondig uitgezocht hebben of een hele gerichte inzet van 2G er wellicht toch voor kan zorgen dat sommige sectoren meer ruimte krijgen om eerder de deuren te openen. Mogelijk doelt hij daarmee op de nachthoreca.

Is dat niet verdacht; zo kort na een kritisch rapport alweer over een vervolgonderzoek beginnen?

Ja en nee. Kuipers heeft een punt als hij concludeert dat de onderzoekers de 2G-pas nog niet helemaal bij het grofvuil doen. Ze adviseren het kabinet modelberekeningen als die van hen van tijd tot tijd te herhalen, omdat het niet uit te sluiten is dat het instrument in een nieuwe coronafase misschien wel bruikbaar is. Het kan dan gaan om een fase met een nieuwe, ziekmakende variant die met vaccinatie redelijk is te bedwingen, zodat het verschil in bescherming tegen besmetting (en alle gevolgen daarvan) tussen gevaccineerden en ongevaccineerden veel groter is dan bij de Omikronvariant.

Duidelijk is echter wel dat het onderzoeksrapport er bij veel partijen in de Tweede Kamer stevig heeft ingehakt, en terecht. De gevolgen van 2G reiken ver; mensen worden beperkt in hun vrijheid. Nog maar twee maanden geleden kreeg de Kamer bovendien een ander beeld voorgeschoteld. Ten opzichte van de 3G-pas (toegang na te zijn gevaccineerd, genezen of negatief getest) zou 2G het aantal besmettingen met 50 procent terugdringen en het aantal ziekenhuisopnames zelfs met 82 procent. Een substantieel deel van de Kamer neemt het nog altijd hoog op dat het demissionaire kabinet-Rutte III in december op het punt stond de 2G-wet erdoor te drukken, op grond van prognoses waarvan toen al vermoed werd dat die door de actualiteit waren ingehaald.

Is er in de Tweede Kamer nog genoeg draagvlak voor 2G?

Dat brokkelt in rap tempo af. Vorige week riepen SGP en Kamerlid Omtzigt het kabinet op de 2G-wet in te trekken. Over die oproep zou eerst dinsdag worden gestemd. Inmiddels is de datum verschoven naar volgende week, omdat de SGP hoofdelijk wilde stemmen. Vanwege het coronabeleid moeten daar extra maatregelen voor worden getroffen, maar de stemverhoudingen zijn intussen duidelijk. Als Kuipers de 2G-wet nog uit de kast wil trekken, kan hij slechts rekenen op VVD, D66 en CDA (samen 72 zetels). Alleen de PvdA (9 zetels) of een combinatie van Volt (3 zetels) en de Fractie Den Haan (1) kunnen daarna nog voor een meerderheid zorgen. Die partijen aarzelen nog. De rest van de Kamer is tegen, inclusief ChristenUnie en GroenLinks. In de Eerste Kamer is een meerderheid voor de wet nog veel verder weg.

Kan Kuipers nog door met de wet als de motie SGP/ Omtzigt volgende week wordt aangenomen?

Op papier wel, maar in de praktijk zal dat lastig zijn. Ook als er straks een vervolgonderzoek ligt, komt de Kamer immers voor de politieke vraag te staan: wegen de mogelijke voordelen die zo’n onderzoek dan becijfert, wel op tegen de nadelen? Als de motie het haalt, loopt de Kamer al op het antwoord vooruit: nee.

Het zal Kuipers te denken geven dat zelfs in D66, zijn eigen partij, discussie is ontstaan over 2G. De commentator van NRC riep het kabinet dinsdag op de coronapas zo snel mogelijk af te schaffen. Die oproep werd via Twitter doorgestuurd door Coen Brummer, de directeur van het wetenschappelijk instituut van de partij. Brummer voegde daaraan toe: „Mijn ragfijne en haarscherp afgestelde politieke antenne geeft me het vermoeden dat dit het laatste was dat we hoorden over 2G.”