Sergej Kvitkevitsj (35) groeide als kwajongen op tussen de chroesjstsjovka-flats van Brjansk, een Russische stad tegen de grens van Oekraïne. Nadat hij een tijdlang in zonde had geleefd, bekeerde hij zich tot God. Op 16-jarige leeftijd besloot hij naar een Bijbelinstituut te gaan. Daar ontmoette hij zijn huidige vrouw, Oksana. Na de Bijbelschool werd het jonge paar naar een dorp in de republiek Karelië gestuurd om daar te dienen. Algauw werd Kvitkevitsj daar pastor.

In plaats van groei in het kerklandschap, ging het aantal kerken echter juist achteruit: „In tien jaar tijd sloten tien Karelische kerken de deuren”, vertelt Sergej. En er was steeds minder missionaire activiteit. Gemeenteleden trokken massaal weg van het platteland richting de 400 leden tellende moederkerk Nieuw Leven in de regionale hoofdstad Petrozavodsk. Ook Kvitkevitsj werd uiteindelijk naar Nieuw Leven geroepen en diende daar anderhalf jaar als pastor, onder leiding van de ”jepiskop” of bisschop.

Drie jaar geleden besloot Kvitkevitsj het roer om te gooien en een eigen gemeente te beginnen. Dat werd hem niet in dank afgenomen. In het Russische kerklandschap wordt maar al te vaak gesmeten met benamingen als ”schismaticus” of ”ketter”. Bij het minste of geringste wordt gedreigd met excommunicatie. Ook Kvitkevitsj kreeg met dit soort dreigingen te maken, maar inmiddels heeft hij alweer twee jaar een eigen gemeente, ”Glorie van God”, met zo’n twintig leden.

U bekeerde zich op jonge leeftijd, zei u. Hoe veranderde God uw leven?

„Ik ben geboren en getogen in een gezin ver weg van God. Mijn ouders waren communisten. Op 13-jarige leeftijd kwam ik al in aanraking met de politie en mijn dossier had al verschillende aantekeningen. Op school ging alles slecht. Geweld, vechtpartijen en alcohol zorgden ervoor dat ik al snel leider was onder de pestkoppen op school.

Tegen de achtergrond van alles wat er gebeurde, begon ik na te denken over de zin van het leven en begreep ik niet waarom ik in deze wereld leefde. Eens werd ik uitgenodigd in een baptistenkerk. Ik weet niet meer waar ze het tijdens de dienst over hadden, maar vanbinnen begreep ik duidelijk dat dit mijn kans was om mijn leven te veranderen. Na de oproep tot bekering ging ik naar voren, knielde neer en bad slechts vier woorden: „Heere, vergeef me. Amen.” Ik was toen 14 jaar oud. De volgende dag op school hoefde ik niet te vertellen dat God nu het middelpunt van mijn leven was geworden: dat was voor iedereen zichtbaar.”

Hoe bent u uiteindelijk als voorganger terechtgekomen in Petrozavodsk?

„Nadat we aan het Bijbelinstituut waren afgestudeerd, werden mijn vrouw en ik uitgenodigd om te dienen in een dorp in het noorden van Karelië, Nadvoitsi genaamd. Daar hebben we meer dan tien jaar als pastorsechtpaar in de kerk gediend. Toen onze bediening groeide, werden we naar de hoofdkerk Nieuw Leven in Petrozavodsk geroepen.

In Nieuw Leven dienden we uiteindelijk anderhalf jaar. Het frustreerde me echter dat er zo veel tijd verloren ging aan leegheid: allemaal formeel en religieus geneuzel. Het leek wel alsof het de fundamentele visie van de kerk was om een gebedshuis te bouwen en daar waren ze al twintig jaar mee bezig. Het was voor mij op een gegeven moment niet meer interessant om hieraan mee te werken.”

Wat moest er volgens u veranderen?

„Ik wilde echt leven, geen religie. Ik bad en ging naar de bisschop om een zegen te vragen voor de opening van een nieuwe (dochter)kerk in Petrozavodsk. Van mijn kant wilde ik alles goed doen, maar de bisschop vertelde mij dat als ik een nieuwe gemeente zou beginnen, hij me dan als schismaticus uit de kerk moest excommuniceren.

Maar ik wilde geen deel uitmaken van het religieuze systeem. Er is geen leven. We waren afhankelijk van Finse zendelingen en toen die stopten met hun werk in Karelië, sloten de meeste kerken. Gedurende tien jaar van mijn bediening in het noorden van Karelië, werden tien kerken officieel gesloten. Dat kon volgens mij niet langer.”

U besloot uiteindelijk Nieuw Leven te verlaten? Waarom?

„Op een gegeven moment werd het me duidelijk dat we niet weten hoe nieuwe kerken te openen en hoe het Evangelie te prediken. De Bijbel vertelt ons duidelijk over geestelijke gaven en hoe we ongelovigen moeten bereiken. Maar wij doen dat niet. De kerk zegt wel dat we dat moeten doen, maar niemand wil het, om verschillende redenen. Maar de belangrijkste reden is naar mijn mening het gebrek aan relatie met God.

Petrus zei ooit dat „wij niet kunnen nalaten te spreken over wat wij gezien en gehoord hebben.” Dus, naar mijn logica, als wij niet over God praten, dan is de reden waarschijnlijk dat we Hem niet zien in ons leven en niet horen.”

Wat doet u nu anders in uw gemeente?

„Mijn eerste poging om een kerk te openen mislukte, omdat ik alles deed zoals ik altijd al gewend was. Maar dat werkte niet. Hoe kon ik denken dat als ik hetzelfde zou doen als vroeger, er iets zou veranderen? Maar daarna bezocht ik een zendingsschool van mensen die in vijftien jaar tijd zo’n 150 kerken openden in Rusland.

Na die school begonnen we een nieuwe samenkomst in Petrozavodsk. Wij maken geen deel meer uit van een kerkenunie. Het verlangen van mijn hart in de nieuwe kerk is altijd geweest dat de kerk zou leven en iedereen zou kunnen dienen. De kerk moet niet het theater zijn van één acteur, één persoon die spreekt, bidt, en alles doet. Dat is niet goed. De kerk is een plaats waar iedereen kan dienen met zijn gaven die hij van de Heere heeft ontvangen.”

Hoe reageren de mensen in Petrozavodsk op het Evangelie?

„Sinds kort gaan we de straten op om voor mensen te bidden. Verrassend genoeg zijn niet-wedergeboren mensen niet zo eng. Integendeel, ze hebben honger naar God, maar er is nog niemand naar hen toegekomen. Vandaag kan ik met vertrouwen zeggen dat wij, als gelovigen, voortdurend de straten op moeten en moeten bidden voor mensen. Ons evangelie moet niet beperkt blijven tot een uitnodiging voor een bijeenkomst in een kerkgebouw. Ons belangrijkste doel is om ongelovigen te redden, en niet om gelovigen uit andere kerken te halen. De oogst is groot, er is genoeg voor iedereen.”

Wat zou u tegen christenen in Nederland willen zeggen?

„Elke christen zou het zout van deze wereld moeten zijn. We kunnen niet alleen zondagschristenen zijn en toekijken hoe de wereld christelijke geboden verplettert en vertrapt. We kunnen geen zonden tolereren. Het is tijd om met vrijmoedigheid te waarschuwen voor de hel en te spreken over redding daarvan.

Er komen vandaag de dag zo veel moslims naar Europa. Men begrijpt nog niet dat het ”point of no return” al gepasseerd is. Hoe snel zal de islam de dominante religie in Europa worden? Het is onze verantwoordelijkheid om het levende Evangelie uit te dragen.

Om het leven uit te dragen, moet je zelf leven. Een dode, religieuze zondagschristen is niet in staat om het leven uit te dragen. Een boom die geen vrucht draagt, wordt omgehakt en in het vuur geworpen. Ik wil geen dode boom zijn, maar streven naar leven en vrucht dragen in het Koninkrijk der hemelen.”