Strijd over de hoofden van migranten: wie moet ze tegenhouden?
Frankrijk heeft geen zin om een politiek spelletje te spelen over de hoofden van de migranten. Twee dagen na het drama in het Kanaal, waarbij zeker zevenentwintig migranten verdronken, dringt de Franse president aan op een constructieve houding van de Britse premier Boris Johnson.
Het begon donderdagochtend met een foto, gepubliceerd in de Britse Daily Telegraph. Een groep van ruim vijftien migranten die gezamenlijk een tien meter lange rubberboot de zee indragen. De boot lijkt zojuist uitgeladen van een pickup truck die op de achtergrond met groot licht staat te wachten. Smokkelaars kunnen blijkbaar ongezien het strand oprijden, een boot opblazen en een motor eraan hangen. Het bijschrift van de foto windt er geen doekjes om: de Franse politie kijkt toe en grijpt niet in.
Eenmaal uit de Europese Unie zou Groot-Brittannië weer controle over de grenzen krijgen en de illegale immigratie effectief een halt kunnen toeroepen. Een belofte die de Britse premier Boris Johnson beter niet had kunnen doen. Sinds het begin van dit jaar is het al meer dan 25.000 migranten gelukt om de Britse stranden te bereiken. En dat steekt. Dit is niet wat Johnson met een brexit voor ogen had.
Nog geen dag na het drama in het Kanaal wees Johnson op de nalatigheid van de Fransen als het gaat om de grenscontroles. De Franse president Emmanuel Macron reageerde er rustig op. Tijdens een persconferentie liet hij weten dat Frankrijk nog nooit zo veel politie heeft ingezet in de strijd tegen illegale immigratie. Hij riep Johnson vervolgens op om een meer constructieve houding aan te nemen en de samenwerking te zoeken.
Sinds de Britten de Europese Unie hebben verlaten, is de situatie voor migranten er niet duidelijker op geworden. De Dublinverordening, die regelde welk land verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielverzoek, is door London afgeschaft. Een nieuwe regeling is er nog niet. En dat heeft directe gevolgen voor bijvoorbeeld de familiehereniging. Tot nu toe waren de Britten daar vrij makkelijk in. Maar nu het Britse asielrecht weer van kracht is, zijn de kansen op asiel een stuk kleiner.
Treinverbinding
Meteen na het drama in het Kanaal gaf zowel Johnson als Macron aan dat ze de strijd tegen mensensmokkel zullen intensiveren. De criminele netwerken die erachter zitten moeten opgerold worden. De Europese grenspolitie, Frontex, moet meer financiële middelen krijgen. Macron wil met de Europese ministers een spoedvergadering beleggen om het migratieprobleem aan te pakken.
Een probleem dat niet van gisteren dateert en te maken heeft met een treinverbinding die beide landen juist dichterbij elkaar moet brengen.
In 1986, als de eerste tekeningen voor de Eurotunnel klaar zijn, wordt er al nagedacht over een andere grenscontrole. Parijs en London sluiten dan een overeenkomst om douanecontroles op elkaars grondgebied te laten plaatsvinden. Britse controles in het Parijse Gare du Nord en andersom Franse controles in het Londense St. Pancras. Het was een begin van een reeks bilaterale akkoorden aangezien de Britten geen deel uitmaakten van het Schengenakkoord dat een afschaffing van de gemeenschappelijke grenzen inhield.
Vier jaar na het in gebruik nemen van de Eurostar, in 1994, ontstaat er bij Sangatte bij de ingang van de tunnel door de lange wachttijden een groot vluchtelingenkamp. Meer dan tweeduizend mensen leven er in erbarmelijke omstandigheden. Veel vluchtelingen proberen in die tijd lopend door de tunnel naar Groot-Brittannië te gaan. Onder grote druk van de Britten wordt het kamp gesloten. Het zou te dicht bij de tunnel liggen.
Smokkelaars
Gezamenlijke grenscontroles, die zouden de situatie moeten verbeteren. Het akkoord dat in 2003 in Touquet hiertoe gesloten wordt, maakt van de haven van Calais een onneembare vesting. Met warmtecamera’s worden de laadruimtes van vrachtwagens gecontroleerd. Het wordt voor migranten steeds moeilijker om aan de overkant van het Kanaal te komen.
En juist die repressie trekt criminele organisaties aan. De smokkelaars kwamen toen de grens echt op slot ging. De verantwoordelijkheid om een einde te maken aan deze criminaliteit ligt zowel bij Frankrijk als Groot-Brittannië.