Uit een eerdere studie, waar oud-zorgminister De Jonge in november opdracht voor gaf, kwam ”2G” nog als een veelbelovend middel naar voren. De 2G-pas, die alleen toegang biedt tot bepaalde locaties op vertoon van een vaccinatie- of herstelbewijs, bleek effectiever dan een 3G- of een 1G-coronatoegangsbewijs. De 3G-pas verschaft burgers niet alleen een entree na te zijn gevaccineerd of genezen, maar ook wanneer ze een testbewijs kunnen laten zien. Bij 1G mogen mensen alleen naar binnen na een negatieve coronatest.

Door de gewijzigde epidemiologische situatie is „de relatieve effectiviteit” van de verschillende typen passen gewijzigd, zo schrijft de nieuwe zorgminister Kuipers in de brief waarmee hij het nieuwe rapport maandag naar de Kamer heeft gestuurd. Uit de nieuwe vergelijking blijkt 1G het effectiefst te zijn. Het invoeren van dit type pas op alle andere locaties dan thuis, school én werk kan de snelheid waarmee het virus zich verspreidt met ruim 19 procent terugdringen. Op alle andere locaties dan school en thuis (denk aan werk, horeca en supermarkten) zou, kijkend naar het model, volgens de onderzoekers zelfs een reductie van bijna 45 procent haalbaar zijn.

Bij de alternatieven van 2G en 3G blijven deze percentages volgens het model steken bij zo’n 15 procent. Een belangrijke verklaring daarvoor is volgens het rapport de afnemende bescherming van vaccinatie tegen besmetting met de omikronvariant.

Een gedragsonderzoek, dat tevens onderdeel uitmaakte van de studie, laat bovendien zien dat ongeveer 40 procent van de ongevaccineerden zonder 2G-pas niet thuis zou blijven als zij geen toegang meer hebben tot bijvoorbeeld een horeca-aangelegenheid, maar zou uitwijken naar een alternatief. Daardoor zullen de genoemde percentages voor 2G en 3G in de praktijk nog lager zijn.

Inzetten op 2G gaat ook niet helpen om de vaccinatiegraad nog verder omhoog te krijgen, blijkt uit een steekproef onder 3000 gevaccineerde en ongevaccineerde burgers. Ruim twee derde van de ongevaccineerden blijft de prik dan afslaan, terwijl ongeveer een op de tien zich juist zou laten vaccineren als de coronapas wordt afgeschaft.

Kuipers leidt uit het onderzoek nog niet af dat een mogelijk 2G-beleid nu voorgoed van de baan is, blijkt uit zijn brief. Hij wijst op de nog lopende, extra voorbereidende, schriftelijke vragenronde in de Tweede Kamer en zegt dat hij de uitkomsten uiteraard zal betrekken bij zijn antwoorden. Ook de onderzoekers maken een voorbehoud: een aantal epidemiologische ontwikkelingen waaronder een lagere verspreidingssnelheid van het virus, kan ertoe leiden dat 2G in de toekomst alsnog effectiever blijkt te zijn. Het maandelijks herhalen van de modelberekening is dan ook geboden, aldus het rapport.

Route

ChristenUnie-Kamerlid Mirjam Bikker riep het nieuwe kabinet dinsdag op gezien het rapport snel werk te maken van het massaal inzetten van toegangstesten. Onder het motto ”testen is veel effectiever dan het uitsluiten van mensen” liet de partij al eerder weten 1G te verkiezen boven 2G. „Ons pleidooi voor zoveel mogelijk testen is nu wetenschappelijk getoetst en blijkt het effectiefst”, stelt Bikker vast.

Volgens het Kamerlid stippelt de nieuwe studie een route uit voor de langere termijn waarbij het virus effectiever kan worden bestrijden en de samenleving meer ruimte krijgt zonder dat die verder verdeeld raakt. Bikker: „Waar 2G de samenleving verdeelt, is deze uitweg er een voor ons allemaal.”