Abraham en Sara, Jozef in de gevangenis, Mozes in een biezen mandje. Onder meer die schilderijen van Salem kregen een plek op de nieuwe kalender van Stichting Zendingserfgoed. Deze werd in 2011 opgericht met als doel „het erfgoed van de protestantse zending te verzamelen.” In het Zuid-Hollandse dorp Zuidland beschikt de organisatie over het Zendingserfgoedhuis, waar geregeld exposities te zien zijn.

Sinds 2015 brengt de stichting jaarlijks een kalender uit met schilderijen van christelijke kunstenaars uit landen als Egypte, Kameroen, Bali en India. De nieuwste kalender bevat werk van de Iraanse Mahboobeh Salem. Ze verblijft met haar man Rahim (44) en hun 13-jarige dochter Yasamin in het asielzoekerscentrum (azc) in Assen.

Vergeving

In Iran groeit Salem niet op met de Bijbel, maar met de Koran. Ze bezoekt de kunstacademie in de stad Karaj, in het zuidwesten van Iran, en specialiseert zich in schilderen en beeldhouwen. Realistische kunst spreekt haar het meest aan. Na haar studie werkt ze onder meer als docent.

Als Salems vader sterft, merkt ze dat het islamitische geloof haar geen troost en houvast biedt. In die tijd krijgt ze van de vriendin van haar zus een Bijbel. „Ik was nieuwsgierig en ging erin lezen”, vertelt ze. Vooral de boodschap van vergeving spreekt haar aan. „In de Bijbel gaat het over mensen die fouten maken, zoals David, maar ook over God Die vergeeft.”

Salem ervaart dat het lezen in de Bijbel haar rust geeft. „Ik was niet meer bang voor God.” In het geheim begint ze tekeningen en kleine schilderijen te maken bij de Bijbel, te beginnen bij Genesis. Als anderen erachter komen dat ze hiermee bezig is, voelt ze zich niet langer veilig in Iran. In 2017 vraagt ze in Nederland asiel aan.

De asielzoeker maakt moeilijke tijden door. „Ik werd depressief en viel 10 kilo af. Ik mis mijn huis, mijn land.” Na een verblijf in Wageningen en Arnhem heeft Salem nu met haar man en dochter één kamer in het azc in Assen. De keuken delen ze met andere asielzoekers.

Salems asielverzoek werd meer dan eens afgewezen door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Op dit moment wacht ze op een nieuwe uitspraak van de rechtbank in haar zaak. Het bezig zijn met kunst geeft haar intussen een zinvolle tijdbesteding. In haar kamer in het azc tekent en schildert ze geregeld. „Twee keer per week gaf ik ook schilderles in het azc, voor kinderen en voor volwassenen. Maar door corona is dat gestopt.”

Licht

In een zaal bij de Adventskerk van de protestantse gemeente in Assen volgt Salem Nederlandse les. Ze komt er in contact met vrijwilligers die geïnteresseerd raken in haar schilderijen. Het leidt tot een kunstexpositie van Salem in de kerk. Ook de Asser emeritus predikant ds. A. Ferwerda, die jaren voor de zending werkte, ziet de schilderijen. Hij is bestuurslid van Stichting Zendingserfgoed en vraagt Salem de nieuwe kalender van de stichting te illustreren.

Voor de Zendingserfgoedkalender gebruikte de stichting bestaande schilderijen van Salem. Op verzoek maakte ze ook diverse nieuwe illustraties, over onder meer de aankondiging van Jezus’ geboorte door de engel Gabriël, de opstanding en Pinksteren. De kalender bevat ook een pagina met informatie over Iran, de kunstenares en gevluchte Iraanse christenen in Nederland.

Het betekent veel voor Salem dat ze als kunstenaar wordt erkend en dat er belangstelling is voor haar werk. Het thema van de Zendingserfgoedkalender is ”Van het duister naar het licht”. Een toepasselijke titel, vindt de Iraanse. „Ik ben van moslim christen geworden en ging van de duisternis naar het licht.”