Regeren als een Romeinse keizer
Zoete wraak noemden velen het– een typering die helemaal past bij de slangenkuil die de Britse politiek van tijd tot tijd blijkt te zijn. Het gaat om de vernietigende vraag die de voorganger van de Britse premier Boris Johnson, Theresa May, maandag aan hem stelde. Ze vroeg zich af of Johnson de regels niet had gelezen, of die niet had begrepen of dacht dat ze niet voor hem golden. „Welke van de drie was het?”
Hoeveel er maandag ook nog onduidelijk bleef, níet dat er tijdens periodes van lockdown onbekommerd feestjes plaatsvonden op Downing Street 10, waarbij de drank soms rijkelijk vloeide. Het gedrag was „moeilijk te verantwoorden”, aldus het maandag uitgebrachte rapport, en er was sprake van „falend leiderschap.” De staf van Johnson voldeed kortom niet aan de regels die ze het volk zelf had opgelegd. Zoete wraak of niet, de kern van het probleem gaf May met haar vraag trefzeker aan. Verzin het maar, andere opties dan zij noemde zijn er feitelijk niet. En welke van de drie het ook is, het is allemaal even funest voor Johnson.
De premier excuseerde zich maandag in het Lagerhuis deemoedig voor gemaakte fouten, schermde met zaken die wél goed waren gegaan („je kunt erop vertrouwen dat we leveren”), maar leunde vooral sterk op nog uitstaand onderzoek. De politie doet nog onderzoek naar twaalf van de zestien bijeenkomsten die in het maandag uitgebrachte rapport worden noemt. De uitkomst daarvan kan nog weken of zelfs maanden op zich laten wachten. Met verwijzing daarnaar kon Johnson maandag veel lastige vragen pareren. Hij wekte daarmee echter ook de verwachting dat hij wél consequenties zal trekken uit een mogelijk negatief politie-onderzoek.
Maar zijn critici hoeven zich nog zeker niet rijk te rekenen. Een luipaard verandert zijn vlekken niet, zo citeerde een Lagerhuislid maandag losjes uit de profeet Jeremia. Johnson is een overlever pur sang en zal niet zomaar opstappen, nu niet en straks niet. Zijn eigen partij kan hem aan de kant zetten en zeker is dat een deel van de conservatieve parlementariërs dat met graagte zal doen. Maar of zij met genoeg zijn? Wat Johnson helpt is dat er binnen de Conservatieve Partij geen gedoodverfde opvolger voorhanden is. De positie van de Britse premier mag dus aan een zijden draadje hangen, het draadje is nog niet geknapt.
Johnsons oude stafchef, Dominic Cummings, zei dit weekend in een Amerikaanse krant dat zijn vroegere baas „regeert als een Romeinse keizer.” Nu is Cummings moeilijk te bestempelen als een neutrale beschouwer, maar het is een beeld dat blijft hangen. Het politie-onderzoek moet duidelijk maken of Johnson zelf de wet daardwerkelijk heeft overtreden, maar het maandag gepubliceerde rapport vertelt al heel veel over de cultuur op Downing Street 10. Links- of rechtsom zijn de regels daar nauwelijks serieus genomen. Hoe serieus neem je dan onderdanen die vanwege een lockdown niet eens normaal afscheid van hun overleden geliefden konden nemen?
