Het huis van Hans en Carla den Hartog staat in Langerak, onder aan de dijk van de Lek. De opa van Hans bouwde het, in 1914. Zes jaar geleden kwam zijn kleinzoon er met vrouw en dochter wonen. Dat betekende een fors hogere energierekening. „We kwamen uit een heel energiezuinig nieuwbouwhuis, terwijl hier de muren nog halfsteens zijn, en in sommige ramen zit nog enkelglas.”

De Den Hartogs hebben deze ochtend hun agenda vrijgehouden voor een gesprek met Piet Witte. Hij is wooncoach van Het Nieuwe Wonen, een stichting die namens de gemeentes Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Molenlanden, Sliedrecht en Vijfheerenlanden gratis advies geeft aan huiseigenaren over verduurzaming van hun woning.

Terwijl de koffiepot pruttelt, neemt Witte even voor tienen plaats aan de keukentafel. Hij heeft een bruinleren map met papieren bij zich, en een apparaatje dat op een revolver lijkt. „Hiermee kan ik de temperatuur van een oppervlak meten. Op die manier kun je zien of een raam of muur veel warmte verliest.”

Als de koffie is ingeschonken en koeken zijn uitgedeeld, doet Witte zijn map open. Er zit een lange vragenlijst in. „Aan de hand hiervan lopen we de woning door”, legt de coach uit. Hij leest de eerste vraag voor: „Wat voor type woning is het?” „Vrijstaand, met een schuur eraan vast”, luidt het antwoord. De tweede vraag is moeilijker: „Hoe groot is de woonoppervlakte?” Na een vlugge rekensom schrijft Witte op: 180 vierkante meter.

Zo werkt de coach op een rustig tempo de lijst af. Tussendoor ontstaan er steeds korte gesprekjes. Over de voor- en nadelen van een warmtepomp, over decentrale ventilatie, over infraroodpanelen. En tussendoor loopt de heer des huizes soms van tafel, bijvoorbeeld om te checken hoe hoog de watertemperatuur in de cv-ketel ingesteld staat.

Energierekening

„Wat is de reden dat jullie Het Nieuwe Wonen hebben ingeschakeld?” is een van de vragen. „We willen iets doen aan de isolatie van het dak, dus het leek ons een logisch moment om ook andere aanpassingen te doen”, vertelt Hans. Hij maakte de afspraak bij Het Nieuwe Wonen in de week voordat de gasprijs extreem snel steeg. „Toen dat gebeurde, besefte ik: we moeten echt iets aan die energierekening gaan doen.”

Op tafel ligt een recent afschrift van de energieleverancier. Per maand betaalt Den Hartog ruim 200 euro aan gas. „Ons contract loopt binnenkort ook af, dus we zullen volgend jaar veel meer moeten betalen.”

Bij Het Nieuwe Wonen komen de laatste weken heel veel nieuwe aanmeldingen binnen, weet Witte. „Waarschijnlijk door die hoge gasprijzen. Installateurs van bijvoorbeeld warmtepompen en zonnepanelen hebben het ook gigantisch druk.”

De gepensioneerde Witte doet zijn werk als wooncoach vrijwillig – net als zijn collega-
coaches. „In 2016 las ik in de lokale krant een oproep. Het Nieuwe Wonen werd toen opgericht en ze zochten mensen die konden helpen bij het geven van advies. Dat leek me wel wat. Eén of twee keer per week breng ik een bezoek aan mensen die zich hebben aangemeld.”

Zijn enthousiasme over energiezuinigheid ontstond toen Witte en zijn vrouw vijftien jaar geleden naar een oude boerderij verhuisden. „We hadden ineens een hoge energierekening. Ik vond het een uitdaging om die te verlagen.” Hij ging aan de slag met een efficiënte houtkachel, zonnepanelen en wandverwarming. Nu is zijn huis gasloos en zet hij zijn ervaringskennis in om anderen te helpen in de strijd tegen energieverspilling. „Zo probeer ik me op m’n oude dag nuttig te maken.”

„Hebben jullie al ledlampen?” vraagt Witte. Carla: „Als er een lamp kapotgaat, draaien we er een led in.” Volgens Witte is dat niet verstandig. „Gelijk allemaal vervangen. Dat scheelt echt heel veel stroom.”

Cv-optimalisatie, isolatie van verwarmingsbuizen, de aanleg van een hybride warmtepomp, het gebruik van thermostaatknoppen; de wooncoach en zijn klanten bespreken een enorme waslijst aan energiebesparende opties. „Je hoeft het niet allemaal te doen. Ik probeer te kijken naar wat in jullie situatie haalbaar en zinvol is”, legt Witte uit.

Om kwart voor twaalf is de lijst afgewerkt. Witte weet genoeg. „Aan de hand van jullie antwoorden ga ik een advies schrijven. Ik hoop dat jullie daar iets aan hebben”, zegt hij terwijl hij zijn papieren ordent. Intussen snelt Hans naar zijn werkkamer voor een videobelvergadering. „Het is daar altijd koud; slecht geïsoleerd.” „Je zou eens over een infraroodpaneel kunnen nadenken”, besluit Witte.