Martijn den Haan: Geestelijke liederen zingen met de klas is vormend
Met een nieuw bundeltje geestelijke liederen –het begin van een reeks– wil leerkracht Martijn den Haan het zingen onder kinderen stimuleren. „Als je in de klas veel aan muziek doet, kun je heel wat Sova-lessen missen.”
Eerder was Den Haan (41) betrokken bij de uitgave van de liedbundel ”Elk zing’ Zijn lof”. Maar er is meer moois, dacht de leerkracht van groep 8 van de reformatorische Eben-Haëzerschool in Rhenen. Daarom bundelde hij in ”Opent uwen mond” (uitg. Gebr. Koster; 34 blz.; € 9,95) opnieuw tien geestelijke liederen. Thema van dit eerste deel van een reeks is advent en Kerst.
Een nieuwe uitgave met geestelijke liederen voor kinderen. Is daar behoefte aan?
„Er is heel veel moois. Ik heb een boekenkast vol liedbundels, oude en nieuwere, waar veel bruikbaars in staat. Maar zeker naar verantwoorde, Bijbelgetrouwe liederen voor kinderen in de onderbouw is het nog weleens zoeken. Tegelijk is mijn bundeltje bedoeld voor de hele basisschool. En ook in de gezinnen kan er uit gezongen worden. Bij elk lied staat daarom iets extra’s, zoals een tegenstem om te zingen of te spelen. Zodat oud en jong hier samen uit kunnen zingen.”
U koos verzen van oudvaders als Sluiter, Tuinman, Schortinghuis en Ledeboer, naast eigentijdse liederen van uw oma en een zus. Hoe komt u tot uw selectie?
„Ik heb heel wat oudvaders staan, een aantal zelfs in perkamenten band. Die blader ik geregeld door. Soms stuit ik ineens weer op een vers waarvan ik denk: dat is mooi. Niet alles is bruikbaar qua taalgebruik. Een enkele keer verander ik een woordje, maar als er te veel woorden in staan die niet gangbaar meer zijn, is zo’n lied niet geschikt. Van mijn oma, D. van der Linden-van den Hoek, heb ik zo’n veertig versjes. Die schreef ze vaak op verzoek van mijn moeder, die leerkracht is. Een aantal daarvan staat in ”Elk zing’ Zijn lof”. Mijn zus Ditteke Klaasse-den Haan, die boeken schrijft voor jonge kinderen, is na het overlijden van oma versjes gaan schrijven. Soms vraagt iemand: Zou je over Thomas een lied kunnen maken, daar is nog niets van? Zo ontstaan deze versjes.”
Hoe houdt u de kwaliteit van tekst en muziek in de gaten?
„Het belangrijkste is dat de tekst Bijbels is, de boodschap helder en het taalgebruik eerbiedig. Het gaat me niet in de eerste plaats om hoogstaande poëzie; hoewel ik houd van mooi woordgebruik. De inhoud gaat boven de vorm. Tegelijk: ik probeer erop te letten dat een vers geen rijmelarij is, of vol zit met stoplappen. Het moet ook niet populair zijn, niet qua tekst en niet qua melodie. Met opwekkingsdeuntjes heb ik niets; die vallen af. Ik zoek wel naar wat toegankelijk is. Bij de oudvaders bieden Revius en Lodenstein bijvoorbeeld poëtisch meer dan Schortinghuis of Groenewegen. Toch valt Revius soms af omdat een vers van hem te moeilijk is voor kinderen. Bij teksten die geen melodie hebben, kies ik wijzen die goed in het gehoor liggen, zoals ”God enkel Licht” uit de hervormde bundel van 1938. Die kennen de meeste mensen wel. Verder moet de muziek in de bundel kloppen wat betreft de muzikale spelregels.”
Waarom vindt u het zingen met kinderen zo belangrijk?
„Het is een Bijbelse opdracht om de Heere te loven. De psalmen laten zien dat het ook een vorm van bidden is. Daarnaast kun je via muziek op een mooie manier de Bijbelse geschiedenis overdragen. Als iets rijmt, onthoud je het makkelijker. Bezig zijn met muziek heeft daarnaast ook een kunstzinnige kant. En een sociale: het is vormend om als kind solo te zingen of juist rekening te houden met elkaar. Als je in de klas veel aan muziek doet, kun je heel wat lessen sociale vaardigheid missen.”
Het bundeltje dat nu verscheen is deel 1. Wat kunnen we nog verwachten?
„Het is het begin van een reeks. Ik heb nog genoeg materiaal om vele tientallen te maken. Momenteel werk ik aan een bundeltje met tien liederen voor de lijdenstijd en Pasen. Dat moet in februari of maart verschijnen. Voor de zomer staat een uitgave met tien Bijbelliederen gepland. Daarna gaan we eerst maar eens kijken hoe het loopt. Ik overweeg om een aantal oude kinderliederen uit de bundel ”Uit Sions zalen” op deze manier opnieuw voor het voetlicht te brengen. In die bundel hebben ze de oorspronkelijke melodie, die voor kinderen vaak best pittig is. Daarom raken ze onder het stof, terwijl de tekst mooi is. In dit eerste bundeltje heb ik drie verzen uit ”Uit Sions zalen” een nieuwe melodie gegeven. Zoals een kerstlied van de onbekende oudvader Johannes Kloeck, die nu te zingen is op de melodie van ”Op bergen en in dalen”.”
Meer informatie over de bundel: www.gebrkoster.nl