Eén dezer dagen valt in Oedmoertië de eerste sneeuw. Het is dan van belang voor automobilisten om de auto op tijd te hebben voorzien van goede winterbanden – die hebben in Rusland zelfs spijkertjes. Dat is erg belangrijk, want de eerste sneeuw komt vaak met ijzel, regen en een spekglad wegdek. Op de dag van de eerste sneeuw is alles anders: files zijn langer, er zijn meer botsingen en auto-ambulances slepen auto’s af en aan. En dat allemaal omdat automobilisten vaak niet op tijd hun banden vervangen. Of de sneeuw kwam te vroeg…

Na een seizoen of vijf, zes zijn de meeste spijkertjes wel afgesleten en is de beste optie –gezien de veiligheid van de inzittenden van de auto– een set nieuwe winterbanden met spijkertjes aan te schaffen. Bij ons in Izjevsk zou ik ze tot voor kort nonchalant bij het afval hebben gedumpt, of om een ijzeren paal hebben gegooid, als bescherming voor autobumpers. Er is altijd wel wat te bedenken voor oude banden.

Bovendien waren de oude banden tot voor deze zomer altijd een bron van creativiteit voor de stadsbewoners. Zo ook bij ons tussen de flats. Oude banden worden hier gebruikt als bloempotten of als scheiding tussen de parkeerplaats en de speeltuin. Omaatjes gebruiken de stukken rubber om hun creativiteit op los te laten en snijden en verven de banden in de vorm van een zwaan, spin of een beer.

Dat alles mag niet meer. Wie volgend jaar zomer nog steeds banden gebruikt om sculpturen mee te bouwen, kan een boete verwachten. Van 1000 tot 2000 roebel (12 tot 24 euro) voor het ingraven, bewerken of gebruiken van banden tussen de Sovjetflats, tot 80.000 roebel (1000 euro) voor het verbranden ervan. De wetshandhaving kan een persoon ertoe dwingen de banden gelijk te verwijderen. De banden geven volgens de Russische autoriteiten giftige stoffen af en kunnen het grondwater vervuilen.

Het probleem is echter dat niemand zit te wachten op al die banden uit de hele stad. Recyclen van autobanden is economisch nog niet winstgevend. Bewoners weten niet waar de banden naartoe moeten en gooien ze alsnog gewoon bij het afval – wat dus ook niet meer mag. De vuilnisman neemt ze daarom ook niet mee. Gevolg: in alle Russische steden liggen grote bergen met geschilderde autobanden, wreed verstoord uit hun vredige creatieve leven na hun oorspronkelijke leven als autoband.

Eigenlijk was de autobandencreativiteit zelf een soort recycling. Over smaak werd echter getwist. Ik las ergens een hilarisch citaat van een vrouw over de manier waarop autobanden werden hergebruikt. „Smakeloosheid van oude omaatjes van de kolchoz (collectieve boerderij ten tijde van de Sovjet-Unie, red.)”, noemde ze het.

Voor anderen is het echter een aderlating. „Al meer dan tien jaar verzamelen we handtekeningen om een speeltuin te maken tussen onze flats, maar de overheid doet al jaren niets. Dus hebben we een boot, een auto en een rups gemaakt van autobanden.”

> rd.nl/postuit