Dan oogt dat als een afwijking, als iets vreemds. Natuurlijk toont huidskleur niet hoe het karakter, het gedrag en de opvattingen van een persoon zijn. Maar in de praktijk worden wel degelijk onterechte associaties gemaakt. Met als gevolg négeren en negéren.

Speciaal mensen met een donker vel ervaren die duistere gevolgen. Ze zouden het wel fijn vinden als Nederland negervrij wordt. De uit de Romaanse talen overgenomen leenwoorden neger en blanke, van negro (zwart) en blanco (wit), hebben in onze taal een suggestieve bijbetekenis gekregen. Net zoals het woord wijf van wettige echtgenote tot onsympathieke vrouw is geëmancipeerd. Sorry: inmiddels kan wijf genderneutraal beter omschreven worden als onaangenaam mens.

Het blijkt niet eenvoudig om onbevlekte vervangers te vinden voor de van buitenlandse afkomst zijnde negers en blanken. De nu gepropageerde aanduidingen zwarten en witten klinken Oergermaans, en dat zou nationalistische autochtonen moeten aanspreken. Antiracistische allochtonen maken zo Neêrlands taal van vreemde smetten vrij. Alleen jammer dat het geen recht doet aan de werkelijkheid. Huidskleuren zijn niet zwart-wit: het is meer vijftig tinten bruin. Een kunstmatige botte tweedeling houdt polarisatie in stand.

Gezonder is het om bij iedereen voor de huidskleur gewoon de Melanine-Index te gebruiken. Die MI geeft een getal tussen de 0 en 100, waarbij Europese bleekgezichten meestal niet hoger dan 30 scoren terwijl Afrikanen tot boven de 80 komen. Vergelijk het met de Body Mass Index: het is ook eleganter om in plaats van iemand botweg te bestempelen als dikzak, te zeggen dat hij een BMI heeft van 30. Verschil is wel dat gewicht meer is te wijzigen dan huidskleur. Zoals Jeremia al retorisch vroeg: Kan ook een Ethiopiër zijn huid veranderen, of een panter zijn vlekken?

Treffend is dat Ethiopië tot de gebieden met de hoogste ultraviolette straling (uv) behoort. Dat is mooi te zien op de RIVM-wereldkaart met uv-niveaus. Globaal lopen die vanaf de evenaar naar de polen sterk terug. Variaties ontstaan door gebergten en bewolking. De zonkracht blijkt grote invloed te hebben op de huidskleur. Wie te veel of te weinig pigment heeft voor zijn woonplek verdwijnt binnen een aantal generaties. Uit archeologisch onderzoek is gebleken dat de Vikingen een gemêleerde bevolkingsgroep waren. Van die veelkleurigheid is bij de bleke blonde blauwogige Scandinaviërs weinig overgebleven. In zonarme streken fnuikt vitamine D-gebrek bij donker gepigmenteerden de gezondheid. Dat maakt hen extra kwetsbaar voor ziekten, zoals nu te zien is bij Covid-19. Omgekeerd lopen bleekhuiden in zonrijke regio’s een hoog risico op een tekort aan vitamine B (foliumzuur) en huidkanker. Met technische hulpmiddelen zoals vitaminepillen en zonnebrandcrèmes zijn de ergste effecten te bestrijden, maar de levensverwachting blijft dan toch structureel lager.

Beter is het voor zowel mens als milieu als de huidskleur in de leefomgeving past. Bij migratie en bij adoptie is het dan ook wijs om rekening te houden met de MI in relatie tot de uv-straling. Als opvang of vestiging in de regio niet mogelijk is, zou een qua zonkracht vergelijkbare plek de voorkeur verdienen. Concreet betekent dit dat het voor Afrikanen en Melanesiërs gezonder is om naar Zuid-Amerika of Australië te verhuizen dan naar Noord-Europa of Canada. En dat omgekeerd Noord-Europeanen en Canadezen beter niet naar de (sub)tropen kunnen gaan. Albino’s kunnen het best in IJsland gaan wonen. En helaas voor ruimtevaartoptimisten: niemands huidskleur is geschikt voor Mars.

Wat betreft ons land blijft een MI tussen de 20 en 40 optimaal. De klimaatverandering heeft wel merkbare invloed op de temperatuur maar slechts beperkt op de zonkracht.

Dus ook als het sociale klimaat sterk verbetert en de racistische discriminatie zou verdwijnen zal Nederland nooit voor alle huidskleuren een ideale leefomgeving zijn.

De auteur is adviserend ingenieur.