De linkse oppositiepartijen presenteren maandag een progressief akkoord dat als tegenhanger moet dienen van het coalitieakkoord waar VVD, D66, CDA en ChristenUnie binnenkort naar verwachting mee komen.

PvdA en GroenLinks spreken van een nieuwe politieke weg, en zetten bovendien een nieuwe stap in hun toch al nauwe samenwerking. Het akkoord betekent ook dat de twee partijen zich aan elkaar verbinden voor de komende regeerperiode. Er is vaker samenwerking beloofd, aldus GroenLinks-leider Jesse Klaver. „Heel vaak bleef dat bij de presentatie: ‘Tadaa! Hier is de samenwerking.’ En vervolgens ging iedereen weer zijn eigen weg. Nu is dat echt anders.”

Maar het is nadrukkelijk geen fusie, benadrukken partijleiders Klaver en Lilianne Ploumen (PvdA).

Straks staat „het oude kabinet weer op het bordes”, zegt Klaver. „Het is de voortzetting van de oude coalitie. Maar ik beloof u bij deze: u krijgt niet dezelfde oppositie. Want wij gaan het anders doen dit keer”, belooft hij. De vijftien standpunten van de linkse partijen zullen ook als ‘meetlat’ fungeren, waarnaast ze de plannen in het regeerakkoord zullen leggen.

In de lijst staan thema’s als het tegengaan van klimaatverandering, de beschikbaarheid van betaalbare woningen en het verkleinen van ongelijkheid.

Het kabinet heeft steun van een van de twee partijen nodig in de Eerste Kamer, maar de nieuwe coalitie zal dus allebei moeten overtuigen als ze steun wil voor voorstellen. Over de toekomst van de landbouw staat weinig in het akkoord.

Eerder kondigden de twee partijen al aan als één fractie te willen onderhandelen aan de formatietafel. Ze voeren ook al af en toe samen fractievergaderingen. Maar in de aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen werken de twee partijen in veel grote steden niet samen, bleek recent uit een rondgang van Nieuwsuur.

PvdA-leider Ploumen riep andere partijen en clubs buiten het parlement op zich aan te sluiten. Ze hoort graag voorstellen van mensen die ervan overtuigd zijn „dat het anders kan en beter moet”.