Zittend president Moon Jae-in zegt met de clementie naar „eenheid” en „verzoening” te willen streven in het verdeelde land. De vrijlating van Park is onderdeel van meerdere gratieverleningen even voor Kerst, waarbij 3094 mensen een presidentieel pardon ontvingen. Alle gedetineerden worden op oudejaarsdag vrijgelaten. Ook worden bijna een miljoen boetes voor onder meer verkeersovertredingen verscheurd.

Park werd in 2013 gekozen als eerste vrouwelijke president van Zuid-Korea en is de dochter van oud-dictator Park Chung-hee, die van 1961 tot en met 1979 met harde hand over het land regeerde.

In 2016 kwam aan het licht dat haar goede vriendin Choi Soon-sil haar banden met Park had gebruikt voor persoonlijk gewin. Zo werden miljardenbedrijven als Samsung en Hyundai onder druk gezet om miljoenen euro’s te storten op rekeningen die toebehoorden aan stichtingen van Choi. Ook zou zij beleidswijzigingen aan Park gedicteerd hebben en gaf de president haar inzage in staatsgeheimen. Het schandaal werd vergeleken met de Nederlandse Greet Hofmans-affaire.

Naar aanleiding van de onthullingen gingen honderdduizenden mensen de straat op om het vertrek van Park te eisen. Op het hoogtepunt namen meer dan een miljoen mensen deel aan de ‘kaarslichtprotesten’.

Machtsmisbruik

Met effect: eind 2016 stemde een meerderheid van het parlement voor het afzetten van Park, begin 2017 bekrachtigde het grondwettelijk hof dat. Na het verliezen van haar juridische immuniteit werd Park in 2018 veroordeeld tot 22 jaar cel vanwege corruptie en machtsmisbruik. Ze was het eerste Zuid-Koreaanse staatshoofd dat met democratische middelen werd afgezet.

Voorlopig zal Park, die al langer met gezondheidsproblemen kampt, in het ziekenhuis blijven waar ze voor chronische schouder- en rugklachten wordt behandeld. Waar ze daarna heengaat, is niet duidelijk: bij het in beslag nemen van haar tegoeden en bezittingen om de boete van bijna 15 miljoen euro te betalen die haar naast de celstraf werd opgelegd, is haar woning geveild.

Behalve Park wordt ook oud-politicus Lee Seok-ki gratie verleend. Deze voormalige leider van de linkse Verenigde Progressieve Partij (VPP) werd in 2013 gearresteerd in een periode dat de spanningen tussen Noord- en Zuid-Korea hoog opliepen. Lee zou een bijeenkomst met partijleden hebben georganiseerd, waarin plannen werden besproken om in het geval van een oorlog de Noord-Koreaanse zijde te helpen met het saboteren van Zuid-Koreaanse infrastructuur en zo de Zuid-Koreaanse overheid omver te werpen. Lee kreeg negen jaar cel en de VPP werd verboden.

Choi Soon-sil zit momenteel een 23-jarige celstraf uit voor machtsmisbruik en omkoping. Zij kreeg vrijdag geen gratie. Datzelfde geldt voor de enige andere nog levende Zuid-Koreaanse oud-president, Lee Myung-bak, die het land van 2008 tot 2013 bestuurde. Hij werd in 2018 gearresteerd voor belastingontduiking, omkoping en verduistering tijdens zijn presidentschap. Hij kreeg 17 jaar cel.

Verschillend

Op de vraag waarom Park wel en Lee geen gratie kreeg, reageerde het Zuid-Koreaanse ministerie van Justitie kortweg door te zeggen dat de twee zaken „verschillend” zijn. Meerdere andere Zuid-Koreaanse presidenten zijn na hun aftreden voor witteboordencriminaliteit vervolgd.

In maart mogen de Zuid-Koreanen naar de stembus om een opvolger te kiezen van Moon Jae-in, wiens ambtstermijn er dan op zit. Er spelen geen corruptieverdenkingen rond de president, maar mogelijk hoopt hij met het vrijlaten van Park op een milde behandeling door zijn politieke opvolgers. Anderen verdenken Moon ervan met de actie vlak voor de verkiezingen verdeeldheid te willen zaaien binnen de conservatieve oppositie, waartoe Park behoorde voor haar afzetting.