De Participatiewet schrijft voor dat jongeren pas na vier weken een beroep kunnen doen op een uitkering. Door de wijziging kan Utrecht naar eigen zeggen ook direct aan de slag om jongeren „passende hulp te bieden en naar werk te begeleiden”. Daarnaast mogen Utrechtse jongeren tot maximaal 221 euro aan inkomsten uit vrijwilligers- of deeltijdwerk behouden naast hun uitkering. „Hiermee krijgen jongeren de ruimte om werkervaring op te doen en te ervaren dat werken loont”, stelt de gemeente.

Met het besluit trekt Utrecht de aanpak voor jongere werkzoekenden gelijk met die voor volwassenen. De gemeente hanteert de wijziging gedurende in ieder geval een jaar. De Utrechtse wethouder Linda Voortman zegt dat jongeren die zo’n aanvraag doen vaak kwetsbaar zijn met problemen op meerdere gebieden. „We zien dat de regelgeving sterk in hun nadeel werkt, jongeren in de schulden drijft en soms zelfs tot dakloosheid leidt.” De gemeente roept ook het Rijk op de Participatiewet snel te herzien.

Ook andere gemeenten hebben aanpassingen doorgevoerd rond de Participatiewet. In Amsterdam krijgen inwoners die in de bijstand zitten en ook werken, tot in elk geval 31 december 2023 een bijverdienpremie van maximaal 219 euro per maand. In Rotterdam worden ouders in de bijstand voorlopig niet gekort op hun uitkering als hun volwassen kinderen nog thuis wonen. Deze gemeente schort als proef de zogeheten kostendelersnorm op voor inwonende kinderen van 21 tot en met 27 jaar.

Wiersma zegt in zijn reactie ook dat juist nu jongeren die nog zonder werk zitten, de wind mee hebben. „Er zijn banen genoeg en iedereen is nodig. Het lijkt me dat je als gemeente er dan alles aan wil doen mensen aan het werk te krijgen in plaats van juist in de bijstand thuis op de bank.” Daarnaast is bijverdienen met een uitkering oneerlijk ten opzichte van de jongeren die wel aan de slag gaan, vindt de staatssecretaris. „En voor kwetsbare jongeren geldt altijd dat maatwerk mogelijk is.”