Somajeh Ghaeminia is als Equality Diversity & Inclusion leader nauw betrokken bij dit zogeheten Skills for Employment programma.

Wat houdt het programma in?

„In samenwerking met Refugee Talent hub werven we in verschillende gemeentes waar onze winkels staan, statushouders die graag willen werken. Zij komen drie maanden bij ons stage lopen met behoud van hun uitkering. Ze lopen mee met een mentor, eerst op afdelingen waar het klantcontact niet al te intensief is. Denk aan werk achter de schermen, bijvoorbeeld op onze logistieke afdeling. In de tweede helft van het programma gaan de meesten door naar afdelingen waar meer contact met klanten is.

Voor de Nederlandse taalcursus die ze van ons krijgen aangeboden, doen ze ook opdrachten op de winkelvloer om extra te oefenen. Als beide kanten tevreden zijn, krijgen deelnemers een jaarcontract aangeboden. Maar ze kunnen ook bij een andere werkgever solliciteren. Met deze stage op hun cv maken ze meer kans en hebben ze ook meer zelfvertrouwen.

Wij willen op deze manier bijdragen aan de integratie van vluchtelingen in Nederland. Aan de ene kant staan veel werkgevers te springen om mensen en aan de andere kant staan statushouders aan de zijlijn. Ze hebben nog altijd een achterstandspositie op de arbeidsmarkt. Dat vinden wij jammer, we moeten het toch met elkaar rooien in Nederland.”

Werkt het?

„Jazeker. In Frankrijk hebben in 2020 en 2021 in totaal 88 vluchtelingen deelgenomen, 73 daarvan zijn daarna bij IKEA aan de slag gegaan. In Nederland was Amsterdam de eerste vestiging waar we een proef deden met zes statushouders. Twee ervan werken er nu, twee vonden een baan elders in de sector en twee anderen vonden retail toch niet bij hen passen.”

Welke hobbels zijn er te nemen?

„Allereerst is het voor een internationaal bedrijf als het onze niet eenvoudig dat iedere gemeente in Nederland weer zijn eigen regels heeft als het gaat om inburgering.

Daarnaast kan de Nederlandse taal in het begin een barrière zijn. Daarom volgen de deelnemers van het programma een intensieve taalcursus, een mentorprogramma en andere trainingen. Mentoren volgen een interculturele training. In het begin van de stage zie je dat er soms in het Engels wordt gecommuniceerd maar door het vele oefenen zie je dat snel veranderen naar het Nederlands.”

De Deense minister van Immigratie en Integratie zei onlangs dat een baan culturele verschillen niet overbrugt en dat het daarom beter is immigranten te weren. Wat vindt u daarvan?

„Dat ben ik niet met hem eens. Natuurlijk moet een statushouder soms wennen aan onze westerse manier van denken en werken. IKEA is bijvoorbeeld een hele platte organisatie. De vestigingsmanager helpt gewoon mee op de werkvloer als het heel druk is. In andere landen kan veel meer sprake zijn van hiërarchie zodat een deelnemer dit niet meteen gewend is.

Ander voorbeeld: wij zijn over het algemeen in Nederland gewend op de afgesproken tijd met ons werk te beginnen. In andere culturen kan dat minder het geval zijn. Dat betekent niet dat hij of zij niet wil werken, statushouders zijn juist heel gemotiveerd. Op specifieke tijden komen is alleen in het geboorteland niet per se de gewoonte, hier wel. Dit programma draagt bij aan het overbruggen van zulke cultuurverschillen en dat werkt goed.”

Het programma is onderdeel van jullie inclusie- en diversiteitsbeleid. Wat als een statushouder uit een islamitisch land aangeeft dat hij niet wil samenwerken met een vrouw of een lhbti’er?

„Dat is nog nooit voorgekomen. Maar als het zou gebeuren, gaan we zeker het gesprek aan. Iedereen die hier komt stage lopen of werken moet achter onze acht kernwaarden staan. Samenzijn is de eerste daarvan. Het vormt de kern van de activiteiten van IKEA. We staan sterk wanneer we elkaar vertrouwen, dezelfde richting uitgaan en samen plezier maken. Als een medewerker weigert samen te werken met iemand van een ander geslacht of met een andere geaardheid dan houdt het op. Gelijkwaardigheid staat bij ons hoog in het vaandel. Wil een vrouw een hoofddoekje dragen is dat geen enkel probleem.”